Astelehen beltzari hasiera emateko, Asiako burtsak izan dira protagonista gaur merkatuetan; izan ere, Japoniako, Hego Koreako eta Taiwango parketak buru zituztela, saioek behera egin dute nabarmen, eta ordu batzuk geroago, Europako burtsa nagusiek eta, azkenik, Wall Sreetek ere behera egin dute. Arrazoia: Estatu Batuetan atzeraldi bat izateko beldurra, joan den ostiralean aktibatu zena herrialde horretako enplegu datuak argitaratu ostean. Joan den uztailean, munduko lehen potentziak 114.000 lanpostu sortu zituen, merkatuak espero zuen 175.000tik behera dagoen kopurua. Gainera, langabezia-tasak bi hamarren egin du gora, %4,3ra arte.

Analisten arabera, datu horiek lan-merkatuaren ahultzea adieraz dezakete. Datu horiek ezkortasuna eragin zuten, eta beldurra eragin zuten Erreserba Federala motelegia izan ote den interes-tasak jaistean, eta horrek herrialdea atzeraldira eraman du. Era berean, presioa handitu du Jerome Powell Fed-eko presidenteak bat egin dezan Europako Banku Zentralak joan den ekainean abiatutako bidearekin, eta tipoen lehen beherapena gauzatuko du iraileko hurrengo bileran.

Faktore horri gehitu behar zaizkio konpainia teknologiko batzuen emaitza etsigarriak eta Japoniako interes tasen igoera; izan ere, yenetan zorpetu ziren inbertitzaileak, beste aktibo errentagarriago batzuetan inbertitzeko, saldu egin dituzte, zorra kitatzeko.

Asiako burtsak izan dira izua eragin duten lehenak: Nikkei 225 indizeak, Tokioko burtsaren indize nagusiak, %12,40 egin du behera, 31.458,42 punturaino, eta bere historiako bigarren egunik txarrena jaso du; Seulgo burtsak, berriz, %8,77 egin du behera operazioak ixtean. Taiwanen, Taiex indizeak, Taipeiko Burtsaren erreferentziazko indize nagusiak, %8,35eko jaitsierarekin itxi du saioa, 1.807,21 puntu galdu ostean, bere historian saio bakar batean izan duen jaitsierarik handiena. Uharteetako teknologiak, estatubatuarrek bultzatuta, kaltetuenak izan dira: Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), munduko txip fabrikatzaile handienak, %9,75 galdu du saioa amaitzean, Hon Hai (Foxconn) bezala, Apocipleren paper askoren mihiztatzaileak %9,92 galdu du.

Neurri txikiagoan bada ere, Hong Kong, Shanghai eta Shenzhengo burtsak zenbaki gorritan itxi dituzte, %1,46ko, %1,54ko eta %1,85eko galerekin. Parket horietan eragin moteldua, neurri batean, batez ere Txina kontinentaleko burtsen izaera etxekoiari zor zaio, eta yuanaren, dibisa nazionalaren, igoerari, munduko bigarren ekonomiaren banku zentralari aukera gehiago emango lizkiokeelako moneta malgutzeko.

Nahitaezko lurreratzea

Erorketak joan den ostiralean hasi ziren, baina Japoniako burtsa hondoratu ostean, are bortitzagoak izan dira. Hala, Europan eta Ameriketako Estatu Batuetan, merkatuen amiltzeak ere markatu du jardunaldia; adibidez, Ibex 35ek %2,34 egin du behera, 2023ko martxotik izandako atzeraldirik handiena —Espainiako burtsaren balio guztiek gorriz amaitu dute saioa—.

Manuel Pinto analistak azaldu duenez, AEBetako ekonomiari buruzko kezkek gora egin ahala eta teknologia enpresa nagusien emaitzen aurrean egin du gora merkatuen hegazkortasunak, ez baitute lortu aurreikuspenak betetzea.

“Merkatuak urte honetan erakutsi duen sendotasunaren zati handi bat ‘lurreratze leun’ baten konfiantzan oinarritu da, non banku zentralak inflazioa egonkortzeko gai izango liratekeen ekonomia uzkurtze handi batera eraman gabe”, azaldu du. Hala ere, joan den astean Ameriketako Estatu Batuetan ezagututako azken datuen arabera —langabezia sariaren eskariak ia urtebeteko maximoetan eta langabezia tasa %0,5 igota—, produkzio industriala kontraesanean sartu den bitartean, inbertitzaileek pentsatu dute Fed-ak “asko” itxaron zezakeela tipoen murrizketak hasteko, eta herrialdeko ekonomiak orain “nahitaezko lurreratzeari” aurre egin liezaiokeela.