Eustatek jakitera eman duenez, Euskadin lan egiten duten langileen kopurua %3,8 hazi da azken bost urteetan, eta enplegatutako lau pertsonatik ia hiru zerbitzuen sektoreko jardueretan aritzen dira.

Zehazki, 2024ko urtarrilaren 1ean, 147.524 enpresa zeuden Euskadiko jarduera-sektore desberdinetan, hau da, 1.546 enpresa gutxiago aurreko urtearekin alderatuta (-% 1,0).

Enpresa horiek 165.214 establezimendutan egiten zuten lan (fabrikak, dendak, bulegoak...), eta langileen kopurua %1,9 hazi zen. Azken bost urteak kontuan hartuz gero, enpleguaren hazkundea % 3,8koa izan zen, eta saldo positiboa erregistratu zen urtero, 2021ean izan ezik, orduan % 1,3ko jaitsiera izan baitzen.

Euskadiko establezimenduen hiru laurden baino gehiago zerbitzuen sektorean kontzentratzen dira (% 79,0), eta horietan pertsonen % 73,6k egiten du lan.

Bizkaiak Euskal Autonomia Erkidegoko datua gainditu du, establezimenduen %80,8rekin eta langileen %77,4rekin. Araban eta Gipuzkoan industria sektorea da nagusi, establezimenduen %7,9 eta enplegatuen %25,1 eta %7,6 eta %23,5, hurrenez hurren.

Eustatek azpimarratu duenez, hiru sektore nabarmendu ziren, batez bestekoaren gainetik: Informazioa eta komunikazioak (%4,9), Jarduera artistikoak eta beste zerbitzu batzuk (%3,3) eta Jarduera profesionalak eta osagarriak (%2,3). Sektore bakar batean egin du behera langile okupatuen kopuruak, nekazaritza eta abeltzaintzan eta arrantzan, %4,4 gutxiago aurten.

Egiturari dagokionez, establezimenduen kopuruaren arabera, sektorerik ugariena merkataritza, garraioa eta ostalaritza izan zen (%35,0), ondoren jarduera profesionalak eta osagarriak (%16,3), Administrazio publikoa, hezkuntza eta osasuna (%12,1) eta Eraikuntza (%11,8).

Establezimenduen tamainaren araberako banaketa aurreko urteetakoaren oso antzekoa izan zen. 2.660 establezimendu baino ez dira, guztizkoaren % 1,6, batez beste 50 langile edo gehiago dituzten establezimenduak, baina, oro har, enplegatutako pertsona guztien % 42,5 okupatzen zuten.

ESTABLEZIMENDUAK

Hala ere, 118.223 establezimendu, ia hiru laurden, tamaina txikikoak dira (3 langile baino gutxiago) eta guztizkoaren % 15,0 hartzen zuten. Establezimendu txiki horietan, 1.947 enplegu gutxiago galdu dira. Enplegua gehien hazi zen tokian, berriz, 50 langile eta gehiago eta 20 eta 49 langile artean izan ziren, 11.879 eta 5.328 enplegu irabaziz, hurrenez hurren.

Establezimenduen batez besteko tamainari dagokionez, jarduera-adar handien arabera, enplegatutako pertsonen kontzentraziorik handiena Industria, energia eta saneamenduaren sektorean izan zen, eta batez besteko tamaina 17,5ekoa izan zen Euskadi osoan.

Araba nabarmendu zen 21,3 pertsonarekin, eta Bizkaiko eta Gipuzkoako batez besteko tamaina 15,9 eta 17,5 pertsonakoa izan zen establezimendu bakoitzeko, hurrenez hurren.

Sexuaren arabera, 2023an Euskadin enplegatutako pertsonen % 45,0 emakumeak izan ziren, aurreko urteko ehunekoaren antzekoa. Sektore feminizatuenak Osasun eta gizarte zerbitzuak (%78,1 emakumeak), Hezkuntza (%67,0) eta Zerbitzuak (%62,6) izan ziren.

Aldiz, enplegua gehienbat gizonezkoena da Eraikuntzan (%89,0) eta Industrian eta Lehen Hezkuntzan (%79 inguru bi kasuetan).

Establezimenduen jardueren euskarri diren enpresen (unitate juridikoak) %96,6k Euskadin zuen egoitza, eta gainerako %3,4ak (4.974) Estatuko gainerako lurraldeetan.

100 enplegatu edo gehiagoko pertsonen artean, Erkidegoan egoitza duen ehunekoa % 77,0ra iritsi zen. EAEn egoitza duten enpresen erdia baino gehiago Bizkaian daude, 74.178 (%50,3), 48.331 (%32,8) eta 20.041 (%13,6) Araban.

Enpresen batez besteko tamaina egonkorra da: 6,4 langile enpresako eta 5,7 establezimenduko. Pertsona fisikoa forma juridikoa duten titularretan 1,4 langile baino ez ziren egon, bai enpresa bakoitzeko, bai establezimendu bakoitzeko; gainerako forma juridikoetan, berriz, batez besteko horiek 13,5 eta 10,7 pertsonakoak ziren, hurrenez hurren.

ENPRESA-DEMOGRAFIA

Enpresen adinari dagokionez, euskal enpresen adina. Euskadin jardun zuten enpresen %30,7k bost urte edo gutxiago zituen, eta %14,0ra iritsi zen bi urterekin edo gutxiagorekin.

Txandakatzeari dagokionez, eta establezimenduen altak eta bajak kontuan hartuta, 12.484 establezimenduk hasi zuten jarduera 2023an, eta 13.857 establezimenduk utzi zuten jarduera 2023an; azken saldoa negatiboa izan zen, 1.373 establezimendukoa.

Establezimenduen jaiotza tasa %7,6koa izan zen eta heriotza tasa %8,4koa. Ondorioz, hazkunde garbiaren tasa negatiboa izan zen (%-0,8).

Errotazio handiena Merkataritza, Garraio eta Ostalaritza adarretan gertatzen da, alta guztien % 29,9rekin eta baja guztien % 34,0rekin; Eraikuntza adarrean, alten % 17,4rekin eta bajen % 17,3rekin; eta Jarduera profesional eta osagarriak adarrean, alten % 16,5ekin eta bajen % 16,0rekin.

Demografia nortasun juridikoaren arabera aztertzean, Pertsona fisikoaren formularen arabera sortutako establezimenduak nabarmentzen dira; alten % 66,4 eta bajen % 71,4 sortu zituzten.

Enplegatuei dagokienez, pertsona fisikoaren forma juridikoa duten establezimenduek % 40,4 hartu zuten establezimendu berrietan, eta desagertutako establezimenduek, berriz, % 48,6. Sozietate mugatuak ere nabarmentzen dira: % 37,4 alta emanda dauden establezimenduetan eta % 30,9 baja emanda dauden establezimenduetan.

Establezimenduen tamainaren arabera, geruzarik dinamikoena bi langile edo gutxiagorena da, ohikoa den bezala; izan ere, alta guztien % 90,0 eta baja guztien % 91,5 bakarrik erregistratzen ditu.

Bestalde, establezimendu nagusien geruzak, 50 langile edo gehiago dituzten establezimenduenak, alten % 0,1 eta bajen % 0,1 baino ez dira. Aldiz, establezimendu berrietan enplegatutako pertsona guztien %8,3 eta establezimenduen bajen %4,6 dira.