Onkologoek ohartarazi dute kolon eta ondesteko minbiziak gora egin duela 50 urtetik beherakoetan

Digestio Tumoreen Tratamendurako Taldeko (TTD) Onkologiako espezialistek ohartarazi dutenez, kolon eta ondesteko minbiziaren intzidentziak gora egin du 50 urtetik beherakoetan, Estatuan eragin handiena duen tumorea da eta heriotza gehien eragiten duenetako bat, eta 2024an 72,631 pertsonarengan eragingo duela aurreikusten da.

1990etik 2016ra bitartean, urteko ehuneko 1,8ko igoera izan da, Europako Erregistro handiek berriki egindako ikerketen arabera; ikerketa horien arabera, kolon eta ondesteko minbiziaren tasak nabarmen igo dira azken 25 urteetan 20-49 urte bitarteko pazienteetan, batez ere kolon distaleko eta ondesteko minbizia handitu delako, TTDk ohar batean jakinarazi duenez.

Santanderreko Marqués de Valdecilla Unibertsitate Ospitaleko Onkologia Medikoko zerbitzuburu eta TTD Taldeko presidente Fernando Riverak adierazi duenez, biltzarraren helburuetako bat "koloneko minbizi goiztiarraren intzidentziaren handitze horren zergatian sakontzea" da, baita "gazteen artean kolon eta ondesteko minbiziaren profil kliniko eta molekularrari heltzea" ere.

Zenbatespenak

Gaur egungo kalkuluen arabera, koloneko eta ondesteko minbiziaren intzidentzia-tasak gora egingo du, oro har, hurrengo hamarkadan, 20 eta 34 urte bitarteko pertsonen artean, ehuneko 90 eta 124, hurrenez hurren, eta 35 eta 49 urte bitartekoen artean, ehuneko 27 eta 46.

50 urtetik beherakoen kasuan, susmo kliniko baxuaren diagnostikoa egiten da etapa aurreratuetan, eta, tratamendu terapeutikoan, kontuan hartu behar dira paziente horien osasun emozionalaren, sexualaren eta ugalkortasunaren inguruko alderdiak. "Minbizi mota hau entitate desberdin gisa definitzen da, ezaugarri kliniko eta molekular espezifikoekin, eta horrek ikuspegi pertsonalizatua eskatzen du, eta horri heltzea erronka bat da maneiuan", gaineratu du Rivera doktoreak.

Bestalde, Nafarroako Unibertsitate Ospitaleko Onkologia Medikoko zerbitzuburu eta TTDko presidenteorde Ruth Verak adierazi duenez, "agerraldi goiztiarreko urdail-hesteetako minbizia gure ingurunean sortzen ari den entitatea da, ezaugarri kliniko, pronostiko eta epidemiologiko espezifikoekin".

Hori dela eta, Verak azpimarratu du "arlo honetako lehen ikerketa sakona martxan jarri dela, eta horren emaitzek arrisku-faktoreen eta prebentzio-jokabideen inguruko kontzientzia areagotu dezaketela, biomarkatzaile eta jomuga terapeutiko berritzaileak identifikatzeaz gain, doitasunezko medikuntzan eta diagnostiko goiztiarreko programetan arreta jarriz".

Adituek azken aurrerapenak jorratu dituzte

Bestalde, espezialistek beren esperientziaren berri eman dute, eta ikerketako aurrerapenekin lotutako azken datuak aurkeztu dituzte. Azpimarratu dute immunoterapiako tratamendu berriak eta zuzendutako tratamenduak indartsu iritsi direla bai tumore esofagogastrikoetara eta behazun-bideetakoetara, bai digestio-minbizi guztietara.

Hala ere, aldez aurretik, sekuentziazioa eta biopsia likidoa fase goiztiarretan egiteko aukera izan behar dela nabarmendu dute. "Diana molekular jakin batzuen aurkako terapiak garatu dira, eta, hala, orain arte oso pronostiko txarreko gaixotasuna zuten pazienteek, estrategia terapeutiko eraginkorrik ez zutenek, tratamendu espezifiko batez balia daitezke orain, eta, hala, gaixotasunaren historia naturala aldatu", adierazi du Kordobako Reina Sofia ospitaleko Onkologia Medikoko zerbitzuburu Enrique Aranda irakasleak.

Era berean, eguneroko praktika klinikoan azken diagnostiko-teknikak ezartzeko ahalegina egiteko eskatu du, izan ere, "orain arte ikerketa-arloan bakarrik geneukan"; hori dela eta, "tumoreen sekuentziazioaren eta biopsia likidoaren estandarizazioa beharrezkoa da, eta hori ez dago zerbitzu-zorroan jasota".

Horren ostean, autonomia erkidegoen arabera bi praktika horiek eskuratzeko dagoen ekitate eza deitoratu du, berrikuntza diagnostikoak eta pronostikoak "alde guztietara iritsi beharko lukeenean".

Ikerketa proiektuetarako laguntzak

Topaketan, ikerketa-proiektuetarako laguntza bat eta atzerriko erreferentziazko zentro batean ikerketan trebatzeko beka bat eman dira, bekadunak digestio-tumoreen ikerketaren arloan prestakuntza eta ezagutza erabilgarriak eskura ditzan.

TTDk aurten ere martxan jarri du 'Gela birtuala', kalitate handiko prestakuntza-proiektuaren 3. edizioa, digestio-minbizien prebentzio-aurrerapenak, diagnostikoak eta terapeutikoak zabaltzeko eta sakontzeko.

"Neoplasia horietan etengabe gertatzen ari diren berrikuntzen ondorioz, funtsezkoak dira digestio-minbizia duen gaixoaren maneiuan eta abordatzean prestakuntza eta eguneratzea", adierazi du TTD Taldeko Zuzendaritza Batzordeko idazkari eta Gela Birtualeko zuzendari Cristina Grávalos doktoreak.

Ikasketa birtualeko prestakuntza-proiektu honetan, erreferentziazko ospitaleetako hogeita hamar bat espezialistak hartzen dute parte, eta onkologo mediko eta erradioterapikoei, kirurgialariei, anatomopatologoei, erradiologoei, lehen mailako arretako medikuei, biologoei eta farmazialariei zuzenduta dago. Aurreko bi edizioetan 260 ikaslek baino gehiagok parte hartu dute, eta "gogobetetze-maila handia" adierazi dute.

"Proiektu honetan jarritako lanak eta ilusioak saria jaso dute, Onkologia Medikoko Bikaintasunerako eta Kalitaterako Fundazioak (ECO) Onkologiako irakaskuntza-kalitateko ekimen onenari emandako saria, hain zuzen ere", azpimarratu du Grávalosek 2019an.

Beste proiektu baten helburua da, hurbilketa integral batetik, 50 urtetik beherako paziente gaztearen urdail-hesteetako minbizia ezaugarritzea, geroago edo historikoago agertzen den urdail-hesteetako minbiziarekin alderatuta, TEOGIC programa da, 'Goiz agertzen den urdail-hesteetako minbiziaren zeharkako azterketa', María Alsina doktoreak (Navarrabiomed-Idisna) gidatua.

Ikerketak 240 paziente inguru ditu, kolon eta ondesteko minbizia, pankrea eta gastroesofagikoa diagnostikatu zaizkienak, eta Estatuko iparraldeko lau ospitalerekin lankidetzan arituko da: Nafarroako Unibertsitate Ospitalea; Zaragozako Miguel Servet Unibertsitate Ospitalea; Logroñoko San Pedro Ospitalea; eta Donostiako Unibertsitate Ospitalea.