Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak, Konstituzio Auzitegiaren ebazpenari jarraituz, euskararen normalizazioa helburu zuen 179/2019 Dekretuaren zenbait artikulu baliogabetu zituen urrian. Bi epaiak barne, udaletako normalizazio-prozesu hori geldiaraztea helburu duten erabaki judizialen zerrendan agertzen dira.
Gehiago badiren arren, euskararen normalizazioaren aurka Euskadin eta Nafarroan eman diren hogei bat epai eta erabakirekin burutu du zerrenda Kontseiluak.
Esate baterako, 2021eko maiatzean, Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiko Administrazioarekiko Auzien 3. Salak bertan behera utzi zituen, epai baten bidez, Irungo Udaltzaingoko 12 lanposturen hizkuntza-eskakizunak, hizkuntza-eskakizun horiek ezartzea euskaraz ez dakitenekin diskriminatzailea zela argudiatuz.
Handik ia urtebetera, 2022ko maiatzean, Gasteizko Administrazioarekiko Auzietako 3. Salak epaia eman zuen Laudioko Udaleko lanpostuetako hizkuntza-eskakizunen inguruan, euskara “zailegia” dela azpimarratuz.
Epaien zerrenda horretan nabarmentzekoa da, halaber, auzitegi bereko 2. salak 2022ko irailean emandakoa, Gasteizko Udaltzaingoaren lan-poltsan sartu ahal izateko euskararen B2 maila egiaztatzeko beharra errefusatuz.
Aurtengo urtean, urtarrilean hain zuzen ere, Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiaren beste epai bat jaso zen; bertan azaltzen zenez, Barakaldoko Udalak enpresa pribatuetako langileei ezin omen zien euskara profilik ezarri, nahiz eta enpresa horiek udal zerbitzuak eskaini.
Bi hilabete geroago, Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusia ere Uliazpi Fundazioan 34 zaintzaile-lanposturen deialdian euskara jakitea eskatzearen aurka agertu zen, “gehiegizkoan” zirelakoan.
Etengabe Aurtengo maiatzean, Bilboko Administrazioarekiko Auzietako Epaitegiak uko egin zion Erandioko Udaltzaingoan B2 hizkuntza-eskakizuna egiaztatzeko derrigortasun-datari, eta uztailean, Euskadiko Udalen Legeari eragiten dion epaia eman zuen Auzitegi Konstituzionalak, udalei euskaraz hitz egiteko aukera ematen dien artikuluaren aurka zihoana.
Urrian iritsi ziren aldez aurretik aipatutako bi epaiak, lehena Voxen helegite baten ondoren eta bigarrena, PPk aurkeztutako bati erantzunez. Bi kasuetan 179/2019 Dekretuaren hainbat artikulu baliogabetu dira.
Nafarroan ere
Euskadin zerrenda luzea da eta beste hainbeste gertatzen da Nafarroan udaletan euskararen erabilera normalizatzearen aurka hartutako erabakiekin.
Horien artean legoke, behin betiko epaiaren zain badago ere, Antsoaingo Udalak idazkari lanpostuaren izaera elebiduna baliogabetzen zuen ebazpenaren kasua. Eta 202an bertan, hogei plaza baino gehiagotan euskara meritu gisa baloratzea baliogabetzeko erabakia ebatzi zuen Uharteko udalak. .
Lizarran, 2021ean, obligaziorik ez zuten lanpostu guztien merezimenduen atala bermatu zen, eta Atarrabian, berriz, euskararen ezagutzaren derrigortasuna ezabatu egin zen hainbat postutatik, idazkari plazaren kasuan ebazpen zain geratu delarik.
Zizur Nagusiko Udalak ere ildo horri jarraiki hainbat erabaki hartu ditu, eta Berriozarkoak goitik behera aldatu zituen udal kiroldegia kudeatzeko baldintzak.
Adibide ugari dauden arren, nabarmentzeko moduko beste bat Orkoiengo Udalak hartutakoa da, bederatzi lanposturen hizkuntza-eskakizunak ezeztatuz.
