Gordailua Gipuzkoako Ondare Bildumen Zentroko Arkeologia eta Paleontologia Atalak hamar urte bete ditu, eta lurralde historikoan egindako esku-hartzeen 700.000 hondakin inguru gordetzen ditu gordailuetan.
Goizane Álvarez Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura diputatuak ostiral honetan instalazioetan egin duen bisitan adierazi duenez, Gordailua “ez da biltegia bakarrik”, “tresna bizia da ezagutza sortzeko, zabaltzeko eta belaunaldi berriei iraganera hurbiltzeko”.
Gipuzkoako Foru Aldundiak kudeatuta eta Irunen kokatuta, Gordailuak 2011n ireki zituen ateak Gipuzkoako Ondare Bildumen Zentro gisa, baina 2014ko abendura arte Eusko Jaurlaritzak ez zion ofizialki material arkeologiko eta paleontologikoetarako Gordailu Zentro izaera eman.
Ordura arte, hondakin horien kudeaketa Aranzadi Zientzia Elkarteari lotuta egon zen, nahiz eta aurreko urteetan zerbitzua pribatizatu egin zen.
Entre las piezas arqueológicas más significativas de Gordailua figuran la plaqueta aparecida en la cueva de Ekain, de unos 12.000 años de antigüedad,
2015eko martxoa eta apirila bitartean, funtsen lekualdaketa konplexua egin zen, Eusko Jaurlaritzak Donostian eta Derion (Bizkaia) zituen egoitza zaharretatik Gordailuko instalazioetara.
Gordailuak 700.000 hondakin inguru gordetzen ditu, eta horietatik 150.000 Gipuzkoan azken hamar urteetan egindako esku-hartze arkeologiko berrietakoak dira.
Aldi honetan, gainera, 50 bat mailegu eskaerari erantzun die, besteak beste, Hartzak Gipuzkoan (2016) erakusketetarako, Euskal Herriko Unibertsitatearekin , San Telmo Museoarekin eta Ekainberrirekin lankidetzan, Kiputz: 2018ko Historiaurreko amildegia erakusketetarako edo Oiasso Museoarekin eta Aranzadirekin batera sustatutako Emakume Arkeologoak Gipuzkoan erakusketetarako.
Gordailuak Arts Préhistoriques, de l 'Atlantique à la Méditerranée nazioarteko erakusketa handian ere parte hartu zuen, Bordeleko Musée d' Aquitaine-n.
Pieza esanguratsuenak
Gordailuko pieza arkeologiko esanguratsuenen artean, Ekaingo haitzuloan agertutako plaketa (12.000 urte ingurukoa) eta Torreko hezurra (Madeleine aldiko artearen aleetako bat) daude.
Erakundearen azken mugarrien artean, 2024an Gordailuak aplikazioa ezartzea dago, materialen kutxak arinago eta eraginkorrago kudeatzen dituen datu-base digitala.
2025ean, beste 15 urtez berritu du gordailu-zentro ofizialaren izendapena , eta horrek "egonkortasun instituzionala bermatzen du, eta eginkizun estrategikoa berresten du", ondorioztatu du Aldundiak.
