Hiru adingabetik batek bere burua zauritu ohi du, eta % 20k ideia suizidak ditu, Gustavo Rodriguez psikologoak astearte honetan 'La salud mental de niños y adolescentes' liburuaren aurkezpenean ohartarazi duenez. Bertan, egungo gizartean egoera horrek dakarren "narriadura azkar eta indartsuaz" ohartarazi du, batez ere pandemiaren ondoren.
Liburuak hiru zati ditu. Lehen zatian, gaur egun haurtzaroan eta nerabezaroan eragina duten osasun mentaleko arazo nagusiei heltzen zaie. Bigarren zatian, arazo horiek eragiten dituzten arrazoiak azaltzen dira. Azkenik, hirugarren zatiak premiazko baliabideak eskaintzen ditu arazo hori konpontzeko.
Adingabeen osasun mentaleko arazo nagusiak
Rodriguezek Itxaropenaren Telefonoak Palman duen egoitzan emandako prentsaurrekoan zehaztu duenez, haur eta nerabeak osasun mentaleko arazo nagusiak antsietatea eta depresioa dira. Gainera, beste bi nahasmendu garrantzitsu areagotzen ari dira: mutilen artean, arreta-gabeziaren nahasmendua, eta neskatoen artean, elikadura-jokabidearen nahasmenduak.
Espainiako Estatuan eskolatutako zortzi milioi haur eta nerabeetatik %40k osasun mentaleko arazoak dituzte, % 15ek depresioa dute diagnostikatuta eta %5ek suizidio saiakera bat edo gehiago izan dituzte, Osasun Ministerioaren datuen arabera. Gainera, 18 urtetik beherako 88 adingabek beren buruaz beste egin zuten 2023an.
"Herritarren sufrimendu maila handiaz hitz egiten ari gara", ziurtatu du. "Pandemiaren aurretik, depresioa eta antsietatea neurtzen duten testak 11 eta 12 urteko haurrei pasatzen zizkieten, eta duela hilabete 7 eta 9 urte bitarteko haurrei pasatzen ari zaizkiela kontatzen zidaten", gaineratu du.
Kausak
Kausei dagokienez, teknologia digitalak aipatu ditu funtsezko faktore gisa. "Mendekotasun handiko algoritmoekin diseinatuta daude, eta garuneko gune berberak aktibatzen dituzte, kokainak egiten duen neurri berean", azaldu du. Adierazi duenez, "teknologia horien guztien atzean giza adimenaren funtzionamendua eta adingabe baten zaurgarritasuna ezagutzen duten psikologo asko daude".
Rodriguezek ohartarazi du gero eta gazteago ematen dela telefono mugikorra. "Madrilen, lehen jaunartzean ematea da ohikoena, eta, gainera, gero eta haur gehiago ikusten ditugu mugikorrarekin organ ", deitoratu du, teknologia behar baino lehen ematean osasun mentaleko arazoak "lehenago eta larriago" hasten direla ohartarazi ondoren.
Egoera horren aurrean, Itxaropenaren Telefonotik bultzatutako ekimen batzuk aipatu ditu, hala nola nerabeentzako arreta psikologikorako txata edo 'Konektatu zaitez' aplikazioa. "Txat honetan profesionalak daude haiei arreta emateko eta antsietateari, depresioari, autolesioei, ideia suizidei eta abarrei buruz aholkatzeko, eta neurrira egindako orientazioa ematen zaie", zehaztu du.
Gainera, "ulermenezko entzute" baten garrantzia azpimarratu du. "Ia esango nuke %90ek baino gehiagok, beraiekin hitz egiten duzunean eta zer gertatzen ari zaien eta nola sentitzen diren pixka bat aztertzen duzunean, esaten dizutela ez direla entzunak edo ulertuak sentitzen", adierazi du.
Adimen emozionala
Zentzu horretan, adimen emozionalak ikastetxeetan duen zeregina defendatu du Rodriguezek, prebentzio tresna eraginkor gisa. Ziurtatu duenez, "adimen emozionalarekin lan egiten duen haur batek adierazi egiten du, adierazi egin nahi du eta adierazten badaki, eta horrek asko laguntzen du arazoa hobetzen".
Era berean, osasun mentaleko adituak haurrak ingurune digitaletan babesteko legeak irmoago egiteko eskatu die gobernuko instantziei.
"Gobernuak iragarri zuen 2024ko ekainerako aurrera aterako zuela adingabea testuinguru digitaletan babesteko legea. Zirriborroa atera zen, ekaina iritsi zen eta ez zen atera ", kritikatu du. "Gaur egun oraindik ez da lege hau atera, eta, nire ustez, ateratzen dugun egun bakoitzean, sufrimendu handiagoa egongo da haurrengan", gaineratu du.
