Etxebizitzak alokairu babesturako uzten dituzten jabeek 700 euro arte jasoko dituzte hilean

Eusko Jaurlaritzak oniritzia eman dio etxebizitzaren arloko premiazko neurriei buruzko dekretu-proiektua aldez aurretik onartzeari. Horren bidez, “bizitegi-larrialdiari” aurre egin nahi zaio, besteak beste, gazteei zuzendutako babes publikoko etxebizitzen kupoa handitzea, etxebizitzarako eskubide subjektiboaren aitorpenaren zenbatekoak eguneratzea, eta alokairua sustatzeko laguntzak eta etxebizitzak erakartzeko programak erakargarriagoak egitea.

Arau horren bidez, halaber, Gaztelagun, ASAP eta Bizigune programen zenbatekoak eguneratu nahi dira, birgaitze-laguntzak eskuratzeko erraztasunak eman, indarkeria matxistaren biktima diren emakumeek babes publikoko etxebizitzak eskuratzeko duten lehentasuna handitu, eta kolektibo jakin batzuei etxebizitza bat ohiz kanpo edo zuzenean esleitzeko aukera bermatu.

Dekretuak ziurtatzen du 36 urtetik beherako gazteei alokairuko etxebizitza babestu guztien %50 eskaintzeko konpromisoa. Gazteentzako erreserba-kupoaz gain, aldaketa-sorta horrek nabarmen hobetzen ditu Gaztelagun alokairurako laguntzak.

Programak bere zenbatekoak eguneratuko ditu bizitegi-alokairuaren merkatua bizitzen ari den prezio-igoeraren aurrean, tentsioan dauden eremuak kontuan hartuta; izan ere, figura horrek ezartzen duen prezioen erregulazioak "laguntzen igoerak merkatua berotzea ez dakarrela bermatzen du", Etxebizitza eta Hiri Agenda Sailak ohar batean azaldu duenez.

Gaztelagun eskuratzeko gehieneko errentak 900 eurokoak izango dira EAEko hiru hiriburuetan, 800 eurokoak eremu funtzionaletan eta 10.000 biztanletik gorako udalerrietan, eta 750 eurokoak gainerakoetan. Denis Itxaso Etxebizitza sailburuak tentsiopeko eremu izendatu diren udalerrietan neurriak duen eraginari buruz hitz egin du, eta baieztatu duenez, "laguntza jasotzeko gehieneko errenta hileko batez besteko alokairuaren prezioaren % 95 izan daiteke, Alokairuaren Merkatuaren Inkestatik (EMAL) abiatuta kalkulatuta".

Gainera, Premiazko Neurriei buruzko Dekretuak laguntza jasotzeko aukera ematen duten gehieneko diru-sarrerak handitu nahi ditu, 3.000 eurotik 30.000 eurora bitarteko urkilen bidez banakako eskaeretarako, 3.000 eurotik 36.764 eurora bitarteko urkilen bidez baterako eskaeretarako, eta 3.000 eurotik 39.184 eurora bitarteko urkilen bidez familia ugarientzat.

Halaber, Gaztelagun agindua aldatzeak aukera emango du logelen alokairua eta azpierrentamendu-egoerak txertatzeko.

Bizigune programaren hobekuntzak

Era berean, Bizigunek aldaketak izango ditu alokairuko bitartekaritza publikoko programa horretan txertatutako etxebizitza bat eskuratzea ahalbidetzen duen gehieneko errenta-atalasea 21.000 eurotik 45.022,57 eurora pasatzeko, babes ofizialeko etxebizitzen erregimen orokorrarekin parekatuz eta Euskadiko klase ertainek duten eskari handiari hobeto erantzuteko, Itxasok azpimarratu duenez.

Gainera, Bizigune programak ikusiko du Alokabidek formula horren bidez etxebizitza Eusko Jaurlaritzaren esku jartzen duten jabeei ordaintzen dien kanona (errenta) hazi egingo dela oro har, eta, bereziki, tentsioak jotako eremuetan. Kanona merkatuko balioaren %80ra eta gehienez 700 eurora iritsiko da, eta tentsiopeko eremu izendatutako udalerrietan, berriz, zenbateko hori EMALen %95era igoko da, eta Bilbon 800 eurora eta Donostian 965 eurora hurbilduko da.

Gehieneko diru-sarrerak

Bestalde, Etxebizitzarako Eskubide Subjektiboa aitortzen duten gehieneko diru-sarrerak 1.000 euro handituko dira bizikidetza-unitatearen hiru kasuetan: 14.000 euro urteko kide batentzat, 18.000 euro urteko bi kiderentzat eta 20.000 euro urteko hiru kide edo gehiagorentzat.

Eskubide horrek errenta-maila horiek dituzten bizikidetza-unitateei bermatzen die etxebizitza publiko bat alokairuan eskuratzea edo, bestela, etxebizitzagatiko prestazio ekonomikoa (hilean 300 euro arte). Osagarri gisa, Euskadin erroldatuta egoteko gutxieneko 3 urteko antzinatasunaren baldintza gehitu da alokairuko etxebizitza publikoa esleitzeko.

Merkataritza-lokalak eta industria-espazioak etxebizitza bihurtzea ere aldatu egiten da dekretu honetan; izan ere, birgaitze baten ondoriozko etxebizitzekin parekatzen direnez, aukera ematen du beheko solairuak, industria-eraikinak edo hirugarren sektoreko eraikinak etxebizitza gehiago bihurtzeko, lurzorua kontsumitu beharrik gabe, eta, horrela, eraikitako hiria birdentsifikatzearen alde egiten du.

Testuinguru horretan, Bizigarritasunari buruzko Dekretuaren aldaketak lokalak etxebizitza bihurtzea ziurtatuko du, eguzkitzeko, orientatzeko eta barne-banaketarako baldintzetatik salbuetsita, hain zorrotzak ez diren baldintzak dituzten birgaitze-jarduketekin parekatuta.

Etxebizitza eta Hiri Agendako sailburuak salbuespen hori baloratu du, esanez "tresna erabilgarria dela merkataritza-lokalak etxebizitza bihurtzea malgutzeko eta errazteko, eta, horretarako, beharrezkoa izango dela udalek laguntza ematea eta beren ahalmen arautzaile guztia kausa horren zerbitzura jartzea".

Dekretua indarrean jartzeak hamabi arau aldatzea eta Sailaren urteko gastua bost milioi eurotik gora handitzea ekarriko du, baina 2,5 milioi euro gehitzea ere aurreikusten du, Bizigune programaren onuradun diren maizterrekin sinatutako kontratuen bidez.

Itxasok adierazi duenez, Eusko Jaurlaritza "artilleria guztia eskura izaten ari da etxebizitza-eskatzaileak babesteko eta egoitza-eskaintza maximizatzeko". Gainera, adierazi duenez, egungo bizitegi-larrialdiaren aurrean, bere saila" eskura dituen lege- eta aurrekontu-tresna guztiak erabiltzen ari da alokairuaren merkatuan tentsio handiko egoera bat iraultzeko".