Norvegiako Kanpo Arazoetako Ministerioak lehen aldiz argitaratu du Espainiako Gobernuaren -Jose Luis Rodriguez Zapatero buru zuena- eta ETAren arteko bitartekaritzaren xehetasunak. 2005ean eskatu zioten, eta "diskrezioa" eskatu zioten, "ETAren mugimendu errebeldearekin harremanetan jartzeko, konponbide baten oinarriak ezartzeko".

Norvegiako Gobernuaren ikuspuntutik, gertakarien kontakizuna liburu zuri batean argitaratu da, 'Norway' s efforts for peace and conflict resolution in a troubled world' (Norvegiako ahaleginak bakearen alde eta gatazkak konpontzeko mundu problematiko batean).

KONTAKETA

Bere kontakizunean, ETA "mugimendu errebelde" eta "prozesu" gisa deskribatzen du, eta horren adibide da "gobernuz kanpoko nazioarteko orientatzaile batek, hala nola Elkarrizketa Humanitarioaren Zentroak (Norvegiako Gobernuak bultzatutako plataforma komun bat, gatazka baten eta konfiantza orokor baten alderdien artean bitartekari izateko), Estatu baten laguntza behar izatea funtzio osagarriak betetzeko".

Dokumentuak jasotzen duenez, hainbat alderditako gobernuak "mugimenduarekin hitz egiten saiatu ziren arrakastarik gabe", eta 2005ean Espainiako gobernuak "Elkarrizketa Humanitariorako Zentroari laguntza informala eskatu zion mugimenduarekin harremanetan jartzeko, konponbide baten oinarriak ezartzeko", "diplomazia hibridoa, bi aldeak negoziatzera esertzeko erabakigarria", eta Espainiako Gobernuak "diskretua" izan zedin bilatzen zuen.

AZKEN AKORDIORIK GABE

"Prozesua politikoki polemikoa izan zen Espainian, eta agintariek nazioarteko gobernuz kanpoko orientatzaile diskretu bat bilatzen zuten elkarrizketetatik nolabaiteko distantzia mantentzeko eta nazioartekotzea saihesteko", zehazten da, eta "Estatuen (europarrak) laguntza ere behar zen prozesurako".

Liburu zuriak azaltzen duenez, Suitzarekin batera, Norvegiak "topaleku seguruekin, garraioarekin, elkarrizketak erraztearekin eta lekuko gisa" lagundu zuen, eta, horretarako, "gobernu britainiarrak eta Irlandako Armada Errepublikanoak (IRA) Ipar Irlandako bake-prozesuan izandako esperientziak garrantzitsuak" izan ziren.

Prozesuan zehar "hainbat etenaldi egon ziren negoziazioetan", eta dokumentuak dioenez, "mugimendua indargabetzeko ahalegin polizialek elkarrizketekin batera jarraitu zuten, eta ETAk ez zuen jarduera armatua eten. Ez zen inoiz azken akordiorik lortu".

Hala ere, azaldu duenez, Espainiako agintarien "presio-konbinazioak" eta Norvegiaren babesarekin elkarrizketak errazteak 2011n ETAk bere kabuz jarduera armatuaren amaiera deklaratzen lagundu zuen dinamika bat sortu zuen, ondoren 2018an desegiteko.

ETAri buruzko oharrak, amaitzeko, azaltzen du taldea "2022an kendu zutela EBko erakunde terroristen zerrendatik. Euskal mugimendu politikoaren zati batzuk legezko alderdi politiko gisa daude orain".