Ikertzaile talde batek covid iraunkorra duen paziente talde txiki bati usaimena lehengoratzea lortu du lehen aldiz, irudi bidez gidatutako hamar minutuko prozedura "minimo inbaditzaile" baten bidez.
Metodo berria, injekzio bat barne, datorren astean aurkeztuko da Ipar Amerikako Elkarte Erradiologikoaren (RSNA) urteko bileran.
Parosmia, usaimenak behar bezala funtzionatzeari uzten dion gaitza, covid-19aren sintoma bat da.
Pazienteen % 60k jasan du, gutxi gorabehera, eta gehienek usaimena berreskuratu bazuten ere, covid iraunkorra duten paziente batzuetan, arazoak hilabeteetan edo urteetan irauten du, eta horrek eragin negatiboa du pazientearen gosean eta bizi-kalitatean.
"Covid osteko parosmia ohikoa eta gero eta ezagunagoa da". "Pazienteek lehen gozatzen zuten elikagai eta edariekiko ezinikusia garatu dezakete", azaldu du ikerketaren egile nagusiak, Adam C. Zogak, Filadelfiako (Pennsylvania) Jefferson Healtheko irakasleak.
Gainera, usaimena aldatuta edukitzeak eragina izan dezake usainen pertzepzioan, eta paziente batzuek fantosmia izan dezakete, "usaimen-haluzinazio" bat, pertsonek ez dauden usainak detekta ditzaten.
Gongoil izartuak, gakoa
Tratamendu posible bat ebaluatzeko, taldeak gongoil izartuak blokeatzearen onurak aztertu zituen.
Gongoil horiek nerbio-sistema autonomoaren parte dira, eta nahigabeko prozesuak arautzen dituzte, hala nola bihotz-maiztasuna, arteria-tentsioa, arnasketa eta digestioa. Lepoaren bi aldeetan dauden nerbioek seinale jakin batzuk bidaltzen dituzte burura, lepora, besoetara eta toraxaren zati batera.
Ekipoak gongoil izartua blokeatu zuen, eta anestesiko bat injektatu zuen zuzenean lepoaren alde batean, eskualdeko nerbio-sistema autonomoa estimulatzeko.
Prozedura hori oso inbaditzailea da, 10 minutu baino gutxiago irauten du, eta ez du sedaziorik edo analgesiarik behar. Arrakasta handiagoarekin edo txikiagoarekin erabili da hainbat gaitz tratatzeko, hala nola luku zefaleak, gorputz-adar mamuko mina, Raynaud eta Meniereren sindromeak, bularreko angina eta bihotzeko arritmia.
"Parosmia aurretik deskribatu da oso ohikoa ez den nahasmendu bat da, burmuineko traumatismoen, garuneko kirurgiaren, iktusaren, sindrome birikoen eta buruko eta lepoko tumore batzuen ondoren gertatzen dena", esan zuen Zogak. "Ez geunden erabat ziur prozedurak parosmiarako funtzionatuko ote zuen".
Ikerketak 54 paziente kontratatu zituen, covid osteko parosmia zutenak, eta eskuragarri zeuden terapia guztiek huts egin zuten. Horietatik 37ri jarraipena egin zien.
Ordenagailu bidezko tomografia baten bidez, zientzialariek bizkarrezur-orratz bat jarri zuten lepoaren oinarrian, gongoil izartuan injekzioa jartzeko, eta kortikosteroide-dosi txiki bat gehitu zioten anestesikoari.
"Hasierako pazienteak oso emaitza positiboa izan zuen, ia berehala, eta etengabeko hobekuntza izan zuen sintomak lau astera konpontzeraino", adierazi zuen Zogak.
Injekzioaren ondoren, 37 pazienteren jarraipena egin zen ( % 65); horietatik 22k sintomak hobetu zituzten astebete baino gutxiagoan, eta 22 horietatik 18k hobekuntza progresibo esanguratsua izan zutela jakinarazi zuten hilabete geroago.
Hiru hilabetera, 22 pazienteen artean, sintomen batez besteko hobekuntza % 49koa izan zen ( % 10etik % 100era bitartekoa).
26 paziente itzuli ziren lepoaren beste aldean (kontralaterala) emandako bigarren injekzio baterako, sei bat aste geroago.
Nahiz eta bigarren injekzioa ez zen eraginkorra izan lehenengoari erantzun ez zioten pazienteengan, lehen injekzioaren ondoren nolabaiteko hobekuntzaren berri eman zuten pazienteen % 86k hobekuntza gehigarri bat izan zuten kontralateraleko injekzioaren ondoren, eta ez zen konplikaziorik edo ondorio kaltegarririk izan.
Orain arte, tratamendu guztiek porrot egin dute, baina injekzio horrek "funtzionatzen du", ondorioztatu zuen Zogak.
