Andaluziako Juntako Osasun eta Kontsumo Sailak, Osasun Publikoaren eta Ordenazio Farmazeutikoaren Zuzendaritza Nagusiaren bitartez, astelehen honetan jakinarazi duenez, azken aste honetan Guadlanpova Mendebaldeko Birusaren (VNO) 13 kasu berri baieztatu dituzte Dos Hermanaseko sei pertsonatan, Coria del Rioko hiru pertsonatan, La Puebla del Sevrioko bat, eta Sevillako beste bat. Kasu horietatik hamaika alta emanda daude jada.

Bestalde, Sevillako Gelves eta Dos Hermanas udalerrietan egindako harrapaketetan VNOren presentzia detektatu da, baita Barbate eta --nobedadea da-- Jerez de la Fronteran egindakoetan ere, biak Cadizen.

Era berean, zaintzak integratzearen ondorioz, Osasun Publikoak jakinarazi du CSICen Doñanako Estazio Biologikoak VNO ere aurkitu duela iragan astean Sevillako La Puebla del Rio, Coria del Rio eta Palomares del Rio udalerrietan harrapatutako eltxoetan, baina ez da tranpetan antzeman La Rioko gunearen barruan.

Bestalde, zaintzak integratzearen ondorioz, Alcala de Guadairan (Sevilla) hegazti basati batean (urubia) Mendebaldeko Niloko Birusaren presentzia detektatu du Jasangarritasun, Ingurumen eta Ekonomia Urdineko Sailak.

Osasun eta Kontsumo Sailak Andaluzian Mendebaldeko Niloko Sukarra transmititzen duten bektoreen zaintza eta kontrol integralerako Programan (FNO) aurreikusitakoaren arabera hartu behar dituzten osasun publikoko jardueren berri eman die udal-arduradunei, herritarrei transmititzeko aukerak nabarmen murrizteko, eta, horrela, Osasunaren etengabeko koordinazioarekin jarraitu behar dute eragindako udalekin, Foru Aldundiarekin eta enpresekin, eltxoen kontrol-jardueretarako.

Gainera, Osasun Publikoaren asteroko txostenaren arabera, transmisore izan daitezkeen eltxo-espezieen emeen populazio-dentsitateak maila altuetan daude (IV. eta III. graduetan) Villamanrique de la Condesan, Los Palacios eta Villafranca eta Bollullos de la Mitacionen (Sevilla) eta maila ertainetan (II. gradua) Casas de Gelaluvesen (Sevilla).

VNO infekzioa Culex generoko eltxoek transmititutako zoonosia da. Gaixotasunak Europako hegoaldeko, ekialdeko eta mendebaldeko herrialdeei eragiten die. Birusa kutsatutako eltxoen ziztadaren bidez transmititzen da hegaztien artean, eta hori da bere ziklo naturala. Gizakiak eta beste ugaztun batzuk era kolateralean infekta daitezke, eta haietatik ez da transmisio berririk gertatzen. Gizakietan VNOak eragiten dituen infekzioen %80 inguru asintomatikoak dira. FNO da aurkezpen kliniko arruntena. Adinekoek eta pertsona immunokonprometituek arrisku handiagoa dute Mendebaldeko Niloko gaixotasun neuroinbasiboa garatzeko.

Osasun eta Kontsumo Sailak azpimarratu du beharrezkoa dela herritarrek prebentzio-neurriak hartzea, gaixotasun hori transmititzen duten espezieek jarduera handieneko orduetan (egunsentitik gertuko eta ilunabarretik geroztiko orduetan) eltxoen ziztadak saihesteko, bai indibidualak (erabilera topikoko aldaratzaile erregistratuak eta arropa argia erabiltzea, eta larruazalaren zati handiena estaltzea, immunitatea kentzeko), bai etxekoak.

Gomendio horietan, ur peridomestikoen pilaketak (lorategiak, loreontziak, tresnak eta abar) saihestu behar dira, eltxoen larbak (tigre eltxoa, adibidez) garatzeko erabil ez daitezen.

FNO TRANSMITITZEN DUTEN ELTXOEN ZAINTZA

Zaintza entomologikoa (eltxoen zaintza) funtsezko tresna da Andaluzian mendebaldeko Niloko birusaren zirkulazioa goiz identifikatzeko, eta andaluziarren arriskua murrizteko zaintza- eta kontrol-neurri egokiak hartzea ahalbidetzen du.

Bektoreen (eltxoen) populazioen aldizkako jarraipenak, puntu estrategikoetan kokatutako tranpen bidez, eltxoen espezie ezberdinak, populazio-dentsitatea eta espezie transmisoreetan, hala nola Culex perexiguus, Culex pipiens, Culex modestus eta Culex laticinctus, mendebaldeko Niloko birusaren presentziaren detekzioa ezagutzea ahalbidetzen du.

Tranpak jartzeko kokalekuak Andaluziako 26 udalerritan kokatzen dira, arrisku handiko edo moderatuko eremu gisa sailkatuta daudelako edo arrisku-maila txikiagoa duten lurraldeetan bektorearen aurrerapenari buruzko informazioa lortzeko. Helburua da eltxo transmititzaileen dentsitatearen hazkundea eta birusaren zirkulazioa garaiz detektatzea eltxoetan, tokiko administrazioari jakinarazteko areagotu egin behar dituela bere lurraldean zaintza-, kontrol- eta komunikazio-ekintzak, gizakiei transmititzeko aukerak murriztuz.

Hautatutako lurraldeetan tranpak kokatzeko erabili den irizpidea izan da birusaren lau bektore nagusien (eltxoen) ugaritasun handia espero daitekeen zonetan erabiltzea, populazio-guneetan gehiago agertu aurretik, hau da, gazitasun txikiko ur geldia dagoen zonetan.

Bestalde, Andaluzian jarduera gehiago egiten dira mendebaldeko Nilo birusa transmititzen duten eltxoen zaintza entomologikoa egiteko. Aipatzekoa da Doñanako Estazio Biologikoak (CSIC) berak zazpi tranpaketa-estazio jarri zituela Sevillan, eta Arboprevent proiektua gauzatu zela. Proiektu horretan, 800 laginketa-puntu daude Sevilla, Huelva eta Cadizko probintzietan. Haietatik 400 laginak hartu ziren iaz, eta 400 egiten ari dira aurten.

Huelvako Diputazio probintzialeko eltxoen Kontrol Zerbitzuak 23 tranpa-estazio ditu probintzia horretan. Gainera, informazio hori zaldi eta hegaztiei egindako beste zaintza batzuekin koordinatzen eta integratzen da, animalien eta basafaunaren osasun-arloko agintari autonomikoek egindakoekin, eta gizakien zaintza epidemiologikoarekin; horien guztien jarraipena ere zuzendaritza nagusi honetatik egiten da.