Monica Garcia Osasun ministroak ostegun honetan aurreratu duenez, bere sailak erosteko ahalmen txikiagoa duten 16 eta 22 urte bitarteko gazteentzako preserbatiboak finantzatzea aurreikusi du, 2024ko ekitaldian 10 milioi euroko partida izango baitu.

Hala aurreratu du Hiesaren Diziplinarteko Espainiako Elkarteak (Seisida) HIESari eta STIri buruz Toledon egin duen inaugurazio-ekitaldian. Gogorarazi duenez, Osasun Batzordean egin zuen azken hitzaldian iragarri zuen Ministerioa "kezkatuta" zegoela sexu-transmisioko infekzioen kopuruak gora egin duelako eta horrek proposamen politikoak eta instituzionalak ekarri beharko lituzkeelako.

Nabarmendu du 2022an bakarrik jakinarazi zirela 2.956 GIB diagnostiko berri, eta GIB diagnostiko berrien kopuruak beheranzko joera erakusten duela azken urteetan, "baina jaitsiera azkarragoa izatea behar dugu", adierazi du ministroak, eta "estrategia berriak" defendatu ditu.

Horien artean, GIBaren aurreko Esposizio Aurreko Profilaxia (PrEP) aipatu du. Neurri hori 2019ko azaroan baimendu zen, eta "ez zen arazo gutxirekin etorri". Autonomia erkidego guztietan ezarrita, 23.000 pertsona zeuden Lanbide Heziketan 2023aren amaieran, "eta zifra horrek gora egiten jarraitzea nahi dugu", adierazi du.

Espainian, gaur egun, 150.000 pertsona inguruk dute GIBa, eta horietatik % 92,5ek diagnostikoa ezagutzen dute; % 96,6k erretrobirusen aurkako tratamendua jasotzen dute, eta, horietatik, % 90,4k birus-karga detektaezina dute. Adierazle horiek erakusten dute urteetan zehar infekzio horri aurre egitean etengabeko hobekuntza izan dela, baina Garciak esan du "populazio mailan 2026rako helburu horietan % 95 gainditzea lortu behar dugula".

Nolanahi ere, GIBaren diagnostikatu gabeko frakzioa murriztu egin da, 2017-2019 aldian % 13 izatetik 2021-2022 aldian % 7,5 izatera igaro baita. Helburua orain % 5 baino gutxiagora murriztea da, eta hori, bere ustez, ezin da egin ahalegin kolektiborik gabe.

Inaugurazioaren aurretik, HIESaren eta GIBaren inguruan egindako "lorpenak" onartu ditu, nahiz eta "oraindik pauso asko eman gabe dauden".

GAIXOTASUN INFEKZIOSOEN ESPEZIALITATEA

Bestalde, Monica Garciak gaixotasun infekziosoen espezialitatea sortzeari buruz hitz egin du, eta Ministerioak gai horrekin duen "konpromisoa" helarazi du. Azaldu duenez, Osasun Zientzietan espezializatzeko lantaldearen barruan proposamen hori lantzen ari dira, Giza Baliabideen Batzordeari sortzeko proposatzeko.

Gai horri buruz, aldez aurretik eta hedabideen galderei erantzunez, Garciak aitortu du espezialitatea Ministerioari dagokiola, baina "baita elkarte zientifiko guztiei ere", eta espezialitatea "ospitale askoren errealitatea" den arren, ministerioak uste du "erronka asko" dituela aurretik, "infekzioekin, mikrobioekiko erresistentziekin eta bakterioen erresistentziekin zerikusia dutenak".

Baieztatu duenez, "mahai gainean dugun gauzetako bat da, baina elkarte zientifiko guztiekin eseri behar dugu, eragile politiko guztiekin, gizarte zibilarekin, gure sistema nazionalaren barruan zer nahi dugun berrantolatzeko, zer nahi dugun izatea, zenbat espezialitate nahi ditugun, zenbat trebakuntza arlo eta zenbat diplomatura".

ALDAKETAK ETA ERRONKAK

Inaugurazioan, Seisidako presidente eta Hiesari buruzko Kongresu Nazionaleko presidentekide Jose Antonio Perezek ere parte hartu du, eta adierazi du gaixotasunaren egoera "asko" aldatu dela 80ko hamarkadaren amaieratik eta 90eko hamarkadaren hasieratik gaur egunera, eta hori "guztion arrakasta" dela.

Erronkak ere, jarraitu du, oso desberdinak dira orain eta pertsonen adinaren arabera, eta orain "90eko hamarkadaren hasieran zientzia fikzioa ziren gauzak" dira arazoaren muina, hala nola familia bat izatea edo lanera itzultzea, edo guztiak "interpelatzen" dituzten gaiak, hala nola GIB mugimenduaren heldutasuna edo profesionalen ezagutzen transmisioa, horiek gal ez daitezen.

Reyes Velayos GIBaren eta HIESaren Estatuko Koordinakundeko (Cesida) presidenteak adierazi duenez, "lorpen garrantzitsuenetako bat diskriminaziorik ezaren eta GIBari lotutako tratu-berdintasunaren aldeko itun soziala izan da, eta oraindik atxiki ez diren autonomia-erkidegoak horretara animatu ditu.

Velayosek aipatu dituen erronken artean honako hauek aipatu ditu: diagnostiko berantiarreko zifrak murriztea, GIBaren profilaxia eskuratzeko zerrendak ezabatzea, pertsona guztiek tratamendurako sarbidea izatea bermatzea, bereziki egoera irregularrean dauden etorkinek, edo Osasun Sistema Nazionalaren ekitaterako, unibertsaltasunerako eta kohesiorako neurrien legea "erabat inklusiboa izatea". Era berean, gaixotasun infekziosoen espezialitatea sortzeko premian sakondu du.

BIZI-KALITATEAN AURRERA EGITEA

Marisol Illescas Gizarte Gaietako, Inklusioko, Familiako eta Adinekoetako zinegotziak adierazi duenez, administrazio publikoak "estigma horiek behin betiko desagerrarazteko lanean ari dira, behin betiko sendatzearen zain, GIBa hartu duten pertsonen bizi-kalitatea eta bizi-itxaropena orain bezain bikaina eta posiblea izan dadin".

"Zorionez, asko aurreratu da, aurrerapen asko geratzen dira mundu mailan, logikoa denez, baina, nire ustez, Europan, zorionez, Giza Immunoeskasiaren Birusa hartu duten pertsonen bizi-kalitateak aurrerapen oso esanguratsuak lortu ditu", zehaztu du zinegotziak.

Azkenik, Laura Ruiz Osasun Publikoko zuzendari nagusiak "bizi-kalitatean aurreratuta jarraitzearen" alde egin du, eta gaixotasunaren inguruko funtsezko alderdiez hitz egiten jarraitzearen alde, hala nola prebentzioaz eta, bereziki, lehen mailako prebentzioaz, sexu-transmisiozko gaixotasunen gorakada agerian geratu baita.