Guztira 10.457 pertsona hil ziren 2024an Espainiako kostaldera iristeko ahaleginean, hau da, egunean ia 30 pertsona hil ziren batez beste, eta aurreko urtean baino ehuneko 58 gehiago, Caminando Fronteras kolektiboak ostegun honetan jakitera eman duen balantzearen arabera.
Gobernuz kanpoko erakunde hori Estatura bidean itsasoan migratzaileen desagerpenak ikertzen hasi zenetik inoiz izan den kopururik handiena da. Azken bi urteetan hildakoen kopuruak nabarmen egin du gora; izan ere, 2023rako, 6.618 pertsona hil ziren iaz baino ia hiru aldiz gehiago.
2024ari dagokionez, Caminando Fronteras elkarteak azpimarratu du bizia galdu zuten pertsonen artean 421 emakumeak zirela eta 1.538 haur edo nerabeak, eta azpimarratu du Kanariar Uharteetarako Atlantikoko ibilbidea "munduko hilgarriena" dela, 9.757 biktima izan baitira, hau da, guztien %93. Bien bitartean, 517 heriotza izan ziren Aljeriako bidean, 110 Itsasartean eta 72 Alborango bidean.
131 ontzi desagertu dira, arrastorik utzi gabe
Abenduaren 15ean itxi zuten 'Monitoreo Derecho a la Vida 2024' txostenak migrazio ibilbide ezberdinetan gertatutako 293 tragedia zehazten ditu, eta beste datu bat ere ematen du: 131 ontzi desagertu ziren arrastorik utzi gabe, ontzian zeramatzan etorkin guztiekin.
Halaber, Mauritaniatik egindako irteeren urte honetako "gorakada nabarmena" azpimarratu du; izan ere, herrialde hori Kanariar Uharteetarako "migrazio-gurutzagune nagusi gisa finkatu da". Bertan 6.829 heriotza izan ziren.
Gainera, gogorarazi du Aljeriako Balear Uharteetarako bidea ere "arriskutsuenetakotzat" jotzen dela, haren luzera eta ibilbidearen zailtasuna direla eta, eta, era berean, ibilbide atlantikoaren barruan, Kanarietako El Hierro uhartean amaitzen dena ere arriskutsuenetakotzat jotzen dela.
Hilabeteka, apirila izan zen heriotza gehien erregistratu zituena, 1.284rekin, maiatza (1.103) eta otsailaren (1.093) aurretik.
Caminando Fronterasek zenbatu dituen 10.457 hildakoak 28 nazionalitate ezberdinetakoak ziren: Aljeria, Bangladesh, Burundi, Burkina Faso, Kamerun, Boli Kosta, Egipto, Etiopia, Gabon, Gambia, Ghana, Guinea Bissau, Guakrian Malemen, Maroko uharteak.
Hondoratzeen gorakadaren arrazoiak
Gobernuz Kanpoko Erakundeak naufragioak ugaritzearen arrazoiak aztertu ditu, eta horien artean, sorospen-eginbeharra ez betetzea aipatu du. Zentzu horretan, "erreskate protokoloak behar bezala ez aktibatzeak eta salbamendu operazioetan baliabide gutxi izateak heriotzak areagotu" dituela ziurtatu du.
Ohartarazi du, gainera, migrazioaren kontrola lehenesten dela bizitzeko eskubidearen gainetik, migrazio politikak pertsona migratzaileen etorrera ekiditean zentratzen baitira, "baita giza bizitzen kontura ere" naufragio eta desagerpen kopurua handitzen dute.
Hazkunde horren beste arrazoietako bat mugen esternalizazioa da. "Erreskatearen ardura baliabide mugatuak dituzten herrialdeetara eramaten da, larrialdi hauen aurrean erantzuteko gaitasuna okertuz", dio txostenak.
Erreskate asko "ez ziren garaiz aktibatu", gaineratu du, baita arriskuan zeuden ontzien kokapenak ezagutzen zirenean ere. "Nazioarteko koordinazio falta eta laguntza emateko atzerapenak faktore erabakigarriak izan ziren zifra suntsitzaile horiek eman ahal izateko", azpimarratu du.
Era berean, arriskuan dauden pertsonei buruz ohartarazten duten gizarte erakundeen eta senideen "kriminalizazioak eta estigmatizazioak" erreskate operazioen eraginkortasunean eragina duela uste du.
Eta azken kausa bat zerrendatzen du: azpiegitura ontzi prekarioak erabiltzeak dakartzan muturreko zaurgarritasun baldintzak, ur, janari eta nabigazio materialen eskasia, eta ibilbidea zailtzen duten baldintza meteorologiko txarrak.
Horren guztiaren aurrean, erreskate eta babes sistemen "porrot sakonaz" ohartarazi du Helena Maleno ikerketaren koordinatzaileak, eta "bizitzeko eskubidearen babesa lehenestea, bilaketa eta erreskate operazioak indartzea, eta biktimentzako eta haien familientzako justizia bermatzea" eskatu du.
Emakumeak eta haurrak mugan
Migrazio ibilbideetan emakumeen presentzia nabarmentzen du txostenak, portzentajerik altuena Atlantikoko bidegurutzeetan dagoelarik, bereziki Agadir eta Dajla (Maroko) arteko bidegurutze pneumatikoetan.
"Indarkeria, diskriminazioa, arrazakeria, deportazioak eta sexu-indarkeria jasan behar izaten dituzte", dio txostenak, eta zehazten du emakume askok ibilbidean jaiotako seme-alabekin bidaiatzen dutela, eta muturreko baldintzetan bizirauten dutela, eskean, prostituzioan eta lan prekarioetan arituta; hori dela eta, ahulagoak dira salerosketa-sareen bidez erakarrita.
Senegaletik, Gambiatik eta Mauritaniatik kaiukoetan bidaiatzen duten emakumeen kopuruak ere gora egin du, eta horietako askok gerratik eta klima-aldaketaren eraginetik ihes egiten dute.
Era berean, Balear Uharteetarako bidean gero eta emakume gehiago daude, Erdialdeko eta Mendebaldeko Afrikatik datozenak, Libia eta Tunisia zeharkatzen dituztenak.
Caminando Fronteras elkarteak Atlantikoko, Itsasarteko eta Balear Uharteetarako migrazio ibilbideetan haur eta nerabe gehiago daudela ere egiaztatu du, eta "agintarien aldetik babesik eza eta bermerik eza" salatu du.
Bere ustez, askotan, adin txikikoak migratzaile gisa tratatzen dituzte, haur gisa baino, eta "aldaketa politikorako txanpon gisa" erabiltzen ari dira, "gorroto eta ahultasun diskurtsoen eraginpean geratuz".
Ceutako egoera ere azpimarratzen du, bertan oraindik ere migrazio ibilbide nagusienetako bat baita igerian zeharkatzea, bereziki Maroko eta Aljeriako haur eta nerabeentzat.
"Testuinguru politiko eta sozial horren emaitza adingabe ugariren desagerpena izan da, biktima asko babes publikoaren irismenetik kanpo utziz, eta euren osasun fisiko eta mentalerako arrisku larriei aurre eginez", ondorioztatu du.
