Estatuak borondatezko 106.172 abortu erregistratu zituen 2024an

Osasun Ministerioak jakinarazi duenez, iaz 106.172 borondatezko abortu egin ziren Estatuan, hau da, 2023ko kopuruarekin alderatuta, %2,98ko igoera arina izan da, eta 2020tik goranzko joera erakusten du.

Monica Garcia Osasun ministroak 2024an haurdunaldia borondatez eteteari (HBE) buruzko txostena aurkeztu du asteazken honetan, eta adierazi du 15 eta 44 urte arteko 1.000 emakumeko abortuen tasa 12,36koa izan zela, eta ia egonkor mantendu zela, aurreko ekitaldian 12,22koa izan baitzen.

Txostenak jasotzen duenez, abortuen ehuneko 82 inguru zentro pribatuetan egiten dira, eta ehuneko 18 soilik sare publikoan. Zehazki, ikastetxe publikoek 30.900 etenaldi egin zituzten iaz, hau da, 2023an baino 2.363 gehiago; zentro pribatuetan, berriz, guztira 83.609 etenaldi izan ziren, 2023an baino 563 gutxiago.

Garciak azpimarratu du datu horiek erakusten dutela osasun publikoa "gero eta pisu handiagoa "hartzen ari dela" eskubide horren bermean", baina ohartarazi du igoera txiki horrek "eskasa" izaten jarraitzen duela.

"Zoritxarrez, badakigu gaur egun komunitate askok beren zatia bete gabe jarraitzen dutela. Ministerioak sendo jarraituko du erkidegoei egoera horri buelta emateko plan argiak eskatzeko orduan", ohartarazi du ministroak, eta Madrilgo Erkidegoaren kasua aipatu du adibide gisa. Izan ere, azken 10 urteetan 162.000 HBE baino gehiago egin dira, eta 177 baino ez ospitale publikoetan.

"Hori erabat onartezina da. Gainera, 2023ko legea urratzen du, eta bide luzea dagoela egiteko adierazi du", berretsi du Osasun Sailak lan egiten duela "emakume guztiek eskubide hori sare publikoan erabili ahal izateko, oztoporik gabe eta lurralde desberdintasunik gabe", publikoa baita "ekitate" eta "kalitate handiena" bermatzen duen sistema.

20 URTETIK BEHERAKOEN ARTEKO IGOERA

Txostenaren arabera, borondatezko abortuen tasak gora egin du adin-talde guztietan, 20-24 urtekoetan eta 25-29 urtekoetan izan ezik. 1.000 emakumeko intzidentzia-tasa 35-39 urtekoetan igo da gehien (+0,23 milako), eta ondoren 30-34 urtekoetan (+0,16 milako).

Nabarmentzekoa da 20 urtetik beherako emakumeen arteko etenaldien kopuruak gora egin duela, talde horretan 11.699 abortu egon baitziren 2024an, 2023ko 10.934ekin alderatuta, ehuneko zazpiko igoera. Gainera, HBE osoan zuen pisu erlatiboa ehuneko 9,14tik 11,01era igo zen.

Guztira, adin-taldeen arabera, HBEen ehuneko 10,68 15-19 urteko taldeari dagozkio, ehuneko 23,27 20-24 urtekoei, ehuneko 21,84 25-29 urtekoei, ehuneko 19,83 30-34 urtekoei, ehuneko 15,99 35-39 urtekoei eta ehuneko 7,34 40-44 urtekoei.

Abortu gehienak emakumeak borondatez hartutakoak izan ziren (%94,62), eta %2,65 haurdunaren bizitzarako edo osasunerako arrisku larriagatik egin ziren, %2,44 fetuaren anomalia larriak izateko arriskuagatik, eta %0,28 bizitzarekin bateraezinak diren anomaliengatik edo gaixotasun oso larriagatik.

Haurdunaldiaren uneari dagokionez, txostenak zehazten du abortuen %76,58 zortzi asteak baino lehen egin zirela. "Horrek erakusten du emakumeak goiz sartzen ari direla osasun sistemara", azpimarratu du Garciak. Bederatzigarren eta hamalaugarren asteen artean kasuen ehuneko 19,14 izan ziren; 15. eta 22. asteen artean, ehuneko 4,11; eta 23. astetik aurrera, ehuneko 0,15.

Gainera, haurdunaldia lehen aldiz eten zuten hiru emakumetik bik, hau da, ehuneko 67,6k, eta horrek adierazten du igoera txiki bat izan zela 2023aren aldean, orduan ehuneko 66,99koa izan baitzen datu hori.

Erabilitako metodoari dagokionez, farmakologikoak, hau da, farmako baimenduak ematean datzan aukera ez hain inbaditzaileak, pisu handiagoa izan zuen sare publikoan, 21.320 jarduketa egin baitziren, eta zentro pribatuetan, berriz, 12.772. Guztira, haurdunaldia etetea erabaki zuten emakumeen ehuneko 31k metodo hori aukeratu zuten.

Horrela, metodo kirurgikoak erabiliena izaten jarraitzen du, batez ere zentro pribatuetan eta bereziki ospitaleez kanpoko zentroetan, 2024an 63.000 jarduketa baino gehiago izan baitziren.

ANTISORGAILUEN ERABILERA

Dokumentuak adierazten du haurdunaldiaren borondatezko bi etenaldietatik bat antisorgailurik gabeko harreman baten ondoren gertatzen dela, zehazki, emakumeen ehuneko 49, hau da, borondatezko 52.000 abortu baino gehiago.

"Horrek ohartarazten digu ez dela nahikoa haurdunaldia borondatez eteteko eskubidea bermatzea, eta, gainera, sexu osasuna areagotu behar dugula eremu guztietan. Sexu hezkuntza indartu, antisorgailuetarako sarbidea hobetu eta oztopo ekonomiko eta lurraldetasun guztiak ezabatu behar ditugu", adierazi du Monica Garciak.

Horrela, ministroak prebentzioa azpimarratu du, eta gogorarazi du Ministerioa lanean ari dela 16 eta 22 urte bitarteko gazteei doako preserbatiboak eskaintzeko farmazien bidez.