Nagasakik, Japoniako hegoaldean, hiria suntsitu zuen eraso nuklearraren 78. urteurrena ospatu zuen asteazken honetan, Hiroshiman G7 gailurra egin eta hilabete batzuetara, eta profil apalagoa du, inguru horretara hurbiltzen den tifoi baten ondorioz.
Zeremonia, normalean, Bakearen Estatuaren aurrean egiten dena, eztandaren hipozentrotik hurbil dagoena, Nagasaki Déima Messe hitzaldi-zentrora eraman zuten, 1963tik barrualdeetan egiten den lehen aldian, bertaratuek tifoi baten eraginaz zuten kezkaren aurrean.
Khanunen hurbilketak, orain ekaitz tropikal larri bihurtuta, etenaldi larriak eragin ditu Japoniako hego-mendebaldeko aire- eta trenbide-garraioan, eta agintariak dozenaka mila pertsona ebakuatzeko agindua ematera eraman ditu.
Japoniako lehen ministroak, Fumio Kishidak, ezin izan zuen hirira bidaiatu arrazoi horregatik, mezu bat bidali zuen bideoan, esanez "desarmatze nuklearrari dagokionez, bereziki, Errusiako mehatxu nuklearrari dagokionez, nazioarteko komunitatean nolabaiteko zatiketa dagoela".
"Gero eta zailagoa da arma nuklearrik gabeko mundu baterako bidea egitea, baina Japoniak, G7ko lehendakari eta NBEko Segurtasun Kontseiluko kide ez iraunkor gisa, lana sendotu behar du nazioarteko komunitatearekin batera", esan zuen Kishidak.
Japoniako lehen ministroak esan zuen garrantzitsua dela joan den maiatzeko G7ko gailurra, Hiroshiman, arma nuklear batekin bonbardatu zuten lehen hiria, bultzatzea desarmatze hori sustatzeko.
Aurreko urteetan bezala, biktimen oroimenez lore- eta ur-eskaintza bat egin zen gaur, eztandan barne- eta kanpo-erredurak izan zituzten eta bizirik atera zirenei ura eskatzen zieten pertsonen oroimenez, egarria lasaitzeko.
Gainera, ohi bezala, minutu bateko isilunea egin zen bonba lehertu zen ordu zehatzean, 11:02an, bonba atomikotik, gerraren hondamenetatik eta erradiazioaren ondorioetatik bizirik atera ziren hibakusha parte hartu zuten ekitaldian.
"Ezin dugu onartu horrelako hondamendia gertatzea"
Japoniako lehen ministroak Ugalketa Nuklearrik Ezaren Tratatuaren garrantzia azpimarratu zuen. 1970ean sartu zen indarrean, Gerra Hotzaren garaian, eta Estatu Batuek, Erresuma Batuak, Txinak, Frantziak eta Errusiak (orduan Sobietar Batasuna) osatutako potentzia-taldekoak ez diren herrialdeei arma nuklearrak edukitzea debekatzen die.
Bestalde, NBEko idazkari nagusiak, António Guterresek, mezu telematiko bat ere bidali zuen, honako hau esanez: "Arma ingizatiar horien mundu librea lortu behar dugu. NBEren lehentasun nagusia arma nuklearrik gabeko mundua lortzea da. Ezin dugu onartu horrelako hondamendia gertatzea".
Abuztuaren 9an, Estatu Batuetako armadak "Fat Man" bonba bota zuen Nagasakiren gainean, eta 11:02an 470 metroko altueran ustiatu zuen, TNTren 21 kilotonen baliokidea den eztanda batekin, hiriaren %40 baino gehiago suntsituta utziz.
Nagasaki Japoniako hegoaldeko porturik garrantzitsuenetariko bat izan da mendeetan zehar, eta garrantzi handia izan zuen II. Mundu Gerran, bere jarduera komertzialagatik, besteak beste, ontzi-ekoizpena, artilleria eta ekipamendu militarra.
Kalkuluen arabera, 40.000 pertsona inguru hil ziren Nagasakiren aurkako bonbardaketa atomikoaren unean, eta 70.000 inguru Hiroshimako bonbardaketaren unean, hiru egun lehenago. Hamarnaka mila lagun hil ziren urte amaieran, erradiazioaren ondorioz.
Gaur egun arte, kalkulatzen da 400.000 pertsona inguru hil zirela bi hirietan, erasoagatik edo ondorioengatik.
