Eusko Legebiltzarrak datorren ostegunean ekingo dio Euskadiko tauromakiaren abolizio "praktiko eta eraginkorrari" buruzko eztabaidari, Sumarrek eskatuta, legez besteko proposamen baten bidez, zezen-ikuskizunek laguntza eta finantzaketa publikorik izan ez dezaten. Ezkerreko koalizioaren arabera, euskal herritarren %70ek baino gehiagok arbuiatu egiten dituzte zezen-ikuskizunak, eta gazteen artean, berriz, %85ek.

Bere ekimenarekin, Sumarrek nahi du Ganberak adieraz dezala tauromakia ez dela "euskal kultura garaikidearen adierazpide bat ere", eta bere konpromisoa aldarrikatu nahi du ekintza instituzionala bere "benetako aboliziorantz" bideratzeko, "gizartea inspiratzen duten animalien errespetuaren, duintasunaren eta ongizatearen balioekin koherentzian".

Hori dela eta, Eusko Jaurlaritzari eskatzen dio onar dezala, Gobernu Kontseiluaren akordio bidez, ondorio horietarako adierazpen instituzional bat, non ezarriko den tauromakia ez dela Euskadiko Administrazioaren eta haren sektore publikoaren "aintzatespenaren edo sustapenaren xede" izango.

Euskal Kultura Ondareari buruzko 6/2019 Legearekin bat etorriz, "kultura babesteko, erregistratzeko, inbentariatzeko, sustatzeko edo finantzatzeko tresna autonomikoetarako sarbidea baztertzen duten interpretazio- eta kudeaketa-irizpideak finkatzea" ere eskatzen du.

Gainera, eskatu du "ekintza publikoa Euskadin benetan indargabetzeko orientabidea ematea, animalien babesaren, ikuskizun publikoen, osasun publikoaren, adingabeen babesaren, kontsumoaren eta kulturaren arloko eskumenak erabiliz, aplikagarri diren araudiaren eta doktrina konstituzionalaren kalterik gabe".

Ezkerreko koalizioaren asmoa da, gehienez ere sei hilabeteko epean, etxeko animaliak babesteko 9/2022 Euskal Legea aldatzeko proiektu bat bidaltzea –lege horren 1. artikuluak itxian edo gizakiaren kontrolpean dauden basoko animalietara eta hiriko basoko animalietara zabaltzen du bere eremua–, "animaliekin egiten den ikuskizun publiko orotan aplikatzeko, zezenketako behiak barne, gizakiaren kontrolpean dauden animalia diren aldetik".

Era berean, uste du "ongizate indartuko klausula bat" gehitu behar dela, "konkurrentzia publikoko ekitaldietan animaliei lesioak, mina, sufrimendua, saihestu daitekeen estresa edo heriotza eragitea debekatzen duena"; eta arau-hauste oso larritzat tipifikatu behar direla tresna ebakitzaileak edo urratzaileak (puya, banderillak, burtzikadura, burugabekeria) eta muturreko akidura dakarten praktikak".

Sumarrek eskatzen du zehapen-araubidea arintzea disuasio-isunekin, desgaikuntzarekin eta lizentzia-galerarekin edo berrerortzeagatiko inskripzioarekin, antolatzaileen, esparruetako titularren, sustatzaileen eta abeltzainen erantzukizun solidarioarekin; eta animaliekin egindako ikuskizunen euskal erregistro bat eta gardentasun-atari bat sortzea, baimenak, albaitaritza-txostenak, gorabeherak eta zehapenak argitaratuko dituena.

Sumarren beste proposamen bat Jendaurreko Ikuskizunen eta Jolas Jardueren 10/2015 Legea erreformatzeari ekitea da, animalien ongizateari buruzko zeharkako klausula bat sartuz baimen oro gaitzeko baldintza gisa. Horrela, agintari eskudunari berariaz ahalmena ematen zaio klausula hau betetzen dela egiaztatzen ez duten gertaerak ukatzeko, eteteko edo ezeztatzeko; eta “in situ” ikuskapenak aurreikusten ditu, berehala eteteko ahalmenarekin, kautelazko neurriekin, fidantzekin eta berariazko tasekin, segurtasun-, osasun- eta ikuskapen-kostu publikoak osorik estaltzeko.

Beste helburuetako bat da 183/2008 Dekretua indargabetzea eta animaliekin egiten diren ikuskizunei buruzko erregelamendu bakarra onartzea. Erregelamendu horrek "kalterik edo sufrimendurik ez dagoela" bermatuko duen araubide tekniko-sanitarioa eta ongizatezkoa ezarriko du, eta arreta berezia jarriko du albaitariaren kontrolean, gardentasun publikoan eta ikuskaritza eraginkorrean".

Ekimenaren helburua da, halaber, kultura- eta turismo-eskumenen esparruan eta foru-aldundiekin koordinatuta, sufrimendua dakarten animaliekin ikuskizunak ez finantzatzeko eta sustatzeko estrategia bat ezartzea, animalien ongizateari buruzko klausulak txertatuz kultura-, festa- eta turismo-laguntzako ildo guztietan.

Ildo horretan, debekatu egingo litzateke espazio eta azpiegitura publikoak doan edo abantailaz lagatzea, bai eta publizitate instituzionala ere, eta zezenketen ordez programazio kultural alternatiboak egitea sustatuko litzateke, bai eta plazak eta aktiboak gizartean eta iraunkortasunean eragina duten kultura-, kirol- edo komunitate-erabileretara birmoldatzea ere.

Bere azken eskaera da, Foru Aldundiekin eta toki entitateekin koordinatuta, erakunde arteko Itun bat bultzatzea "animalien krudelkeriarik gabeko jaien alde, ez finantzatzeko eta espazioak ez lagatzeko konpromiso egiaztagarriak jasoko dituena, adierazleen sistema komun batek, jarraipenerako urteko txosten batek eta kanpo egiaztapenerako mekanismoek babestuta".

"ANAKRONISMOA"

Batuketak dio tauromakia "anakronismoa" dela, eta euskal erakundeek "herritarren artean gehiengoa den uste sendo bat ekintza instituzional bihurtzeko betebeharra dutela: torturak eta animalien aurkako indarkeriak ez duela errekonozimendu edo finantzaketa publikorik merezi, eta bere tokia iraganari dagokiola, ez herrialdearen etorkizunari".

Azpimarratu duenez, datuak "adierazgarriak" dira; izan ere, 2023an 13 zezenketa baino ez ziren egin Euskadin, eta aurreko urtean, berriz, 16. "Horrek erakusten du hamarkada bat baino gehiago iraun duen gainbehera".

Ezkerreko koalizioak adierazi duenez, toreo-ikuskizunen multzoa, nobiladak eta jai txikiak barne, 26 ekitalditara murriztu zen Euskadi osoan , nahiz eta Bilbo, Donostia edo Azpeitia bezalako "enklabeek iraun".

Nolanahi ere, Vista Alegren, Bizkaiko hiriburuan, okupazioa %50etik behera jaitsi da, eta Gipuzkoako hiriburuan "kortesiazko sarrerekin bakarrik eusten zaio azokari" .

Azterketa sektorialak aipatuz, tauromakia EAEko BPGaren %0,01 baino gutxiago dela eta neurri handi batean espazio publikoen mende dagoela ziurtatzen du. "Herritarrentzako onura baino kostu handiagoa da", laburbildu du.

Halaber, azpimarratu du Euskadin tauromakiaren aurkako gehiengo sozial eta politikoa dagoela, duela gutxi egindako inkestek adierazten duten bezala, "erakusten dutenez, euskal herritarren %70ek baino gehiagok arbuiatzen dituzte zezen-ikuskizunak, gazteen %85ek baino gehiagok", eta "ideologia eta lurraldeak zeharkatzen dituen zeharkako sentsibilitatea da, auzo-mobilizazioetan eta ehunka elkarte animalista eta kulturalen ekintzan agertzen dena".