Familien Legeak urte eta erdi egin du geldirik Kongresuan

Madril – Familien Legeak urte eta erdi darama blokeatuta Kongresuan. Proiektua 2024ko otsailean onartu zuen Ministroen Kontseiluak, eta presazko bidetik izapidetu zen. Dagoeneko berrogeita hamar luzapen baino gehiago pilatu ditu zuzenketak egiteko epean, eta oraindik ez da finkatu lehen eztabaida parlamentarioa. Ione Belarraren garaian sortu zen ekimena, eta Pablo Bustinduy Gizarte Eskubideen, Kontsumoaren eta 2030eko Agendaren Ministerioan haren ondorengoak aurkeztu zuen, gizarte-babesa eguneratzeko eta familia-ereduen aniztasuna juridikoki aitortzeko arau gisa.

Aurkezpenean, Bustinduyk azpimarratu zuen Estatuak egiturazko defizita duela gastu sozialean Europako batez bestekoarekin alderatuta, BPGaren puntu batetik gertu, eta gogorarazi zuen azken hamarkadako murrizketek gabezia hori larriagotu zutela. Legeak egoera horri erantzun nahi zion, gobernu zentralaren arabera, hazkuntzaren aldeko sarea indartuko zuten eta Konstituzioaren 39. artikuluko agindua beteko zuten neurriekin.

Aintzatespen zabala

Testuak berariaz aitortzen ditu guraso bakarreko familiak, adopziozkoak, LGTBIak eta kideen artean desgaitasuna duten pertsonak dituztenak. Halaber, hileko 100 euroko hazkuntza-errenta finkatzen du, hiru urtera arteko seme-alabak dituzten ama langileentzat, langabezia-prestazioen onuradunentzat, gutxienez hogeita hamar egun kotizatuta dituzten Gizarte Segurantzan alta emanda daudenentzat edo Bizitzeko Gutxieneko Diru-sarreraren haurrei laguntzeko osagarria jasotzen dutenentzat. Terminologia “adopziorako zaintza” izango da aurrerantzean, “adopzio aurreko harrera” beharrean.

Puntu sinbolikoenetako bat “familia ugari” terminoa kentzea da. Horren ordez, “hazkuntzan laguntzeko premia handiena duten familiak” kategoria sartzen da. Izen horren barruan sartuko dira, besteak beste, lau seme-alaba dituzten familiak, erditze anizkoitza izanez gero hiru seme-alaba dituzten familiak, bi seme-alaba dituzten guraso bakarrekoak, diru-sarrera txikiak dituztenak edo %33tik gorako desgaitasuna duen gurasoa edo ondorengoa dutenak. Halaber, kontuan hartzen dira bi seme-alabaren kasuak, baldin eta etxekoen unitatean genero-indarkeriaren biktima bat badago. Hala ere, Bustinduy prest agertu da Legebiltzarreko izapideetan izendapen tradizionala berreskuratzeko , zirriborroan kendu baitzen.

Testuak, gainera, lehentasuna ematen die guraso bakarreko familiei etxebizitza babestua eskuratzeko eta ikastetxea aukeratzeko. Adingabearen bizitzako lehen bi urteetan doako haur-hezkuntzako hamasei aste izateko eskubidea aitortzen du. Izatezko bikoteei dagokienez, Estatuko erregistro bat sortzea aurreikusten da, eta ezkontzarekin parekatzen dira, alarguntza-pentsioak edo Elikagaien Ordainketa Bermatzeko Funtsa eskuratzeari dagokionez.

Legearen egitura bost multzotan dago antolatuta: printzipio orokorrak, familia guztientzako babes komuna, errealitate bakoitzerako neurri espezifikoak, erakundeen arteko koordinazioa eta arauen aldaketak. Adierazitako helburua berdintasuna, justizia soziala eta askatasuna indartzea da, pertsona bakoitzak bere bizi-proiektua garatu ahal izan dezan.

Alderdi Popularraren oposizioa etengabea izan da. Uste du testuak eskumen autonomikoak urratzen dituela, eta, 2024ko urrian, kontziliazioari buruzko lege proposamen propioa erregistratu zuen. Bien bitartean, hainbat gizarte taldek, hala nola Ama Ezkongabeen Elkarteen Federazioak, erakundeen utzikeria salatu dute, eta Kongresuak araua desblokeatzea eskatu dute.