Espainiako Estatuan lanean ari diren medikuntzako lau profesionaletik batek erretiroa hartuko du datozen hamar urteetan (ia 70.000), eta medikuntzan gehien zahartzen ari diren autonomia-erkidegoak Aragoi, Asturias, Gaztela eta Leon eta bi hiri autonomoak dira.
Hori da 'Demografia medikoari buruzko ikerketa'-ren ondorio nagusietako bat. Ikerketa Elkargoen Erakunde Medikoak egin du, 2025eko datuekin, eta ostegun honetan aurkeztu dute, Madrilen.
Tomas Cobo MMAko presidenteak azpimarratu du "premiazkoa" dela errealitate horri aurre egiteko plangintza bat egitea, bereziki gehien kaltetutako espezialitateak betetzeko.
Txostenak Espainiako 52 mediku-elkargoetatik ateratako datuak ditu, eta nabarmentzen du lanean ari diren medikuntzako profesionalen %36k 55 urte baino gehiago dituztela, eta %17k 65 urte baino gehiago.
Jardunean dagoen lanbide medikoaren batez besteko adina 47,5 urte da , %46k 45 urte baino gutxiago ditu eta %18k 45 eta 54 urte artean. Madril, Murtzia, Kanariak eta Valentziako Erkidegoa dira 47,5 urtetik beherako batez bestekoak dituztenak.
Adin handieneko profesionalak biltzen dituzten espezialitateak hauek dira: estomatologia, hidrologia medikoa, gorputz-hezkuntzako eta kiroleko medikuntza, laneko medikuntza eta medikuntza medikoa eta auzitegiko medikuntza.
Bestalde, batez besteko adin baxuenak dituzten espezialitateak haurren eta nerabeen psikiatria, onkologia medikoa eta neurokirurgia dira.
MMAk lanbide medikora irteteko eta sartzeko aurreikuspena egiteko eskatu du, Lurralde Arteko Kontseiluan birjartzeko itun baten bidez, erretiro horiek asistentziaren kalitatea eta osasun-sisteman lan egiten duten profesionalen kopurua murriztu ez dezaten.
"Medikuak ez dira falta"
Estatu espainiarrean 310.558 medikuntzako profesional kolegiatu daude eta 275.963 jardunean. Horrek esan nahi du 633 elkargokide daudela 100.00 biztanleko eta 568 jardunean 100.000 pertsonako (osasun-sistema publikoan zein pribatuan lan egiten dutenak).
Batez besteko hori gainditzen duten zazpi eskualde daude (Madril, 671 gehienekoarekin; Asturias, Nafarroa, Aragoi, Euskadi, Kantabria, Gaztela eta Leon eta Extremadura), eta iristen ez diren zortzi eskualde (Kanariak, Katalunia, Errioxa, Murtzia, Galizia, Balear Uharteak, Valentziako Erkidegoa, Andaluzia, Gaztela-Mantxa, Ceuta eta Melilla, 369 gutxienekoarekin).
Bestalde, 1.000 biztanleko espezialisten batez bestekoa 2,15 da, eta tasarik onenak Asturiasen, Nafarroan, Euskadin, Aragoin eta Madrilen daude. Tasarik txikienak Melillan, Ceutan eta Andaluzian daude.
Cobok ziurtatu du Espainiak Europak baino mediku kopuru hobeak dituela, eta ez direla profesionalak falta, baizik eta hobeto banatzen direla, eta erakargarritasun handiagoa dutela Osasun Sistema Nazionalean jarraitu ahal izateko : prekarietatea etetea, etengabeko prestakuntza hobetzea, ordainsarien eredua aldatzea eta gainkarga asistentzialari aurre egitea.
BAME gehiago eta ahalmen asko
Azterlanak adierazten du, gainera, BAME plazen eskaintzak gorantz jarraitzen duela, 2026rako %3ko igoerarekin, orduan 9.276 plaza egongo baitira, 2025ean 9.007 zeuden bitartean. MMAk eskaintza hori espezialitatearen eta lurraldearen araberako beharretara dinamikoki egokitzea eskatzen du.
Aldi berean, nabarmentzekoa da Espainiako Estatua dela biztanle bakoitzeko medikuntza-fakultate gehien dituen munduko herrialdea, 53 guztira; horietatik 38 publikoak dira eta 15 pribatuak: 2001etik, unibertsitateko plaza pribatuen kopurua %258 igo da (2.078ra arte), eta publikoak %51 (6.728).
Hezkuntza-eskaintza hori gorabehera, medikuntzan egresatutakoen kopurua 13,6 da 100.000 biztanleko, erkidegoko batez bestekoaren azpitik.
Mediku Elkargoaren Erakundeak erretiratuen plazak betetzeko plangintza aldarrikatzen du, baina baita epe ertain eta luzera ere, profesionalen eskaintzak eskaria gainditzen duenean. Espezialitate defizitarioei dagokienez, hala nola familia-medikuntza edo pediatria, salbuespenezko neurriak eskatzen dituzte.
MMAk eman duen beste mezu bat da Espainiako estatuan ez dagoela talentu medikoak atzerrira ihes egitearen tesia babesten duen daturik.
Lanbidearen feminizazioa
Erradiografia horren ondorio garrantzitsuenetako bat da emakumeek medikuntzan duten presentzia ez dela hazten, aurkeztutako azterlanaren arabera. Jardunean dauden profesionalen %59 emakumeak dira (163.581), eta %52, berriz, 2017an. Zifra horrek gora egiten jarraitzea espero da, medikuntzako ikasleen %71 neskak direlako.
Emakumeen presentzia handiena duten espezialitateak analisi klinikoa eta biokimika (%83), pediatria (%76), obstetrizia eta ginekologia (%72) eta haurraren eta nerabearen psikiatria (%69) dira. Beste muturrean, gutxiago dira kirurgia ortopedikoa eta traumatologia (%29), urologia (%33) eta kirurgia kardiobaskularra (%34).
Emakumeen gehiengo horrek, ordea, ez du esan nahi zuzendaritza-postuetan daudenik, zerbitzu-buruen %72an eta sekzio-buruen %64an gizonek betetzen baitituzte.