Donostia –Satevik, etxeko indarkeriaren edo sexuagatiko indarkeriaren biktima diren emakumeentzako informazio- eta arreta-zerbitzu espezializatuak, 1.830 dei jaso ditu Euskadin 2023an izandako erasoengatik. Horietatik 137 sexu-tratu txarren ondorio izan dira, Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politika Sailaren datuen arabera.
Zerbitzu horren arduradunek ziurtatzen dute emakumeen aurkako indarkeria “ez dela oporretara joaten”, eta, hain zuzen, biktimentzako gaueko deiak areagotzen ari direla, “luzeagoak eta estuagoak” baitira, egunez gehiago bizi baitira erasotzailearekin udan.
Aurten, 1.830 telefono-komunikazio izan dira, eta 1.723 kasutan tratu txarrak jasan dituen emakumeari laguntza eman zaio; 1.327k, berriz, “emozio-euskarria behar izan dute larritasuna bideratzeko, bizi duten errealitatearekin konektatzeko, tratu txarren kontzientzia lantzeko eta prozesuan ematen ari diren urratsak indartzeko”.
Kontabilizatu diren deien kopurua azken urteetakoen antzekoa da, eta gehienak bikotekidearen edo bikotekide ohiaren genero-indarkeriari erantzuten dioten arren, elkarrekin bizi izan ala ez, askatasun sexualaren aurkako delituek gehiago bideratzen dituzte zerbitzuaren eskaera horiek. Zehazki, 137 deietan tratu txar sexualen bat detektatu da, hau da,% 7,48.
Sateviren arabera, indarkeriaren kontzientziaren ondorioz, emakumeek laguntza eta aholkularitza gehiago eskatzen dute, eta sexu-askatasunaren aurkako delituek “kanpoan bakarrik gertatzen direlako ustearen hesia hautsi dute”, “etxean, konfiantzazko pertsonek eta ezagunek ere pasatzen dituztela” onartzeko.
Satevi Ixone Collado Urkijoren teknikariak dioenez, udan dei gutxiago jasotzen direla edo indarkeria kasu gutxiago gertatzen direla pentsa badaiteke ere, “ez da horrela”. Gainera, azpimarratu du orain, oporrak eta udako festak direla eta, gaueko deiak “maizago eta luzeagoak, trinkoagoak eta estuagoak” izaten direla.
Izan ere, erasotzailearekin bat ez datozen uneak bilatzen dituzte emakumeek, “larritasuna arintzeko edo indarkeriatik irteteko bideak bilatzeko”. Festak direla eta ezbeharren bat izan dutenek “kalean gertatu zaiena” kontatzen diete gauez, eta bikotekidearekin bizi direnek, berriz, une horretara jotzen dute, “eurek lasai hitz egin dezaten seguruago dagoen bakarra” delako, “erasotzailearekin lo egiten dutelako”.
Emakumeak dira (%91,48, zehazki) emakumeenganako erasoaldiengatik deirik gehien egiten dutenak, biktimak izan ala ez, tratu txarrak jasan dituzten emakumeei edo profesionalei lotutakoak izan.
Arreta jasotzen duten emakumeen %42,64k bikote-harremana dute, eta %45,11k, berriz, bikotekide ohiari egiten diote erreferentzia, indarkeria eragiten duten emakumeak baitira. Emakumeek jasaten dituzten eraso gehienak, egindako delitu-mota edozein dela ere, inguruko pertsonek egiten dituzte, “hau da, beren konfiantzako pertsonek edo haien ingurukoek, eta horrek kalte eta zailtasun handiagoa eragiten du salatzeko orduan”.
Kasuen %48 laguntza juridikoarekin, psikologikoarekin, tratu txarren gizarte-zerbitzu espezifikoekin eta genero-ikuspegiarekin lotutako baliabideetara bideratu dira; “funtsezkoa da hori kontuan hartzea epaiketarik gabe esku hartzeko”.
Kasuen %70,41ean, biktima eta erasotzailea jatorri nazionalekoak dira, eta horrek, Satevik dioenez, erakusten du, “herri-sinesmenaren” aurka, erasotzaile gehienak jatorri nazionalekoak direla, eta ez atzerritarrak. Horrek adierazten du “kultura patriarkalari eusten zaiola, hezkuntzaren eta sentsibilizazio-kanpainen ahaleginak gorabehera”.
Ixone Colladok zehazten duenez, “dei gehienak hemengo emakume zuriak dira, errealitate nahiko normalizatuak dituztenak”. “Indarkeriak ez ditu ulertzen ez klaseak, ez bizi zaren auzoa. Gutxien espero duzun tokian, indarkeria-kasu bat dago, eta indarkeria-kasu larrienak alkandora zurikoak eta gorbata direla ikusten da pixka bat”, gehitu du.
Arreta jaso duten emakumeen %55ek baino gehiagok adingabeak zituen bere ardurapean, eta uste du “zailtasun gehigarri bat” dela zaintzaile nagusiak edo mononomarentaltasun-egoeran dauden emakumeak izatea, eta horrek “egoera are gehiago zailtzen du, indarkeriara eta zaurgarritasuna betikotzen baitute”.
Migratzaileek pairatzen dituzten ahultasun bikoitz eta hirukoitzetan jartzen du arreta. “Emakume migratu bat, bakarrik dagoena, askotan bera bakarrik zaintzen duena adin txikikoekin, guraso bakarra delako edo bera bakarrik arduratzen delako bere seme-alabez; beharbada beste hizkuntza bat hitz egiten du eta oso egoera kaskarrean dago lanean; horrelako zerbait bizi badu, laguntza eskatzea, salaketa bat jartzea edo indarkeria-egoeratik ateratzeko urratsak ematea zailagoa egiten zaio”, ondorioztatu du.
En corto
45%, pareja
causante de la violencia. El 42,64% de las mujeres atendidas mantienen una relación de pareja y un 45% se refieren a la expareja como los causantes del episodio de violencia.
De su entorno
más daño. La mayoría de las agresiones son ejercidas por personas del entorno de las mujeres, “es decir, por personas de su confianza o cercanas a ellas, lo que genera mayor daño y dificultad a la hora de denunciar”.