Nerabeen %30ek babesik gabeko sexua dute: ez pilula antikontzeptiborik, ez kondoirik

Osasunerako Mundu Erakundeak (OME) Europarako egindako txosten berri baten arabera, sexualki aktiboak diren nerabeen artean preserbatiboaren erabilera nabarmen jaitsi da 2014tik; zehazki, datuek erakusten dute 15 urteko nerabeen %30 inguruk ez zutela antisorgailurik erabili azken harreman sexualean, eta horrek arrisku handiagoa dakarrela sexu-transmisiozko infekzioak eta nahi gabeko haurdunaldiak izateko.

Azken sexu harremanean preserbatiboa erabili zuten nerabe sexualki aktiboen proportzioa %70etik %61era jaitsi zen mutilen artean, eta %63tik %57ra nesken artean, 2014 eta 2022 artean. Gainera, nerabeen ia heren batek (%30) jakinarazi zuen ez zuela kondoirik ez pilula antisorgailurik erabili azken sexu-harremanean, eta zifra hori ez da ia aldatu 2018tik.

STI gehiago eta nahi gabeko haurdunaldiak

Desberdintasun sozioekonomikoei dagokienez, baliabide gutxiko familietako nerabeek aukera gehiago zituzten azken sexu-harremanean kondoirik edo pilula antisorgailurik ez zutela erabili jakinarazteko, familia-bikote aberatsenek baino (% 33, % 25ekin alderatuta).

Era berean, azken sexu-harremanean pilula antikontzeptiboen erabilera nahiko egonkor mantendu zen 2014 eta 2022 artean, eta 15 urteko gazteen %26k jakinarazi zuten haiek edo beren bikotekideek pilula antisorgailua erabili zutela azken sexu-harremanean, Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) hainbat alderditako ikerketaren zati gisa argitaratutako datuen arabera.

Babesik gabe

Oro har, txostenak nabarmentzen du sexualki aktiboak diren 15 urteko gazte dezentek babesik gabeko sexu harremanak dituztela, eta horrek, OMEk ohartarazi duenez, irismen handiko ondorioak izan ditzake gazteentzat, hala nola nahi gabeko haurdunaldiak, arrisku baldintzetan egindako abortuak eta sexu transmisiozko gaixotasunak harrapatzeko arrisku handiagoa.

Babesik gabeko sexu-harremanen prebalentzia handiak adierazten du hutsune handiak daudela adinari egokitutako sexu-hezkuntza integralean, sexu-osasunari buruzko hezkuntza barne, bai eta metodo antikontzeptiboetarako sarbidean ere.

2014ko datuekin alderatuta, azken sexu-harremanean preserbatiboa erabili dutela adierazi duten nerabeen kopurua nabarmen jaitsi da. Datuek argi uzten dute preserbatiboaren erabileraren jaitsiera orokorra dela eta hainbat herrialde eta eskualdetara hedatzen dela, eta batzuek murrizketa zorrotzagoak izaten dituztela beste batzuek baino.

Hala, joera kezkagarri horiei aurre egiteko eta gazteen artean sexu-praktika seguruagoak sustatzeko esku-hartze espezifikoak lehenbailehen egin behar direla azpimarratzen du txostenak, gazteen osasun eta ongizate optimorako behar dituzten oinarriak emateko testuinguru zabalenean.

"Txostenaren ondorioak etsigarriak badira ere, ez dira harrigarriak. Herrialde askotan, ez da kontuan hartzen adinean oinarritutako sexu-heziketa integrala, eta, eskura dagoen lekuetan, azken urteotan gero eta gehiago eraso zaio, sexu-portaera sustatzen duen premisa faltsuarekin; izan ere, une egokian gazteek ezagutza egokiak izateak jokabide eta erabaki arduratsuekin lotutako osasun-emaitza ezin hobeak ekartzen ditu", adierazi du Hankri Hankp Europako OMEko Eskualdeko zuzendariak.

STIak areagotzea

"Berehalako ekintza iraunkorra behar dugu, datu eta frogek babestua, emaitza negatiboen ur-jauzi hori geldiarazteko, STIen tasa altuagoen probabilitatea, arreta medikoaren kostu handiagoak eta, ez garrantzi gutxiagokoa, behar duten informazioa eta laguntza jasotzen ez duten gazteen hezkuntza eta ibilbide profesionalak etetea barne", gaineratu du.

"Sexu-heziketa integrala funtsezkoa da arrakala horiek ixteko eta gazte guztiak ahalduntzeko, sexuari buruzko erabaki informatuak har ditzaten beren bizitzako une bereziki zaurgarrian, nerabezarotik helduarorako trantsizioan", adierazi du Galwayko Unibertsitateko András Költo doktoreak, txostenaren egile nagusiak.

"Baina hezkuntzak informazioa ematea baino haratago joan behar du. Gazteek espazio seguruak behar dituzte adostasunari, harreman intimoei, genero identitateari eta orientazio sexualari buruz hitz egiteko, eta guk -gobernuek, osasun eta hezkuntza agintariek eta gizarte zibileko erakundeek - funtsezko bizi-trebetasunak garatzen lagundu behar diegu, komunikazioa eta erabaki gardenak eta aurreiritzirik gabekoak hartzea barne", gaineratu du.

Hori dela eta, txostenak inbertsio iraunkorrak eskatzen ditu adin bakoitzerako egokia den sexu heziketa integralean, gazteei egokitutako sexu eta ugalketa osasun zerbitzuetan eta nerabeen osasuna eta eskubideak babestuko dituzten politika eta inguru aproposetan.

"Txosten horren ondorioek ekintzarako katalizatzaile gisa balio beharko lukete. Nerabeek beren sexu-osasunari buruzko erabaki informatuak hartzeko beharrezko ezagutza eta baliabideak merezi dituzte. Nerabeen sexu-osasunaren emaitzak hobetzeko ebidentzia, tresnak eta estrategiak ditugu. Hala ere, borondate politikoa eta hori lortzeko baliabideak behar ditugu", dio Utrechteko Unibertsitateko Margreet de Looze doktoreak, txostenaren egileetako batek.