Tedros Adhanom Ghebreyesus Munduko Osasun Erakundeko zuzendari nagusiak asteazken honetan ospatu duenez, erakundeko kide diren herrialdeek mundua etorkizuneko pandemietarako prestatuko duen itun bat adostu dute, hiru urte baino gehiagoko negoziazioen ondoren, "Genevan historia egin dela" azpimarratuz. "Beharrezkoa zen gero eta banatuago zegoen mundu batean alde anitzeko adostasuna lortzea", adierazi die Tedrosek kazetariei, negoziazioen azken egunaren inguruan. Tedrosen iritziz, testu "orekatua" lortu da negoziazioetan bereziki zailak diren gaietan, hala nola pandemia bati aurre egiteko produktuekin lotutako teknologiaren transferentziari dagokionez.
Akordio orokorra
Nazioarteko akordio hori lagungarria izango da herrialdeen arteko koordinazioa hobetzeko eta hurrengo pandemiari aurre egiteko eskura dauden baliabideak modu bidezkoagoan banatzeko, zientzialariak bat baitatoz lehenago edo geroago patogeno berriren batekin gertatuko dela. Akordioak lineamendu nagusiak eskaintzen ditu, nazioko eta nazioarteko mailetan etorkizuneko pandemiei aurrea hartzeko, prestatzeko eta erantzuteko mekanismoak gara daitezen, elkartasuna eta elkarrekikotasuna bezalako alderdiak azpimarratuta, baina ez garapen ertaineko eta baxuko herrialdeek espero zuten neurrian.
Aurrekaririk gabeko akordioa
Negoziazioen azken zatian parte hartu zuten diplomazialari batzuek, 24 orduz etenik gabe egindako maratoi saioak barne, akordioan hartutako konpromiso gehienak borondatezkoak izatea deitoratu zuten, baina "mahai gainean dagoena onartzeko edo esku hutsik joateko" aukeraren aurrean zeudela azaldu zuten. Gainera, negoziazio horiek nazioarteko batasuna eta multilateralismoaren babesa erakusteko aukera gisa ikusi dira, OMEk 75 urte bete dituen une zailenetako bati aurre egin behar dion unean, Estatu Batuetatik erretiratzeagatik eta herrialde horrek ematen zizkion baliabide garrantzitsuak galtzeagatik.
Ekitatea baliabideen banaketan
Akordioak hornidura eta logistika kateko sare global bat sortzen du, pandemia bati aurre egiteko eta kontrolatzeko ez ezik, krisi humanitarioko egoeretan ere beharrezkoak diren produktuak (botikak, txertoak, material medikoa, besteak beste) modu ekitatiboan, azkarrean eta eskuragarrian eskuratzeko aukera ziurtatzen saiatzeko. Helburua da kate horretan guztian gardentasuna egotea eta dauden nazioarteko erreserbak koordinatzea, eta hori beste artikulu batekin osatzen da. Artikulu horrek planteatzen du herrialdeek ez dituztela "gehiegizko erreserba nazionalak" egin behar pandemia bat geldiarazteko.
Hainbat herrialde aberatsek txertoak hartu zituzten covid-19an, eta berehalako behar nazionalak gainditzen zituzten kopuruak biltegiratu zituzten. Gero, sortak mugaegunera iristen zirenean, izakin horiek kendu behar izan zituzten, eta herrialde pobreetara, berriz, txertoak oso gutxi iristen ziren. Era berean, itunak mekanismo berri bat ezartzen du OMEk kudeatzen duen sistema batean partekatutako patogenoetatik lortzen diren onuretan sartzeko eta parte hartzeko.
Industria farmazeutikoa
Pandemian nagusitu zen egoerarekin alderatuta lortu nahi den aldaketa handia da patogeno horiek eskuratzen dituzten farmazeutikek OMEri manufakturatzen duten produktuaren % 20 esleitzea, erdia dohaintza gisa eta gainerakoa arrazoizko prezioan, erakundeak premia larrienetan bana dezan.
Azken pandemia lehertu zenean, herrialde garatuetako hainbat gobernuk farmazia eta bioteknologia industria finantzatu zuten txerto eta tratamendu baten garapena bizkortzeko, baina ez zen inbertsio horren itzulerarik egon, eta, txertoa prest egon ondoren, enpresa ekoizleekin negoziatu behar izan zuten hura eskuratzea. Gaur lortutako akordioaren helburua horrelako zerbait ez errepikatzea da, eta, horretarako, lehen aldiz adierazi du funts publikoekin egindako tratamendu, diagnostiko edo txerto berrien ikerketa eta garapenaren finantzaketa guztion onerako onura bermatuko duten baldintzetan egin behar dela.
