Ameriketako Estatu Batuetako apelazioen auzitegi federal batek babestu egin du Donald Trumpen administrazioak hartutako erabakia, Kubatik, Haititik, Nikaraguatik eta Venezuelatik etorritako ehunka mila migratzaileren aldi baterako estatus legala amaitzeko, etorkinen eskubideen aldeko erakundeek aurkeztutako errekurtso bat atzera botata.
Lehen Zirkuituko Apelazio Auzitegiak bertan behera utzi du Indira Talwani barruti epailearen aurretiazko ebazpen bat, Kristi Noem Segurtasun Nazionaleko egungo idazkariaren autoritatea zalantzan jarri zuena, 430.000 atzerritar herrialdean aldi baterako egotea ahalbidetzen zuen "baldintzapeko askatasuna" ezeztatzeko, Joe Bidenen administrazioan hartutako neurria.
Talwanik esan zuen Noemek bere eskumenetatik kanpo jardun zuela, baina zirkuituko hiru epaileren panelak –denak presidente demokratek izendatuak– ondorioztatu zuen demandatzaileek ez zutela frogatzerik lortu idazkariak ez zuela legezko ahalmenik Immigrazio eta Naziotasun Legearen pean baimen horiek oro har ezabatzeko.
Bere ustez, Gustavo Gelpí magistratuak aitortu zuen migrazio-figura hori baliogabetzeak egoera zailean jartzen dituela kaltetuak, segurtasun falta handiko herrialdeetara itzultzearen edo Estatu Batuetan egoera irregularrean egotearen artean erabaki behar duelako, atxiloketen eta deportazioen eraginpean. Hala ere, azpimarratu zuen eragin horrek ez duela idazkariaren legezko agintaritza baliogabetzen erabaki hori hartzeko.
Era berean, baztertu egin du Talwanik aurkeztutako argudioa, Noemen neurria "modu arbitrario eta apetatsuan" hartu zela dioena. "Ez gaude ados. Zehaztu dugu demandatzaileek ez dutela froga irmorik aurkeztu idazkariaren ekintza arbitrarioa eta apetatsua izan zitekeela frogatzeko orduan arrakasta izan zezaketela esateko, azalpen arrazoitua eman baitzuen", esan du.
"Arrazoi horiengatik, karpetazoa ematen diogu barrutiko auzitegiaren aginduari, eta kasua igortzen dugu iritzi honen araberako prozedura gehiago egin daitezen. Horrela agintzen da", dio Boston hirian egoitza duen Lehen Zirkuituko Apelazio Auzitegiak argitaratutako dokumentuak.
Akatsa "suntsitzailea"
Migrazio programa 2023an zabaldu zuen Biden administrazioak, eta bi urtera arteko aldi baterako baimenak eskaintzen zizkien aire bidez iristen ziren venezuelarrei, kubatarrei, haitiarrei eta nikaraguarrei, segurtasun kontrolak onartu eta Estatu Batuetan babesle ekonomiko bat izan ondoren.
2022ko urritik 2025eko urtarrilera bitartean, milioi erdi pertsonak baino gehiagok lortu zituzten bide horretatik lan egiteko baimenak. Hala ere, Trumpen Gobernuak programa amaitzea erabaki zuen martxoan, eta 430.000 onuradunengan eragin zuzena izan zuen.
Justice Action Centerren, Esther Sung abokatuak "suntsitzailetzat" jo du epai judiziala, baina nabarmendu du oraindik badagoela aukera hori lehengoratzeko, legezko prozesuak behin betiko erabakirantz jarraitzen duen heinean.
Bestalde, Segurtasun Nazionaleko Sailak eta Justizia Sailak ez zuten adierazpenik egin ebazpena ezagutu ondoren. Azken horrek, ordea, aldez aurretik argudiatu zuen Talwaniren erabakia mantentzeak Auzitegi Gorenak aurretik emandako etendura baten aurka egiten zuela, eta Lehen Zirkuituari eskatu zion ez onartzeko irizpen horri "aurkaratze irekia" iritzi ziona.
