EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak aurrera egin du epaiketak euskaraz egiteko proiektu pilotu batekin

Epailetzako dozena bat kidek ekimen honetan parte hartzeko interesa agertu dute, baina, egindako azterlanean egindako gomendioak kontuan hartuta, zazpi dira proiektu honetarako hasiera batean kontuan hartu direnak.

Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiak ohar baten bidez jakinarazi duenez, bigarren fasea epaileen gobernu-organoaren osoko bilkurak Euskara eta Berdintasuneko kideak egindako azterketa eta egindako proposamenak aztertu ondoren hasiko da, epaiketak euskara hutsean (interpretearen beharrik gabe) egiteko proiektua Euskal Autonomia Erkidegoko lurralde-eremuko epaitegi eta auzitegietan ezartzeko.

Azterlanak, besteak beste, helburu horrekin hasitako jarduerak jasotzen ditu, eta proposatzen du proiektu pilotu hori kide anitzeko organo judizialetan ez ezartzea, salbu eta atal berean kide guztiek xedapen bera erakusten badute, ezta zinpeko epaimahaiak epaitu beharreko prozesu penaletan ere.

Gaur egun, hamabi epailek erakutsi dute ekimen honetan parte hartzeko interesa (bederatzi titular, bat errefortzu-jarduneko praktiketan eta beste bi ordezko epaile), baina azterketan egindako gomendioak kontuan hartuta, epailetzako zazpi kide daude proiektu pilotu honetarako hasiera batean.

Plenoak aztertutako dokumentuak ere mugak ezartzen ditu, legeak epaile arruntari ematen dion oinarrizko eskubidean oinarrituta, eta, beraz, ezingo dira inola ere banaketa-arauak aldatu, eta ezingo da irizpide gisa sartu ahozko ikustaldiak euskaraz egiteko xedapena.

Horregatik, ezin izango zaie demandarik banatu proiektuan interesa duten epaileei, auziko alderdietako batzuek epaiketa hizkuntza horretan egiteko borondatea agertu dutelako.

Halaber, zehaztu du epaiketa eta prozesuaren garapena euskaraz egitea ez dela oztopo izango nahiago duten herritarrek (alderdiek, lekukoek eta perituek) gaztelaniaz deklaratzeko aukera izan dezaten, eta interpretazio-zerbitzuak esku har dezan.

Ekimen honen bigarren fasean, Euskara eta Berdintasuneko kideari agindu zaio, hasiera batean dituen zazpi epaileekin batera, proiektu pilotuaren eduki espezifikoa landu dezala eragindako organo judizial bakoitzean.

Gainera, Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiaren Gobernu Salaren Osoko Bilkurak erabaki du bokalak egindako azterlanean jasotako proposamenak organo horren 2025. urterako helburuen planera eramatea.

Proposamen horien artean dago epaiketak euskara hutsean egiteko prest agertzen diren epaile eta epaileen zerrenda eguneratua izatea. Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren (BJKN) datuen arabera, gaur egun 45 epailek dute euskaraz jarduteko merezimendu gisa egiaztatuta.

Gainera, proiektuari publizitate nahikoa ematea planteatzen da, "pixkanaka ezarri behar baita eta adostasun zabalak babestu behar baitu, eraginkortasuna bermatzeko eta inplikatutako eragile guztiek eta, oro har, herritarrek bere egin dezaten".