Giza jarduerek sorrarazitako egoeraren ondorioz, airearen, itsasoaren eta lurren berotzeak orain arte Artikoan izandako tenperaturarik altuenak ekarri zituen pasa den udan, Estatu Batuetako Ozeanoaren eta Atmosferaren Administrazio Nazionalak (NOAA) astearte honetan zabaldu duen txosten batean godertzen dira datu guztiak.
Txostenaren arabera, Artikoko azaleko airearen tenperaturak 6,4 gradu Celsius izan zituen batez beste uztailetik irailera, daturik altuena.
Eskualde artikoko azaleko airearen urteko batez besteko tenperatura 7 gradu zero azpikoa izan zen, 1900etik erregistratu den seigarrena.
Erregistroek erakusten dutenez, 1940az geroztik, urteko batez besteko tenperaturak 0,25 gradu igo dira hamarkada bakoitzeko, eta udako batez besteko tenperaturak 0,17 igo dira hamarkada bakoitzeko.
Era berean, izotzaren hedapenak behera egiten jarraitzen du itsasoan, eta 17 hedadura txikienak azken 17 urteetan erregistratu dira. Aurtengoa seigarren txikiena izan zen sateliteetatik egindako erregistroetan, 1979an hasi baitziren.
Lehorrean, Ipar Amerikako elur-estaldura erregistratu zen txikiena izan zen, nahiz eta neguan 2022tik 2023ra elur-pilaketa batez bestekoaren gainetik egon zen Ipar Amerikan eta Eurasian, NOAAren txostenak erakusten duenez.
123 orrialdeko txostenak, 13 herrialdetako 82 egileren lanaren emaitza, adierazten du Groenlandiako izotz mantuko lekurik altuenak bosgarren aldiz urtu zela 34 urtean, eta itsasoan izotzaren hedapenak behera egiten jarraitu zuela.
"Nazio eta komunitate global gisa, nabarmen murriztu behar ditugu aldaketa horiek eragiten dituzten gasen isurketak atmosferan", adierazi du Rick Spinrad NOAAko zuzendariak agentziaren buletin batean.
Joera "kezkagarria"
Artikoari buruzko NOAAren hemezortzigarren urteko txostenak "joera kezkagarri bat erakusten du, izotzak itsasoan sateliteetatik egiten duen urteko hamargarren hedapen-minimoa markatzen duena", dio, era berean, Brenda Ekwurzelek, Zientzialari Kontzienteen Batasunekoak (UCS), erakundearen ohar batean.
"Urteko txosten honek Artikoaren egoeraren deskribapen suntsitzailea eskaintzen du, Lurra osotasun gisa baino ia hiru aldiz azkarrago epeldu den eskualdea", azaltzen du.
Ekwurtzelen esanetan, ikusten dena "ez da normala eta Artikoaren gehiegizko berotzeak eragindako kalte klimatikoak eragina izaten jarraituko du Ipar Amerikan eta Eurasian".
"Elur-ekaitz gogorrenetatik eta zurrunbilo polarraren perturbazio ohikoenetatik hasi eta muturreko beroetaraino, munduko ezein txokok ez ditu saihestuko izotza galtzeak itsas mailen igoera globalari egiten dizkion ekarpenak", zehaztu du.
