Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) nazioarteko kezka duen osasun publikoko larrialdia dekretatu du, alerta maila altuena, Afrikan mpox agerraldiagatik --lehenago tximinoaren baztanga izenez ezaguna zen--, Kongoko Errepublika Demokratikoan (KED) sortu eta andui berri larriago eta hilgarriago batek eraginda.
Hala erabaki du OMEk asteazken honetan, Larrialdi Batzordeko 16 aditurekin batera, egoera aztertu ostean. "Gaur, larrialdi batzordeak baieztatu eta ohartarazi dit, bere ustez, egoera nazioarteko kezka eragiten duen larrialdi publikoa dela. Kontseilu hori onartu dut", adierazi du Tedros Adhanom Ghebreyesus OMEko zuzendari nagusiak bileraren osteko prentsaurrekoan.
Mendebaldeko Kongoko Errepublika Demokratikoan Mpoxen klima berri bat azkar detektatzea eta zabaltzea, Mpoxek aurretik jakinarazi ez zituen inguruko herrialdeetan antzematea eta Afrikan eta harantzago hedatze zabalago baten potentziala oso kezkagarria da", gaineratu du.
Aurten iaz baino kasu gehiago izan dira, 14.000 diagnostiko baino gehiago eta 524 heriotza, Tedros Ghebreyesus Adhanom OMEko zuzendari nagusiak bileran zehar adierazi duenez. Norgehiagoka 12:00etan zen hastekoa, baina bost ordu baino gehiago luzatu da.
Hain zuzen ere, astearte honetan, Afrikako Gaixotasunen Kontrolerako Zentroak jada iragarri zuen kontinenteko osasun-larrialdia.
2023an Kongoko Errepublika Demokratikoan aldaera berria agertzea eta azkar hedatzea, batez ere sexu-transmisioaren bidez, eta KEDaren ondoko herrialdeetan hautematea "bereziki kezkagarria" da Osasunaren Mundu Erakundearentzat. Azken hilabetean, KEDren ondoko lau herrialdetan andui berriaren 90 kasu inguru jakinarazi dira, aurretik mpox-ik jakinarazi ez zutenak: Burundin, Kenyan, Ruandan eta Ugandan.
Bigarren larrialdia, 2022koaren ostean
2022an, Nazio Batuen Osasun Erakundeak munduko osasun larrialdia deklaratu zuen mpox agerraldi batengatik, Afrikako gaixotasun endemiko bat, dozenaka herrialdetara zabaldu zena.
Europari dagokionez, duela hilabete baino gutxiago, uztailaren amaieran, Gaixotasunen Prebentzio eta Kontrolerako Europako Zentroak (ECDC, ingelesezko sigletan) andui berri hori Europara iristeko arriskua "oso baxutzat" jo zuen.
"KEDn identifikatutako mpox-en aldaera berriak EBko eta EEEko biztanleentzat duen arriskua oso txikia da oraindik. ECDC Afrikako gure bazkideekin lankidetzan ari da agerraldi horri eusteko ahaleginean, kaltetu guztien mesedetan, aldaera berri hori hedatzen jarraitzea saihestuz eta etorkizuneko prestatze- eta erantzun-gaitasunak indartuz", adierazi zuen Pamela Circu-Wagner ECDCko zuzendariak.
