Zerga-diziplina berrikusteko orientabideak atzo aurkeztu zituen Europako Batzordeak, arau malguagoak eta eskuragarriagoak jasotzen dituztenak, besteak beste epe ertainerako gastu garbiaren bide bat, estatu kide bakoitzaren zor espezifikoaren mende egongo dena lau urteko horizontearekin, eta gehienez ere zazpi urteraino luza daitekeena; hala ere, defizit publikoaren muga %3an mantenduko da, zehapen-sorta handiagoa aurreikusiz, zenbatekoak murriztuko badira ere.
Hala ere, Bruselak argi utzi nahi izan zuen Egonkortasun eta Hazkunderako Itunean proposatzen dituen aldaketek ez dutela esan nahi Europako Batzordearen eta dagokion estatu kidearen artean aldebiko akordioak lortuko direnik, egitura-plan bakoitza Kontseiluak babestu beharko duela baizik.
Espainiak eta beste zenbait herrialdek egindako malgutasun-eskaerari erantzuten dion gastu-bide berri horrek hiru kategoriatan sailkatuko ditu estatu kideak, metatuta duten zor publikoaren arabera. Beraz, zor “handia” duten herrialdeek, Espainia tarteko, doikuntza fiskal osoa erdietsi beharko dute plan horren lau urteko horizontean; zor “ertaina” duten ekonomien kasuan, berriz, epea hiru urtera murriztuko da, eta, aldiz, zor “txikia” dutenek ez dute doikuntza egin beharrik izango.
Inolaz ere, proposamenean aurreikusita dago zor publiko handia duten herrialdeek lau urteko epe hori gehienez ere zazpi urteraino luzatu ahal izatea, baldin eta herrialde horiek erreformak edo inbertsioak egiteko konpromisoa hartzen badute. Beti ere, estatu kide horiek ziurtatu egin beharko dute zorra murrizteko bide onargarrian dagoela.
Gainera, estatu kideentzako ihes-klausula espezifiko bat ere ezarri da, ezohiko gertakariei aurre egin ahal izateko aukera eskainiz, hala nola pandemiak edo gerrak, covid-19aren osteko egungo testuingurua eta Errusiak Ukrainari egindako erasoaren osteko krisia kontuan izan dituztelako.
Proposamenak mantendu egin ditu egungo diziplinaren betebehar batzuk, hala nola Gehiegizko Defizitaren Prozedura (GDP), gehienez ere %3an jarraitzen duelarik; aldiz, zorretan oinarritutako GDP hori indartu eta aktibatu egingo da BPGren %60tik gorako zorra duen estatu kide bat adostutako gastu garbitik desbideratzen denean.
Paolo Gentiloni Europako Ekonomia komisarioak asteazken honetan prentsaurrekoan azpimarratu duenez, “Estatu kideek zor publikoaren ratio handiak modu errealista, mailakatu eta iraunkorra murriztea, ezinbestekoa da zorraren iraunkortasunerako” eta horrek muga garbi bat ezartzen du: “Aurreko planean zorra murrizteko ezarritako 1/20ko arauaren baldintza ez errealistetatik aldentzea”. Gentilonik azpimarratu duenez, Batzordeari “oreka sinesgarria” lortu duela iruditzen omen zaio, eta, horri esker, Estatu kideek epe ertainean euren planak erabaki ahal izango omen dituzte, zorraren murrizketan “denbora eta gradualtasuna irabazi ahal izateko”.
Antzeko adierazpenak egin ditu Ba-tzordeko lehendakariorde ekonomiko Valdis Dombrovskisek ere; haren esanetan, “gaur egungo orientabideak arau fiskaletatik harago doaz, beraien premia eta erronka espezifikoak identifikatzeko, Estatu kideen arteko elkarrizketa irekiaren” emaitza direlako. Horri esker, “egokitu ahal izango dira arau berriak EBko ekonomia bakoitzera”.
