Iñigo Mijangos (SMH): “Aita Marin erreskatatutako migratzaile baten besarkadak ez du parekorik”

Donostia – 2015ean Greziako Chios uhartera iritsitako errefuxiatu masiboen etorrerak hunkituta, sorosle talde batek Itsas Salbamendu Humanitarioa-Salvamento Maritimo Humanitario (SMH) sortu zuen, eta GKE horrek kudeatzen du Aita Mari. Hamarkada bat pasa den honetan, eta oztopo eta susto asko gainditu ondoren, Iñigo Mijangos zuzendariak argi esan digu ontzigainera igotako migratzaile baten besarkadak “aurreko guztiak konpentsatzen” dituela.

Aita Mari, desegin eta txatarra bihurtzekotan zen Stella Maris Berria izeneko atunontzi gipuzkoar zaharra, erreskate ontzi bihurtu zuten. Aita Mari deitzen zioten Jose Mari Zubiaren izena ipini zioten, salbamendu ugari egin eta 1866an haietako batean hil zen arrantzale gipuzkoar entzutetsuaren omenez.

Ontziak 2018an egin zuen lehen erreskate-ekintza, eta ordutik hona 1.500 migratzailetik gora erreskatatu ditu Mediterraneoan. Aurrez, Sevillako Proe Maid GKEarekin eta Alemaniako Livelinerekin batera, beste 1.000 salbatu zituen 2017an SMHk, Maydayterraneo ekimenean.

Chiosera iritsitako errefuxiatuei laguntzeko “bat-bateko sentimenduak bultzatuta” sortu zen proiektua; izan ere, SMHk 100.000 pertsonari baino gehiagori eskaini baitie laguntza humanitarioa, sanitarioa eta hortzetakoa harrez gero.

“Ez da errefuxiatu-eremu bat, erregistro-eremua baizik, eta izen egokia erabiltzekotan atxiloketa-eremu bat dela esan beharko genuke”, aipatu du Mijangosek EFE albiste-agentziari eskainitako elkarrizketan.

Esperientzia gogorra

Hain zuzen ere, leku horretan jardutea izan omen da SMHko presidenteak azken hamarkadan bizi izan duen esperientziarik gogorrena. Azpimarratzekoa da, GKEak sari ugari jaso dituela, horien artean Eusko JaurlaritzarenRené Cassin Giza Eskubideen Saria.

“Izugarria da, eta eremu hartan hamar urte erabat ahaztuta daramatzaten pertsona horiei duintasun guztia kentzen zaie, ustez Europar Batasunaren zaintzapean egon arren”, azpimarratu du.

Itsasoan denetarik ikusi du. “Zigarro-erredurak dituzten gaztetxoak, Libian jasotako tratuagatik hezurrak apurtuta dakartzatenak. Erreskatatu eta zauriak ikusten dizkiegunean kontatzen digute “, esan du saminduta.

“Gainera, hori guztia zehaztasun osoz kontatu duguEuropako Parlamentuan; benetako gertaera lazgarriak dira, testigantzak eta lekukoak kontaezinak dira”, azpimarratu du Mijangosek. Tripulazioa eta migratzaileak izutzeko Libiako militarrak itsasontzira igo eta tiroka aritu zireneko hainbat pasarte ere gogora ekarri nahi izan ditu.

Milizien eskuetan dagoen herrialde “erabat desegituratua” da Libia, ez dago gobernurik eta “hondorik gabeko putzu beltz bat da”. “EBk urteak eman ditzake dirua bidaltzen, baina horrek ez du egoera konponduko”, iragarri du Aita Mariren kapitainak.

Mijangos lekuko aparta izan da urte hauetan; mafiak nola egokitzen diren ikusi du, ibilbideak aldatuz gero eta ibilbide arriskutsuagoak egiten ikusi ditu eta, bere ustez, egoerak okerrera egingo omen du “borondate politiko premiagatik”.

“Europako migrazio agenda atzetik aurrera edo aurretik atzera irakurrita ere, arrazista da goitik behera, eta ez du arazoa konponduko, arazoa migrazio politikak berak eragiten duelako”, esan du Mijangosek, giza eskubideen errespetuaz hitz egiten duen “EBren zinismoa” kritikatuz, “esaldi berean aipatzen duelako berritu egin behar dela Libiarekiko hitzarmena “.

Finantzaketa

“Urte hauetan egindako lana ezin da erreskatatutako pertsonen zenbaketa hutsarekin ebaluatu, sufrimendu unitateen neurgailu bat erabili beharko genuke, eta hori kontuan hartuz gero, eskandalizatuta geratuko ginateke”, esan du.

Zailtasun eta traba ugari gainditu behar izan dituzte. “Baina laguntzen eskaintzen diegun pertsona horiek dena ematen digute ordainetan”, gaineratu du. Duela urte batzuk salbatu zuten emakume baten kasua ekarri du gogora; Italian bizitzen jartzea lortu ondoren, gaur egun soziologoa da, eta liburu bat idatzi du.

“Emakumeak dio, denbora asko pasa eta gero, berriro pertsona sentitu zela Aita Mari ‘zapaldu zuen unean”. Horrelakoak barru barrura iristen zaizkizu“, aitortu du.

Mijangosek dioenez, gogogabetasuna agertzen den uneetan “sumindura nekeari gailentzen zaio beti”.

“Leher eginda nagoenean eta zenbait politikarik ahoa zabaltzen dutenean, horrelakorik onartu ez eta zutik jarraitu behar dugula esaten diot neure buruari“, esanez amaitu du.

SMHk mikrofinantzaketa-kanpaina bat jarri du abian itsasontziaren eta egiten dituzten gainerako jardueren gastuak estaltzeko; gutxienez 22.000 euro lortzea da helburua, eta kopuru egokia 36.000 euro lirateke.