Bankuen aurkako kexak hazten ari dira, 2021ean 46.681 errekorra lortu arte. Batzuetan, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundearen (OCU) Aholkularitzak jasotzen dituen finantza-kontsulta eta erreklamazioak gaizki-ulertu soil baten ondorio dira, beste batzuk ohartarazten ez den komunikazio baten ondorio, baina, askotan, praktika txarrekin dute zerikusia.

Horrela, eta ildo beretik, erakunde honek zehaztu du herritarrek gero eta erreklamazio gehiago egiten dituztela bankuen aurka, baina zein dira kexa ohikoenak? Ildo horretatik, OCUk erantzun du, bereziki, azken asteetan bankuen aurka gehien egindako bost kexa direla eta gehien errepikatzen direnak. Lehenengo kexa ohikoena mailegu bat kontratatzeari buruzkoa da. Horri dagokionez, Erakundeak erantzun du mailegu edo gordailu bat kontratatzeak kostu gehigarria ekar dezakeela, hau da, erakundean kontu bat irekita edukitzea. “Baina bankuak ezingo du komisio hori handitu, bere kabuz, lotutako kontua ireki eta produktua kudeatzeko bakarrik erabiltzen bada”, azaldu dute.

Bigarrenik, ohiko beste kexa bat kuota bat ez ordaintzeagatik eta horregatik kargatzen den komisioagatik da. Arazo horri dagokionez, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeak zehaztu du mailegu baten kuota ez ordaintzeak edo zenbaki gorrietan gelditzeak komisio bat eskatzen duela posizio zordunen erreklamazioagatik. Baina, “Espainiako Bankuaren arabera, kobratu ahal izateko, erakundeak banakako kudeaketa egin behar du (bezero bakoitzaren inguruabarrak kontuan hartuta), eta bat etorri behar du erakundeak jasandako kostuarekin”. Beraz, ez da nahikoa ordenagailu bidez automatikoki sortutako gutun bat bidaltzea. Dagoeneko hilda dauden bezeroei dagokienez, bankuak doan eman behar ditu hildako bezero baten kontuen posizio-ziurtagiriak. Aholkularitza-zerbitzu baten kobrantza aplikatzeko, bezeroak berariaz eskatu behar du. Dekalogo honetan, laugarren postuan, kontratua edozein unetan bertan behera uzteagatik jasotako kexa desberdinak azaltzen dira. Izan ere, ordainketa-zerbitzuen arauak adierazten du erabiltzaileek edozein unetan eta aurreabisurik gabe bertan behera utz dezaketela kontratua, eta ez du zehazten bide jakin batzuetatik egin behar denik; “kontua ireki zen sukurtsalean ere ez, erakunde batzuek eskatzen duten bezala (kontratuan adierazten ez bada)”.

Azkenik, 2020ko martxoa baino lehen bere kreditu-txartelarekin revolving kreditua kontratatu zutenei gehiegizko interesak eragin ahal izan zaizkie. “Ordutik aurrera bankuek jaitsi egin zituzten arren, lehenago kobratutakoak erreklama ditzake bezeroak”, ondorioztatu dute. Egoera horietako edozeinen aurrean, OCUk gomendatzen du kontratatutako produktuen baldintzak berrikustea, bankuak bidalitako komunikazioei adi egotea eta, erakundeak gaizki jokatu badu, erreklamazio bat aurkeztea bezeroarentzako arreta-zerbitzuan. Erantzuna aldekoa ez bada, erreklamazioa aurkezten ahalko du Espainiako Bankuaren Merkatuko Jokabide eta Erreklamazio sailean.

OCUREN HELBURUA

Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundea (OCU) irabazi-asmorik gabeko elkarte pribatu independentea da, eta 1975ean sortu zen, kontsumi-tzaileen interesak sustatu eta haien eskubideak baliatzen laguntzeko. OCU ez da diru-laguntzetatik bizi: 250.000 bazkidek baino gehiagok finantzatzen dituzte, beren kuotekin, erakundearen jarduerak. “Gure ekintza kontsumitzaileen eta erabiltzaileen bizi-baldintzak etengabe hobetzea da. Bereziki, OCUk aldarrikatzen du legeak aitortzen dituela eskubide hauek, eta erabat erabil daitezela”, azaldu eta erantsi egiten dute. Kontsumitzaileen eta erabiltzaileen osasunean eta segurtasunean eragina izan dezaketen arriskuen aurka babes eraginkorra izateko eskubidea; haien interes ekonomikoetan eragina izan dezaketen arriskuen aurka babes eraginkorra izateko eskubidea; kontsumi-tzaile eta erabiltzaileek jasandako kalteak konpontzeko, aholkularitza eta laguntzarako eskubidea; informaziorako eta hezkuntzarako eskubidea; eta entzunaldirako, kontsultarako, ordezkaritzarako eta kontsumitzaile eta erabiltzaileek erabakiak prestatzeko orduan parte har-tzeko eskubidea.

Ildo horretatik, OCUk hainbat kanpaina antolatzen ditu urtero, kontsumitzaileak hezi, lagundu, eta orientatzeko. Adibidez, azken kanpainan laguntza eskatu du prezioen ezkutuko igoerak “agerian uzteko”. “Elikagai gutxiago jartzeafabrikatzaile askoren azken trikimailua da, elikadurako prezioen igoerak haien salmentetan eraginik izan ez dezan. Produktuen prezio bera mantentzea da kontua, baina kopurua murriztea. Gertatzen ari da, baina ez gara konformatzen: OCUn ekintzara pasatu eta lehia-agintarien aurrean salatu genituen Pastas Gallo, Danone, Pescanova, Colacao, Tulipán eta Campofrío”. “Produktu jakin batzuen prezioen igoeraren aurrean, kontsumitzaile askok erosteari utz diezaiokete. Nola saihestu, inflazioaren galera onartu gabe? Oso sinplea, estrategia berri bat hartuz, prezio beraren truke kantitate gutxiago eskainiz: erosleak gauza bera ordaintzen du produktu gutxiagogatik”.