Eusko Jaurlaritzak 119,7 milioi euro bideratuko ditu EITBra datorren urtean, %3,4 gehiago

Eusko Jaurlaritzak 119,7 milioi euro (2024an baino %3,4 gehiago) bideratuko ditu EITBra datorren urtean, talde hori "abangoardiako" hedabide publiko gisa sendotzeko, euskara eta euskal kultura informatzeko eta zabaltzeko, Ibone Bengoetxea lehen lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak azaldu duenez.

Sailburuak agerraldia egin du astelehen honetan Eusko Legebiltzarrean, bere sailaren aurrekontu proiektua aurkezteko; izan ere, datorren urtean aurrekontua %6,14 handituko dute, 392 milioi eurora iritsi arte.

Bere hitzaldian, eta taldeei erantzunez, ukatu egin du bere sailak Urdaibaiko Guggenheimen proiekturako inolako partidarik bideratu izana, eta berretsi du ez dagoela "irizpide aldaketarik", eta "oso hasierako fasean" dagoela; beraz, ez da "partida zehatzik" aurreikusi helburu horretarako.

Lehendakariordeak azaldu duenez, euskal kultura sistema indartzera bideratuta daude aurrekontuak; euskararen erabilera sozialean "jauzi kualitatiboa" ematera; eta Euskadi "Europako herrialderik aktiboenetako bat izatera eta goi mailako kirola sustatzera".

Sailak 79,8 milioi euro bideratuko ditu euskal kultura sistema indartzera, eta 86,4 milioi euskararen erabilera bultzatzera. Era berean, 17 milioi euro bideratuko dira goi-mailako kirola sustatzeko ekimenetara.

43,8 milioi euro kulturarentzat

Kultura Sustatzeko Programak 43,8 milioi euroko aurrekontua izango du 2025erako (+%9,1). Programaren aurrekontuaren hiru laurden baino gehiago (33,4 milioi) artistak eta sortzaileak zaintzera bideratuko da, talentua garatzeko aukerak areagotzeko.

Programa honek 12,4 milioi euro bideratuko ditu musikaren sektorera, 'Musika hamabostaldia', EGO - Euskal Herriko Gazte Orkestra Fundazioari edo Euskadiko Orkestrari ekarpenak eginez.

Ikus-entzunezko modalitateak ere gora egingo du (%8,9), 9,7 milioi eurora iritsi arte. Aurrekontu hori ekoizpenerako eta proiektuak garatzeko deialdi orokorretara bideratuko da, baita 'Zinemaldia' eta 'Zineuskadi' ri ekarpena egitera ere.

Arte eszenikoetarako aurrekontua ere handituko da (3,9 milioi euro, +% 15,4), eta ekoizpenerako, jaialdi estrategikoetarako edo 'Sarea' Euskadiko Antzoki Publikoen Sarea bultzatzeko diru-laguntzen deialdira bideratuko da.

Literaturaren eta liburuaren arloak 1,9 milioi euro izango ditu, %5eko igoerarekin. Arte plastikoen eta ikusizko arteen modalitateak 1,1 milioi euro izango ditu (+%25,2), eta horietatik 100.000 euro Tabakaleran artistei, sortzaileei eta kultur eragileei babesa emateko erresidentzien nazioarteko programa martxan jartzeari dagozkio.

Kultur jarduera tradizionalagoek, hala nola abesbatzek, euskal dantzek edo bertsolaritzak, 170.000 euro gehiago izango dituzte, 455.000 eurora iritsi arte, "belaunaldiz belaunaldi berritzea, irautea eta etorkizuna proiektatzea ziurtatzeko", sailburuak azaldu duenez.

Talentua garatzen laguntzen duten proiektu edo azpiegiturei lotutako programak 8,9 milioi euro izango ditu (1,3 milioi gehiago, +%17,4). Atal honetan, 'Hazten' programa dago, bitartekaritzara eta publiko berriak bilatzera bideratua, Tabakalera, Etxepare edo 'Kulturklik' atariaren garapenarekin elkarlanean.

Museoen Euskal Sistema

'Kultura Ondarearen Programa 'k 35,9 milioi euro izango ditu (789.502,00 euro gehiago). Aurrekontu horren ia erdia Museoen Euskal Sistema garatzera bideratuko da, eta horretarako 17,6 milioi euro bideratuko dira (+%14).

'Euskal Kultura Ondarea Babesteko eta Zabaltzeko Programak' 9,3 milioi euro izango ditu. Arlo horretan, nabarmentzekoak dira Euskadiko Industria Ondarearen aldeko apustua Orconeran (100.000 euro) eta Sestaoko Labe Garaiaren aldekoa (45.000 euro).

Era berean, Antzoki Zaharra (1,6 milioi euro), Miramar Jauregia (1,1 milioi euro), Añanako Gatz Harana (250.000 euro) eta Iruña-Veleia (300.000 euro) bezalako azpiegituren finantzaketa babesten jarraituko du sailak. Gainera, hiru milioi euro erabiliko dira Dokumentu Ondarea kudeatzeko eta Euskadiko Artxibo Sistema garatzeko.

Era berean, artxibo historiko publiko eta pribatuen funtsak babestu, berreskuratu, antolatu eta digitalizatzearen eremuetan lan egingo da, horiek hedatzeko azken helburuarekin.

Sailak zazpi milioi euro (+%7,7) jarriko ditu Liburutegien eta Lege Gordailuaren Euskal Sistema garatzeko. Atal honetan, berrikuntza gisa, hiru lurraldeetako lege-gordailuko funtsak biltzeko gune berri bat nabarmentzen da, bai eta irakurketa sustatzeko ekintza-plan bat ere. Kultur ondarea digitalizatzeko 180.000 euro bideratuko dira (+%20), bereziki 'Euskariana' ataria bultzatzeko.

Bestalde, edozein pertsonari euskara doan ikasteko aukera emateko jarduerak aurreikusi dira, modu progresiboan, maila guztietan, 'A1'-tik 'C2'-ra.

Horretarako, HABEk 59 milioi euro jasoko ditu (+%14,2). Horrez gain, 17,6 milioi euro (+%10,6) bideratuko ditu sailak euskararen erabilera sustatzera hainbat gunetan: euskarazko hedabide sozialetan, Euskaltzaindian, euskararen erabilera aisialdian eta kirolean, besteak beste.

Halaber, 828.000 euro bideratuko dira ingurune publiko eta pribatuetan euskararen normalizazioa bultzatzeko. Besteak beste, 'Bikain' ziurtagiria sustatzen jarraituko dute.

Bestalde, 5,4 milioi euro bideratuko dira euskararen ikerketa sustatzeko eta euskararen biziberritzea sustatzeko erakundeen arteko lankidetza bultzatzeko. Atal horren barruan, euskara lan munduan sustatzea eta esparru horren barruan ikerketa proiektuak garatzea (3,3 milioi euro) edo proiektu digitalak garatzea jasotzen da.

Datorren urtean 17 milioi euroko aurrekontua bideratuko du departamentuak, 2024an baino %9,2 gehiago, jarduera fisikorako eta kirolerako. Horrela, 762.000 euro (+%5) bideratuko dira jarduera fisikoa osasunarekin erlazionatzeko. Atal honetan, 'Mugiment' programa eta 'Jarduera Fisikoaren Euskal Planaren' definizioa nabarmendu ditu.

Goi mailako kirolak 4,2 milioi euro ditu erreserbatuta (+%42). Laster jarriko dituzte martxan Basque Kirol Hostel, Kirolarientzako Egoitza eta Basque Team Zentroa (3,9 milioi euro). Horrez gain, Usurbilen Orbeldiren 'Maialen Chourraut' Ur Bizietako Ubidea eraikitzearen aldeko apustua egiten jarraituko dute (100.000 euro), eta kirol lehiaketak antolatzeko diru laguntzen deialdia 250.000 eurora arte handituko dute (+%50).

Sailak 2,7 milioi euro (+%70) bideratuko ditu euskal selekzioak eta kirol nazioartekotzea bultzatzera. Halaber, 6,2 milioi euro emango dira jarduera fisikoa eta kirola sustatzeko, balio sozialetarako tresna gisa. Atal horren barruan, kirol federazioentzako laguntza jasotzen da. Halaber, 676.000 euro bideratuko dituzte kirol tradizionala bultzatzeko: pilota, 'herri kirolak' eta arrauna.

Etxepare Euskal Institutuak 4,2 milioi euro izango ditu, 2024an baino 350.000 euro gehiago (+%9). EITBk 199,7 milioi euro (+%3,4) izango ditu taldea sendotzeko, "abangoardiako komunikabide publiko gisa eta euskara eta euskal kultura zabaltzeko, euskal gizartearentzat informazioan erreferente gisa", sailburuak azaldu duenez.