OMEk ez du baztertzen covidaren birusa laborategi batean izandako ihesaren ondorioz sortu izana

Tedros Adhanom Ghebreyesus Osasunaren Mundu Erakundeko (OME) zuzendari nagusiak ostiral honetan adierazi duenez, covid-19aren birusa laborategi batean izandako ihesaren ondorioz sortu zenaren hipotesia ezin da baztertu, 2021etik pandemia honen jatorriak aztertzen ari den aditu taldearen txostena argitaratzean.

"Hipotesi guztiak (lau) mahai gainean daude, baita transmisio zoonotiko bat edo laborategiko ihes bat ere", adierazi zuen Tedrosek prentsaurrekoan, eta berretsi zuen Txinak, baina baita beste herrialde batzuek ere, ez diotela OMEri eta ikertzaileei behar adinako informaziorik eman ikerketak osatzeko.

Helburua: "Mundua etorkizuneko epidemien aurka defendatzea"

"Txinari eta beste edozein herrialderi covidaren jatorriari buruzko informazioa partekatzeko eskatzen jarraitzen dugu, mundua etorkizuneko epidemien aurka defendatzeko", azpimarratu zuen OMEko arduradun nagusiak.

Tedrosek zehaztu zuen Txinak ez dituela eman pandemiaren hasieran Txinan gizakiengan erregistratutako lehen kasuen ehunka sekuentzia genomikoren datuak, edo lehen kutsatzeen berri eman zen Wuhango (herrialdearen erdialdeko hiria) merkatuan saldutako animaliei buruzko informazio guztia.

"Gainera, OMEk beste gobernu batzuen inteligentzia txostenak ezagutu ditu covidaren jatorriari buruz, eta haientzako sarbidea eskatu dugu, baina ez guk ez aditu taldeak ez dute izan", deitoratu zuen zuzendari nagusiak.

OMEk Patogeno Berrien Jatorriei buruzko Aholkularitza Zientifikoko Taldea (SAGO, ingelesezko siglengatik) sortu zuen 2021ean, pandemiaren jatorriaren inguruko misterioa konpontzen saiatzeko. 20 milioi hildako eta 3 bilioi dolar inguru galdu dituen pandemia gizateriak mende batean jasan duen okerrena izan da.

Lau dira jatorriari buruzko hipotesi nagusiak: animalia baten birusetik gizakira igarotzea (zuzenean edo beste espezie bitartekari batzuen bidez), laborategiko istripu bat, elikagaien katean kutsatzea edo nahita manipulatzea (baita laborategian ere), baldin eta segurtasunean arrakala bat badago.

Bide zoonotikoa, probabilitate handiena duena

"Transmisio zoonotikoa, gaur egun, eskuragarri dauden datu zientifikoen arabera oinarririk handiena duen hipotesitzat hartzen da, baina informazio gehiago eskatu arte, jatorriari buruzko ondorio osorik gabe jarraitzen du", adierazi zuen prentsaurreko berean Marietjie Venter birologo hegoafrikarrak, SAGOko presidenteak.

"Laborategiko istripu baten hipotesia ebaluatzeko behar den informazioaren zati handi bat ez zitzaien eman OMEri edo SAGOri, nahiz eta Txinako Gobernuari behin eta berriz eskatu; beraz, aukera ezin da ikertu, ezta baztertu ere", gaineratu du.

Laborategian ere manipulatzeko aukerari buruz, Venterrek onartu zuen "ez dutela txosten zientifikoek edo laborategikoek babesten", baina azpimarratu zuen aukera guztiak berriz ebaluatuko direla ebidentzia gehiago badaude.

Gaineratu zuenez, Txinak ez ezik, beste herrialde batzuek ere, hala nola Estatu Batuek edo Alemaniak (pandemiaren balizko jatorriari buruzko txostenak egin zituzten), ez diete eman ikerketak amaitzeko eskatu zieten informazioa.

Tedrosek aitortu zuen SAGOren ikerketetan desadostasunak izan direla adituen taldean, eta horietako bat aste honetan bertan erretiratu zela, eta beste hiruk euren izenak ostiral honetan argitaratutako txostenean ez agertzeko eskatu zutela. "Edozein epidemia nola hasten den ulertzea funtsezkoa da etorkizuneko agerraldiak saihesteko, eta agindu morala da bizia galdu zutenen omenez", ziurtatu zuen aditu etiopiarrak.