Komikizaleak sortzea eta zabaltzeada erronka, baina komikigintzakbizi duen loraldia ez da oharkabeanigaro. Bai kuantitatiboki eta baitakualitatiboki ere azken bi urteetako komikiuztak oparoak izan dira. Egileak osasuntsudaude eta proposamen interesgarriak aurkeztendituzte urtero. Era berean, argitaletxeekgero eta arreta handiagoa jartzen diete nobelagrafikoei, eta horrekin batera, prestigioairabazi du komikiak.
Horiexek dira Dani Fano eta Mikel Begoñakomikigileen ondorio nagusiak euskal komikigintzariburuz galdetuta. Fano Xabiroialdizkariko koordinatzailea da eta komikiengorakadaren joera heldu den urteetan mantendukodela uste du. Xabiroi gazteentzakokomiki aldizkaria 2005ean kaleratu zuen IkastolenElkarteak aurreneko aldiz, eta, orduzgeroztik, hiru hilean behin argitaratzen da;ez du etenik izan. Bertan bat egiten duteeuskal komikigile askok. Argitalpena “mugarria”izan dela dio, eta “egonkortasun minimoa”ematen diola sektoreari. 2006. urteanIpurbeltz desagertu zenetik maiztasun handienaduen komikia da eta Euskal Herriko egileaskok parte hartzen dute. “Nahiko indartsudabil aldizkaria eta egileok saretu egingara, osasuntsu gaude eta hori oso garrantzitsuada aurrera egiteko”,azaldu du.
Mikel Begoña komikigileakbere Komikeri blogeanzenbatzen ditu urteroEuskal Herrian argitaratzendiren komikiak.Azken urteetan gorakadahandia egon dela baieztatudu: “2011n 8 komiki inguruargitaratu ziren. 2017an,berriz, 30. Garai onak dirakomikiarentzat”, ziurtatudu. Hainbat faktoreri egotzidio hazkundea Begoñak, bainaoraindik ere merkatuaeratzea falta dela uste du: “da negozio errentagarria argitaletxeentzat,kostu handia duelako eta komikiakez direlako egun batetik bestera saltzen”.
Hala ere, jakinarazi du urtero-urtero “fidelak”diren argitaletxeak daudela eta horieiesker “egonkortasuna” mantentzendela. 2015ean Harriet argitaletxeasortzea mugarritzat jodu, bai eta Astiberri editorialakegiten duen lana, Xabiroi etaElkar argitaletxeak bi urteanbehin argitaratzen duen DeRerum Natura komiki-zinta.Azkenik, Gureberriak estreinakokomiki argitaletxea ere aipatunahi izan du Begoñak.
ASKOTARIKO GAIAK Argitalpenenartean guztiak oso desberdinak direla ziurtatudu Begoñak. “Bakoitzak bere estiloa du etagai zeha-tzak jorratzen ditu; askotarikoak etakalitatezkoak dira euskal komikiak”. Bidehorretan, komikiak edozein gai lantzeko balioduela dio Begoñak. “Komikiak ez dira bakarrikkomikizaleentzat. Edozein gai egokia dakomikian jorratzeko. Adibidez, autismoareninguruan Astiberri argitaletxeak Maria etabiok argitaratu zuen”.
Irria aldizkaria aipatu du Begoñak. Besteakbeste, haurrentzako komikiak biltzen ditu argitalpenak.“Egun, helduentzako komikigintzahaur eta gazteena baino indartuagoa dago, etaazken honetan indarrak jartzea ere garrantzitsuada”. Izan ere, haiek izangodira komikiak irakurrikodituzten belaunaldi berriak,etatxikitatik komikiekin ohitzeada helburua. Frantzia dujomugan Begoñak: “Gure iparraFrantzia da, bertan gertatzenda Europako besteherrialdetan gertatzen ezdena: txikiak direnetik irakurtzendituzte komikiak”.
Fanok ere uste du garaionak direla euskal komikigintzarentzat.Haren esanetan,kalitatea eta eskaintza,bai gaiei bai estiloei dagokienez,asko zabaldu da. Biegileen aburuz, ona daeuskal komikigintzaren egoera, eta goranzkojoerari eusteko tresnen beharra aldarrikatudute. Horien artean, argi dute Eusko Jaurlaritzaksortu berri dituen komikien sorkuntzarakolaguntzak “oso positiboak” direla.Euskal komikiaren historiarierrepaso bat eginda,Mikel Begoñak aipatudu 60ko hamarkadaraarte komikiak umeentzako“balio gutxiko” produktubezala saltzen zirela.
Hurrengo hamarkadanhasi ziren helduentzakokomikiak sortzen. “Baina,batez ere, 80ko hamarkadanjazo zen nobela grafikoarenaldaketa nagusia.Gaur egun, komikigintzapasa da heroien kontu bat izatetik egileen hautubat izatera, edozein gairen inguruan idatzidaitekeelako”. Ez-fikzioak hartu duen garrantziaere nabarmendu du Begoñak.
ETORKIZUN ONA Euskal komikigintzarenetorkizuna emankorra izango dela uste duFanok, baina argi du falta dena merkatua sortzeadela. “Oinarrizkoena da argitaletxeak olaturaigotzea, eta horretarako egileok komikionak atera behar ditugu. Ongi daude erakundeenlaguntzak baina irakurle, argitaletxe etaegileen arteko lotura sustatu behar dugu”.
Bide honetan, euskal komunikabideen kolaborazioaeskatu du Begoñak: “Kritikak egotea,jarraipena egotea... Garrantzitsua da”.Komikigileen baldintzak ere aipatu nahi izanditu Fanok, onenak ez direla salatzeko.
“Sorkuntzara dedikatzea suizidio kolektiboada; komikigintzan inor ez da bakarrik honetaraegoten, bakoitzak hainbat zutabe ditu”. Eraberean, egungo erronka “komikizaleak sortzea”dela dio. Halere, badute komikien irakurleekezaugarri “preziatu” bat: militanteak etaparte hartzaileak direla. “Komikizale ohikoarenprofila oso pertsona leial eta aktiboa da;orain, zabaldu beharko dugu beste profil batzuetara,baina euskarazko komikiak irakurtzekogosea nabaritzen dugu komikigileok”.Komikiak saltzen direla eta jendeak eskatzendituela diote biek. Argi dute zein den orainardura: “Proposamen onak eta interesgarriakegitea eta jendeari ematea”.
Oinarri sendoak ditu beraz euskal komikigintzak,eta, urtez urte, pixkanaka bada ere,goranzko bidea hartu du, euskal komikigintzarensasoi onaren erakusgarri.
