Sudanen gerra hasi eta bi urtera ez da gatazkaren amaiera ikusten, herrialdeak nazioarteko komunitatearen aldetik pairatzen duen utzikeria eta ahanzturagatik. Europak bakarrik dirudi Sudango biztanleei laguntzeko konpromisoa duela, oraindik ere imajina ezin daitezkeen ankerkerien jomuga baita.

Gatazka 2023ko apirilaren 15ean piztu zen Sudango Armadaren eta Laguntza Azkarreko Indarrak (FAR) talde paramilitarraren artean, eta ordutik giza eskubideen urraketa izugarriak daude, hala nola sexu erasoak, Sudanen historian aurrekaririk ez duten gerra krimenak, gosetea eta 12 milioi desplazatu baino gehiago, NBEk, nazioarteko beste erakunde batzuek eta giza eskubideen aldeko GKEek salatu dutenez.

“Bi urte hauetan milioika pertsonaren bizitzak suntsituta geratu dira. Familiak lur jota geratu dira. Bizitzeko baliabideak galdu dira, eta askorentzat etorkizuna zalantzazkoa da. 30 milioi pertsonak baino gehiagok laguntza humanitarioa behar dute. Ez da zifren krisia bakarrik, gizateriaren krisia baizik”, adierazi du Clementine Nkweta-Salami NBEko Sudango koordinatzaile egoiliarrak.

Sudan “munduko krisi humanitario eta desplazamendu-krisi handienaren” aurrean dago, dio Paula Gil Mugarik Gabeko Medikuen Espainiako presidenteak. “Nazioarteko erantzunak ezin onartuzkoa izaten jarraitzen du, eta ez du beharren zati bat ere betetzen”, adierazi du Gilek.

Erika Guevara Rosasek, Amnistia Internazionalaren Ikerketa, Intzidentzia, Politika eta Kanpainetako zuzendariak, sudandarrek pairatzen duten “abandonu lotsagarria” deitoratu du.

“Lotsa munduarentzat Sudan sutan dagoen bitartean beste aldera begiratzeagatik. Suari erregaia botatzen jarraitzen duten herrialdeentzako lotsa”, salatu du Guevarak ohar batean, eta ohartarazi du Sudango Indar Armatuek eta FARetako paramilitarrek gerra-krimenen edo gizateriaren aurkako krimenen pareko abusu “lazgarriak” egin dituztela, besteak beste, sexu-indarkeria, torturak, inanizioa, hilketak eta bereizi gabeko erasoak helburu zibilen gainean.

Eta krimen horiek guztiak gorabehera, oraindik ez dago hildakoen zifra ofizialik. Zifrak aldatu egiten dira organismo batetik bestera. Daturik txikiena 12.000 hildako dira, Sudango Osasun Ministerioak 2024ko abenduaren amaieran egindako azken eguneratzean jakinarazitakoa.

2024ko irailean Tedros Adhanom Ghebreyesus Osasunaren Mundu Erakundeko (OME) zuzendariak emandako zifraren arabera, 20.000 pertsona baino gehiago hil ziren, baina "litekeena da kopurua handiagoa izatea", argitu zuen.

Kalkulurik altuena 2024ko maiatzean Tom Perriello AEBko Sudango ordezkari berezi ohiak egin zuena da (duela ia urtebete), eta ohartarazi zuen 150.000 izan zitezkeela hildakoak.

Bruselaren laguntza

Asteartean, hain zuzen ere, Europako Batzordeak eta Europar Batasuneko estatu kide batzuek agindu zuten 522 milioi euro bideratuko dituztela Sudango krisiari aurre egiteko.

Iragarpena Sudanerako Goi Mailako Konferentzian egin zen, Londresen, eta Batzordeak antolatu zuen, Erresuma Batuarekin, Frantziarekin, Alemaniarekin eta Afrikako Batasunarekin batera.

Europako Batzordeak 282 milioi euro jarriko zituela agindu zuen. Bestalde, Austriak, Txekiak, Danimarkak, Estoniak, Finlandiak, Frantziak, Alemaniak, Irlandak, Maltak, Poloniak, Esloveniak, Espainiak eta Suediak gainerako finantzaketa estaltzea ziurtatu zuten. Laguntza osasun eta nutrizio arretara, elikadura laguntzara, uretara eta saneamendura bideratuko da.