Estatuak organoen donazioen errekorra hautsi du 2023an, urte historikoa transplanteentzat
Munduko Behatokiak berretsi egin du ekarpen garrantzitsua izan dela; izan ere, Espainiako Estatuak EB osoko organoen dohaintzen % 23 eta munduan erregistratutakoen % 5 eman zituen iaz. Birika-transplantea % 15 hazi da, eta, ondoren, bihotzekoa (% 13) eta gibela (% 10).
Espainiako Estatua da hildako pertsonen organoen dohaintzaren buru 2023an, maila globalean, milioi bat biztanleko 49,4 emaileko tasarekin (p.m.p. ), eta 2023an egindako transplante-tasarik altuena duen bigarren herrialdea da: 123,4 transplante p.m.p., Ameriketako Estatu Batuen atzetik (139,7 transplante p.m.p. egin zituen urte historiko batean, transplanteen kasuan; 171.762 eragiketa egin ziren 89 herrialdetan, 2022an baino ehuneko 9 gehiago).
Hala erakusten dute Osasun Ministerioak asteazken honetan argitaratutako datuek, Transplanteen Mundu Erakundeak (ONT) Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) zentro kolaboratzaile gisa kudeatzen duen Donazio eta Transplanteen Munduko Behatokiaren azken txostenean oinarrituta.
Osasun Sailak azaldu duenez, hildako emaileen profilak justifikatzen du, hein handi batean, emaileen arteko aldea: Espainiako Estatuan zaharragoak dira AEBetan baino. Horrela, 65 urte edo gehiagoko emaileak ehuneko 44 izan ziren Estatuan eta ehuneko bederatzi Estatu Batuetan 2023an. Emaileen heriotzen arrazoiak ere oso ezberdinak izan ziren bi herrialdeetan. Estatu Batuetan, emaileen ehuneko 17 droga-gaindosiagatik hil ziren, Espainiako emaileen heriotza-kausa ezohikoa.
Munduko Behatokiaren datuen arabera, 2023an 171.762 organo-transplante egin ziren 2024ko abuztuaren 15ean datuak eman zituzten 89 herrialdeetan. Horietatik, 110.563 giltzurrunaren transplanteak izan ziren (%39 emaile bizia), 41.044 gibelarenak (%25 emaile bizia), 10.115 bihotzarenak, 7.810 birikarenak, 2.053 pankrearenak eta 177 hestearenak.
Transplanteak 45.759 pertsonari eta 52.707 emaile biziri esker egin ahal izan ziren (42.631 giltzurrun emaile, 10.066 gibel emaile eta 10 birika emaile). 2023ko transplante-jarduerak ehuneko bederatziko hazkundea dakar aurreko urtekoarekin alderatuta. Hazkunderik handiena birika-transplanteak izan zuen (%15), ondoren bihotz-transplanteak (%13) eta gibel-transplanteak (%10).
Nabarmentzekoa da, bereziki, asistolian (bihotz-geldialdian) emaile gehiago izan direla; izan ere, 2022an 9.545 izan ziren, eta 2023an 11.392, hau da, ehuneko 19ko igoera. Iaz, munduan hildako lau emailetik bat asistolian hil zen. Hala ere, horrelako dohaintzak 25 herrialdetan baino ez ziren egin, eta Estatuak 25 herrialdeetatik aktibitate handiena izan zuen: 1.050 emaile asistolian eta 22,1 emaile asistolian milioi bat biztanleko (p.m.p.).
Hala, Espainiak Europar Batasuneko (EB) asistolia-emaileen ehuneko 48 eta munduko ehuneko bederatzi eman zituen. Espainiako Estatua da organo-emaile mota guztiak asistolian transplantatzen dituen bakarra eta emaile horietatik abiatuta transplante-jarduera handiena garatzen duena.
2023an, asistoliako emaileen transplanteen tasa 47,3 p.m.p. izan zen Estatuan, eta ondoren Belgikan eta Estatu Batuetan erregistratutakoa, 38,8 eta 29,4 transplante egin baitzituzten p.m.p. emaile mota horretan, hurrenez hurren.
Asistoliako bihotz-transplantearen hazkundea bereziki azpimarragarria da, bere konplexutasun teknikoa eta emaitza egokiak lortzeko babes-metodo sofistikatuekiko mendekotasuna direla eta. 2022an sei herrialdetan asistoliako 469 bihotz-transplante egin baziren, 2023an 823 prozedura egin ziren bederatzi herrialdetan (Australia, Austria, Belgika, Espainia, AEB, Herbehereak, Italia, Erresuma Batua eta Suitza).
%10 hazi da EBn
Europar Batasunean ere, odol-emate eta transplante jarduerak maximo historikoak izan zituen 2023an, eta COVID-19aren pandemiaren aurreko jarduera ere gainditu zuen. 10.273 organo-emaile eta 22,9 hildako emaileko tasa p.m.p.-tan, EBn 30.595 organo-transplante egin ziren iaz, hau da, 68,2 organo-transplante p.m.p.-ko tasa. Organo-emateak eta -transplanteak ehuneko 10 hazi ziren EBn, 2022an erregistratutako jarduerarekin alderatuta.
Giltzurrun-transplantea da ohikoena EBn, 2023an 18.212 transplante egin baitziren (2022an, 16.794), nahiz eta giltzurrun-transplanteen ehuneko 18 eta gibel-transplanteen ehuneko hiru emaile bizienak izan. Giltzurruna transplantatu ondoren, gibela (7.646), bihotza (2.231) eta birika (2.016) dira zerrendaburuak.
Munduko Behatokiak berretsi egiten du organo-emateari ekarpen garrantzitsua egiten diola; izan ere, Estatuak EBko organoen dohaintzen ehuneko 23 eta munduan erregistratutakoen ehuneko bost eman zituen iaz, nahiz eta Europako biztanleriaren ehuneko 11 eta munduko biztanleriaren ehuneko 0,6 baino ez izan.
Monica Garcia Osasun ministroak azpimarratu duenez, "2023an lortutako organo transplanteen errekorra Espainiak arlo honetan duen konpromisoaren eta elkartasunaren isla argia da". "Mugarri hori gure osasun-profesionalen dedikazioari eta emaileen eta haien familien eskuzabaltasunari esker lortu da, eta gure herrialdeko lidergoa sendotzen du", gaineratu du.
"Itxarote zerrendak murrizteko, sarbidea hobetzeko eta gaixo guztiek behar duten transplantea jasoko dutela bermatzeko ahaleginetan jarraituko dugu. Dohaintza sustatzen duten politikak bultzatzen jarraituko dugu, bai nazio mailan bai nazioartean, eta urtero milaka bizitza salbatzen dituen lidergo globalari eutsiko diogu", adierazi du Garciak.