Espainiako Estatuak osasunari, ekonomiari eta biodibertsitateari eragiten dieten 141 arrisku klimatikori egin behar die aurre. Horietatik 51 "arrisku giltzarriak" dira, larriak edo berehalakoak direlako, eta 17k itzulgarritasun txikia dute; horrek esan nahi du galera iraunkorrak sor ditzaketela azkar jokatu ezean.
Ondorio horretara iritsi da Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioak (MITECO) astearte honetan aurkeztuko duen Klima Aldaketaren Arriskuen eta Inpaktuen Ebaluazioa (ERICC-2025), Trantsizio Ekologikoak astelehen eta astearte honetan Ponferradan (Gaztela eta Leon) egingo duen 'Larrialdi Klimatikoaren aurkako Estatu Itun baten alde' konbentzioaren esparruan.
Aurkezpen-ekitaldira Sara Aagesen hirugarren presidenteordea eta Saileko titularra joango da, eta moderatzaile gisa jardungo du testua egiten parte hartu duten erakundeetako ordezkariekin (IH Cantabria, Tecnalia, Basque Centre for Climate Change (BC3) eta lana koordinatu duen Klima Aldaketaren Bulegoa (OECC)).
14 sektore estrategiko
Azterlanak Espainiako Estatuko arrisku klimatikoaren ikuspegi globala eskaintzen du, 14 sektore estrategiko aztertuz: osasuna, ura, biodibertsitatea, basoak, nekazaritza, kostaldea, energia, hiriak, turismoa, industria, garraioa, ondare kulturala, finantza-sistema eta kohesio soziala. 2023tik 2025era bitartean garatu zen, eta 2026-2030 aldirako Klima Aldaketara Egokitzeko Plan Nazionalaren (PNACC) bigarren Lan Programarako oinarri teknikoa izango da.
"Identifikatutako arrisku-multzo zabalak -141- baieztatzen du klima-aldaketa gure ongizate pertsonal eta kolektiboaren oinarri diren funtsezko eremu guztiei eragiten dien erronka dela: osasuna, natura-ondarea, jarduera ekonomikoak eta segurtasuna", ohartarazi dute egileek.
Horietatik, 51 funtsezko arrisku gisa baloratu dira, eta arriskuak, esposizioa eta urrakortasuna identifikatu dira. Itzulgarritasun txikia duten 17 arriskuetako batzuk honako hauek dira: biodibertsitatearen galera, ekosistemen eta lurzoruen degradazioa, kostaldeko akuiferoen gazitzea, higaduraren eta itsas mailaren igoeraren ondorioz lurrazala galtzea eta kultura- eta natura-ondarea suntsitzea.
Azterlanak arriskuen arteko 1.700 harreman baino gehiago ere aipatu ditu, eta horrek erakusten du klima aldaketaren inpaktuek "sarean jarduten dutela eta anplifikatu egin daitezkeela modu koordinatuan kudeatzen ez badira".
6ºC gehiago mendearen amaieran
Horretaz gain, ikerketak ohartarazi du, egoerarik txarrenetan, tenperaturak, batez beste, 2-3ºC igo daitezkeela Estatuan mendearen erdialderako, eta 5-6 ºC ere igo litezkeela mendearen amaieran, eta horrek larriki mugatuko lukeela egokitzeko aukeren leihoa.
Gainera, klima idorrek lurralde nazionalaren %20 baino gehiago hartzen dutela adierazi du, eta lurralde horiek eskualde berrietara hedatzen jarraituko dutela ohartarazi du. Horrek eragin zuzena izango du baliabide hidrikoetan, lurzoruetan eta biodibertsitatean.
Bestalde, itsas maila 50-60 zentimetro igo liteke 2100erako, eta horrek eragin larria izango luke kostaldean. Baso-suteen arriskua, berriz, %30eraino handitu liteke arro mediterraneoan, denboraldi luzeagoekin eta intentsitate handiagoko ekitaldiekin. Txostenak azpimarratzen du muturreko agertoki klimatikoak gauzatzen ari direla, arrisku ugari sortzen dituzten arriskuekin. "Funtsezko arrisku gehienek berehalako erantzunak behar dituzte, edo plangintza bat denbora-epe jakin batean. Horrek egokitzapen neurrien hedapena azkartzeko beharra azpimarratzen du", azpimarratu du.
