Europako Batasuna aurrera doa ama-esnearen dohaintza eta erabilera arautzeko araudi batean. Hori, gaur egun, estatu kide bakoitzak bere erara legeztatzen du, eta hainbat oztopori aurre egiten die, hala nola segurtasun-estandar komunik ezari edo herrialde batzuetan esne-bankurik ez egoteagatik ematen diren dohaintzen urritasunari.
Odola edo esperma emateari buruzko Europako arauak badaude ere, Hogeita zazpiek ez dute, oraingoz, ama-esneari, jaioberriei nutrizio-aukera onena eskaintzen dien elikagaiari eta babes immunologiko handienari aplikatzeko esparru komunik, adituen eta nazioarteko erakundeen arabera.
Odola, esperma, ehunak eta zelulak emateko proposamena
Bruselak, iaz, odolari, ehunei eta zelulei buruzko legeria berria proposatu zuen. Gaur egun, Europako erakundeen artean negoziatzen ari dira, eta bertan amaren esnea ere sartu zen.
EFE Jaioberriak Zaintzeko Europako Fundazioarekin (EFCNI) harremanetan jarrita, Batzordearen proposamena positiboki baloratu zuen.
"Etorkizunean esnea berdin erregulatuko dela espero dugu EBko herrialde guztietan. Horrek gutxieneko estandar batzuk bermatuko lituzke, eta ama esne segurua izateko aukera emango luke haur goiztiarrentzat, gaixoentzat eta pisu txikikoentzat, eta, hala, gaixo ahul horien osasuna hobetzen lagunduko luke", adierazi zuen EFCNIko lehendakari Silke Maderrek.
Amaren esnean oinarritutako haurrentzako dieta sustatzen ere lagunduko lukeela uste du, eta "odol-emateari buruzko arau-esparru uniformea ezar liteke". Erakundeak berak azpimarratzen du garrantzitsua dela giza esne "segurua" eta dohaintza "pribatuen" alerta ematea, adibidez, Facebookeko ama-taldeen bidez.
Kasu horietan, "ezin da ziur egon" amak infekziorik edo kutsa daitekeen beste edozein birusik duen, hala nola GIBa, hepatitisa edo Zika birusa.
Gainera, "emakume emaileek ez dute botikarik hartu behar, ez alkohola edan, ez erre, eta higiene-neurri batzuk bete behar dituzte esnea atera aurretik, bitartean edo ondoren", eta produktua poltsa termikoetan garraiatu behar da, hotz-katea hautsi gabe.
"Neurri horiek ezin dira bermatu amaren esnearen dohaintza pribatuen bidez. Zergatik arriskatuko dugu gure haurren osasuna? ", gehitu du Maderrek.
Esne-bankuak EBn
Amaren esnea biltzen, aztertzen, prozesatzen, kalitate-kontrolak egiten eta amaren esnea banatzen duten zentro espezializatuak dira. Gaur egun, estatu kide bakoitzak bere erara arautzen ditu esne-dohaintzak eta -bankuak, eta desberdintasunak ere badaude herrialde berean.
Europako Esne Bankuen Elkartearen arabera, Europako herrialdeek ez dute berdin zenbat esne duten (282 guztira)
Italia, Frantzia eta Alemania dira nagusi, 39, 36 eta 31 banku baitituzte, hurrenez hurren. Estatuan 16 banku eta beste 2 daude proiektuan.
Esne-banku gutxien dituzten herrialdeen artean daude Herbehereak, Letonia, Estonia, Bulgaria, Portugal edo Kroazia, bakarra Estatu bakoitzeko eta Esloveniak ez du horrelako bankurik.
Bruselako proposamena
Giza jatorriko substantzien segurtasunari eta kalitateari buruzko Erregelamenduaren proposamen berriaren esparruan (odolaren, ehunen eta zelulen arloko legeria eguneratzen du), Bruselak estandar harmonizatu batzuk proposatu ditu, bai segurtasuna bermatzeko, bai EBko herrialdeen artean ama-esnea errazago emateko.
Proposamenak erakunde adituen esku uzten du, hala nola Gaixotasunak Prebenitzeko eta Kontrolatzeko Europako Zentroaren esku, xehetasun zientifiko eta teknikoak ezartzea. Eztabaidagaia da ea ama-esnea ematen dutenei ordaindu behar zaien ala ez.
Uztailaren 18an, Europako Parlamentuko Ingurumen, Osasun Publiko eta Elikagaien Segurtasuneko Batzordeak araudi berri horren gaineko jarrera hartu zuen, eta borondatezko eta ordaindu gabeko dohaintzen printzipioa argitzeko beharra azpimarratu zuen.
Eurodiputatuek behin eta berriz adierazi zuten EBko herrialdeek aukera eman behar dietela dohaintza-emaileei konpentsatzeko edo dohaintzetako partaidetzarekin lotutako gastuak edo galerak berreskuratzeko. Hala ere, azpimarratu zuten konpentsazioa ez dela erabili behar dohaintza-emaileak biltzeko pizgarri gisa, ez eta pertsona zaurgarriak ustiatzera bideratzeko ere.
Era berean, giza jatorriko substantzien dohaintzei buruzko publizitateari buruzko arau zorrotzak aplikatzeko eskatu zuten estatu kideek, sari ekonomikoei buruzko edozein aipamen debekatu beharko bailukete.
Datorren irailean, Euroganberak araudi horren aldeko botoa emango du. Ondoren, Kontseiluarekin, hau da, EBko herrialdeekin, eztabaidak hasiko dira, 2024an legegintzaldia amaitu baino lehen erreforma ixteko.
