Dibertsitate genetikoaren galera da muturluze iberiarraren biziraupenerako arazo nagusia. Desagertzeko arrisku larrian dagoen ugaztuna Urumea, Leitzaran eta Bidasoa ibaien buruetan aurkitzen da eta bertan Gipuzkoako Foru Aldundiak kontserbazio-neurriak garatzen ari da, hala nola babesleku artifizialak.
Foru Aldundia "aitzindaria" da neurri horiek aplikatzen, Espainian, Portugalen, Frantzian eta Andorran bizi den espezie bat salbatzen saiatzeko. Azken 30 urteetan %70-80 murriztu da bertako populazioa.
Asteazken honetan zabaldutako ohar batean azaldu duenez, hogei urte daramatza muturluze iberiarraren kontserbazioaren alde lanean, eta LIFE Kantauribai (2024-2027) proiektuaren bidez, Nafarroako Gobernuarekin lankidetzan, haren egoerari buruzko ezagutzan "sakondu" du.
Aniztasun genetikoaren galera
"Identifikatutako arazo nagusia dibertsitate genetikoaren galera da. Populazioak hain txikiak dira eta hain banatuta daude, endogamia maila handiak dituzte, eta horrek murriztu egiten ditu ugaltzeko gaitasuna eta gaixotasunekiko eta ingurumen aldaketekiko erresistentzia", adierazi du Aitor Lekuona Lurralde Oreka Berdeko Foru Saileko Fauna eta Flora Basatiaren Zerbitzuko buruak.
Habitataren degradazioa, espezie inbaditzaileen presentzia eta emarien erregimen naturala eta baliabide trofikoen eskuragarritasuna aldatzen duten klima-aldaketaren ondorioak bezalako mehatxuek larriagotu egiten dute egoera.
Babesleku artifizialak
Foru Aldundiak Urumea eta Leitzaran ibaien bilakaera jarraitzen du, Gipuzkoan garatu den metodo ez-inbaditzaile baten bidez: babesleku artifizialen metodoaren bidez.
"Metodo horri esker, muturluzearen gorotzak aztertuz, orain arte eskuraezinak ziren biologiaren xehetasunei buruzko informazioa lor daiteke, hala nola ugalketa-zikloari edo osasun genetikoari buruzkoa", azaldu du Lekuonak oharrean.
Era berean, bizi diren ibaien egoera ekologikoa aztertu da, ur garbi eta ondo oxigenatutako ibaiak eta errekak behar dituen espeziea baita. Ildo horretan, Urruzuno erreka, Orian itsasoratzen dena, "etorkizunean berriz sartzeko habitat egokitzat" jo da.
Espezie inbaditzaileen kontrola
Aldundiak espezie inbaditzaileen kontrola ere egiten du, hala nola bisoi amerikarrarena; izan ere, espezie hori mehatxua da muturluzearen biziraupenerako , eta beste neurri batzuk ere ezartzen ditu, hala nola ibai-konektibitatea hobetzea.
