Europan osasun langile gutxi daudela ohartarazi du OCDEk, eta "premiazko neurriak" eskatu ditu

Sandra Gallina EBko Osasun zuzendari nagusiak aurkezpenean esan duenez, txostenak erakusten du Europako osasun langileek krisi larri bati aurre egin behar diotela, "gurpil zoro batean" sartuta. Osasun arloko profesionalak ugaritzeak BPGaren % 0,6ko inbertsioa eskatuko luke, batez beste, Europar Batasun osoan, azpimarratu duenez, "pandemiaren aurreko mailekin konparatzeko moduko datuak".

"Biztanleria zahartzen ari da, eta horrekin batera osasun langile gehiago behar ditu; medikuen herenak baino gehiagok erretiroa hartuko du datorren hamarkadan, eta erizainen laurdenak baino gehiagok ere bai. Eskasiak presio handiagoa eragingo du langileengan. Beste behin, beste gurpil zoro bat", adierazi du.

Nazio mailako osasun langileen urritasun larriari aurre egiteko, txostenak erakusten du Europako herrialdeek gero eta gehiago jo dutela atzerrian trebatutako osasun profesionalak kontratatzera. "Pandemiaren lehen bi urteetan aldi baterako murrizketa izan ondoren, atzerrian trebatutako medikuen sarrera % 17 handitu zen 2022an Europako herrialdeetan, 2019arekin alderatuta; atzerrian trebatutako erizainen sarrera, berriz, % 72 handitu zen", adierazi dute.

2023an, Norvegiako, Irlandako eta Suitzako medikuen % 40k baino gehiagok eta Irlandako erizainen % 50ek baino gehiagok atzerrian jaso zuten prestakuntza. Premia larriei konponbide azkarra ematen badie ere, atzerrian trebatutako osasun-langileen mendekotasun handiegiak jatorrizko herrialdeetako osasun-langileen eskasia eta hauskortasun orokorra larriagotzeko arriskua du; izan ere, herrialde horietan, sarritan, diru-sarrera txikiak dituzten herrialdeek osasun-langileen muga larriei aurre egin behar izaten diete.

Osasun-langileen krisiari aurre egiteko, ikuspegi multidimentsionala behar da. Gallinaren iritziz, "prestakuntza babesteko, euste-teknika hobeak izateko eta eskura dauden baliabide guztiak modu produktiboagoan erabiltzeko premiazko beharra dago. Plangintza hobea behar dugu, osasun langileen plangintza sendoagoa. Hori ezinbestekoa da pazientearen segurtasunerako".

Osasungintzako idazkari nagusi Javier Padilla txostenaren prentsaurrekoan izan da, eta ELGAko herrialdeei gonbita egin die zalantzan jar dezaten zergatik dagoen osasungintzako profesionalen krisi bat osasun-sistemetan osasun-langile gehien dauden unean. "Lehenik eta behin, osasun arloko enplegu kuota handitu dugu, mediku eta erizainen proportzioa handitu dugu eta medikuntza eta erizaintza ikasleak ere gehitu ditugu gure eskualdean, nahiz eta osasun arloko lanbide horietan erakargarritasunak behera egin duen agian", erantzun du Espainiako Estatuko egoera aipatuz.

Osasun arloko profesionalen zahartzeak, "medikuen heren batek 65 urte baino gehiago ditu", eta covid-aren ondorengo uzte-tasek beharrezko egiten dute "atxikipena handitzeko estrategietarantz aurrera egitea, lan-baldintzak hobetzea eta profesionalak errekrutatzea, baina ekitatezko ikuspegi batetik eginez; bestela, desberdintasunak sortuko ditugu, barne-desberdintasunak Europar Batasuneko herrialdeen barruan, baina baita desberdintasun globalak ere".

Premiazko neurriak

Epe laburrean, lan baldintzak eta ordainsariak hobetzea planteatzen du txostenak, "funtsezkoa lanbidearen erakargarritasuna handitzeko eta egungo osasun langileak atxikitzeko". Mediku eta erizain berriak hezteko eta trebatzeko aukerak handitzea ere ezinbestekoa da eskaintza bultzatzeko, nahiz eta horren eragina epe ertain eta luzera baino ez den nabarituko.

Txostenak dioenez, 2012 eta 2022 artean EBn erizaintzan lizentziatu berrien kopuruaren urteko batez besteko hazkunde-tasa motela izan denez, "gero eta handiagoa den eskaerari erantzuteko adina gazte erakartzea erronka garrantzitsua da".

Eta, bestetik, gaitasunen konbinazioa optimizatzea gomendatzen du, adibidez, praktika aurreratuko erizainak gehiago erabiliz, eta teknologia digitalak eta adimen artifiziala aprobetxatuz. "Berrikuntza erabili behar dugu produktibitatea handitzeko", ohartarazi du Gallinak.

Europako osasun arduradunak gazteen talentua erakartzea ere eskatu die Europako herrialdeei, eta, horretarako, soldatak eta lan baldintzak hobetzea, "osasun arloko lasterketak erakargarriak izan behar direlako berriro".

Europa, prestaketa nahikorik gabe

Txostenak erakusten du, halaber, EBko herrialdeek hobekuntza gradualak egin dituztela osasun krisiei aurre egiteko prestakuntzan, baina oraindik ere erronka garrantzitsuak daude konfiantza publikoa sortzeko eta mikrobioen aurkako erresistentziaren aurka borrokatzeko orduan.

Badirudi osasun-krisien aurreko prestakuntza-mailak zertxobait hobetu direla pandemia hasi zenetik, eta OMEren Nazioarteko Osasun Erregelamenduari atxikitzeko batez besteko tasak % 75etik % 78ra igo dira EBko herrialdeen artean 2020an, 2023an. Gaixotasunen zaintzak, laborategien gaitasunak eta giza baliabideek jaso zituzten puntuaziorik onenak, baina oraindik ere hutsuneak daude arriskuen komunikazioan eta erradiazio eta mehatxu kimikoengatiko larrialdien aurrean prestatzean.

2023an, EBko 19 herrialdetako biztanleen erdiek baino gehiagok adierazi zuten konfiantza zutela beren Gobernuak larrialdietan prestatzeko zituen gaitasunetan. Hala ere, konfiantza mailak nabarmen aldatu ziren. Finlandiak, Herbehereek eta Danimarkak jaso zuten puntuaziorik altuena: bertako herritarren bi herenek edo gehiagok konfiantza adierazi zuten euren Gobernuak krisiak kudeatzeko duen gaitasunean. Aldiz, herritarren heren batek bakarrik adierazi zuen konfiantza hori zuela Letonian, Portugalen eta Grezian.

Antimikrobianoen (RAM) aurkako erresistentziari dagokionez, txostenak dio mehatxu publiko garrantzitsua izaten jarraitzen duela; izan ere, EBn antibiotikoekiko erresistenteak diren infekzioek 35.000 heriotza eragiten dituzte urtean, gutxi gorabehera, eta 6.600 milioi euroko kostu zuzenak zenbatesten dira. 2022-23an, aztertutako bakterio-anduien % 32 funtsezko antibiotikoekiko erresistenteak ziren, eta % 50etik gorako tasa zuten Errumanian, Grezian, Zipren eta Bulgarian.