Adituen arabera, ostadarra jatea izan liteke begi lehorraren gaixotasuna ekiditzeko eta hobetzeko gomendioetako bat; izan ere, “platerean zenbat eta kolore gehiago, orduan eta hobeto” iristen baitiote, baldin eta barazki eta gantz osasungarrietan oinarritutako elikadura askotarikoaren emaitza bada, inoiz barrukirik ere tartekatzea baztertu gabe. Nutrizioa eta Oftalmologia Sukaldaritzan. Begi lehorraren gaixotasuna liburuan jasotako aholkuak dira. Basque Culinary Centerreko (BCC) nutrizionista eta ikertzaile taldeak burutu du, Espainiako Oftalmologia Elkarteko katedradun eta presidente José Manuel Benítez del Castillorekin lankidetzan.
Benitezekin batera, BCCko Osasun eta Gastronomia arloko ikertzaile María Arrizabalagak eta Usune Etxebarriak hartu dute parte dibulgazio-eskuliburu horretan, baita argitalpenean agertzen diren 23 errezeten ardura izan duen Nahuel E. Pazos sukaldari ikertzaileak ere.
Gida oftalmologoentzat eta herritar guztientzat egin nahi izan dute, eta oso erabilgarria izan daiteke begi lehorraren gaixotasunaren egunerokotasunean. Hantura-oinarriko gaitz hori bost milioi espainiarrek pairatzen dute, eta sintoma nagusien artean begietan gorputz arrotz bat izatearen sentsazioa, hazkura, ikusmen-nekea eta ikusmen lausoa leudeke.
Idazlana bi zatitan egituratu dute. Lehenengoan profil klinikoagoa aztertzen da, gaixotasunaren funtsezko atalak eta dagoen ebiden-tzia zientifikoa zehaztuz.
Horren harira azaldu nahi izan du Usune Etxebarriak, zientziak dagoeneko erakutsi duela badela “lotura zuzena” zenbait mantenugairen, bitamina batzuen eta polifenolen defizitaren eta begi lehorraren gaixotasunaren larritasunaren edo ebidentziaren artean.
BCCko ikertzaileek garatutako bigarren zatian, ebidentzia zientifiko hori hanturaren aurkako eta herdoilaren aurkako eragina duten elikadura-jarraibideetan islatzen dute, proposamen gastronomiko zehatzetara ekarriz, “sukaldaritzako medikuntza” izenez ezagutzen den hurbilketan.
Elikadurak “osoa, askotarikoa eta talde guztiak barne hartzen dituena izan behar du, koloreak eskaintzen dizkiguten produktuekin landare-munduari protagonismoa emanez”, bitaminen aitzindari diren polifenolak dituztelako, beraien esanetan.
Lotura zuzena duten mantenugaiak B12, D, C eta A bitaminak dira, Omega 3 eta polifenolak; esate baterako, hanturaren aurkako efektua eragiteagatik nabarmentzen den kurgumak eskaintzen dituenak.
Egia esan, A bitaminaren aitzindari horiek erraietan ere aurki daitezke, baina elikagai horren kontsumoa mugatua izatea komeni da, adituak ohartarazi duenez.
Probiotikoak eta prebiotikoak
Mesedegarria da, halaber, probiotikoak eta prebiotikoak sartzea, alegia, esnekiak eta barazki hartzituak, hesteetako mikrobiotaren eta begi lehorraren gaixotasunaren arteko erlazioa estua delako; bai eta Omega 3aren tankerako oinarrizko gantz-azidoak ere, neurri txikiko arrain urdinekin elikatuz gero jasoko ditugunak.
Etxebarriak garrantzi handia eman dio elikagaiak prestatzeko moduari; izan ere, krilamida eta glikazio aurreratuko konposatuak sortzea dakarten teknikak saihestu egin behar baitira, hala nola frijituak, parrila edota plantxa; horien ordez marinatuak, papillotea edo irakite-teknikak hobetsiz.
Aholku horiek mahaira ekartzeko orduan gidan proposatzen diguten menuetako bat honako hau litzateke: gosaltzeko keffir bol bat oloarekin eta ahabiekin; txakolinarekin egindako antxoa batzuk tomate tartarrarekin eta piperrekin bazkaltzeko, eta indioilar curry horia barazkiekin, limarekin eta anakardoarekin afaritarako.
