ELAk manifestazioa deitu du azaroaren 16rako, Euskadin erreforma fiskala eskatzeko

Mitxel Lakuntza ELAko idazkari nagusiak, Leire Gallego Gizarte Ekintzako arduradunak eta Aitor Murgia Ikerketa Kabineteko arduradunak agerraldia egin dute Bilbon, eta Euskadiko eta Nafarroako fiskalitateari buruzko txostena eta zerga-sistema "justua" lortzeko proposamenak aurkeztu dituzte.

Sindikatuetako hiru arduradunek eskatu dute Euskadin egingo diren hurrengo erreforma fiskaletan kapitalari eta errenta altuei zergak igotzea; izan ere, azpimarratu dutenez, egungo ereduarekin "gutxi biltzen da, modu bidegabean, eta iruzur fiskala gai-zerrendan dago".

Hiru ondorio horien arabera, "Euskadiko langileria da zerga-sistemari eusten diona"; izan ere, Lakunzak salatu duenez, "euskal enpresek irabazien % 9 baino ez dute ordaintzen Sozietateen gaineko Zergan, eta % 25 ordaindu beharko lukete".

Horren ondorioz, euskal aldundiek kontzeptu horrengatik "2007an baino 500 milioi gutxiago" bildu zituztela gaineratu du, "nahiz eta enpresen mozkinek gora egin geroztik".

Aitzitik, Lakuntzak azpimarratu duenez, "gaur egun, lan-errentek 2.500 milioi gehiago ematen dizkiete euskal aldundiei 2007an baino, eta ez da ahaztu behar" BEZa bezalako zerga atzerakoiak diru-bilketa iturri handia direla eta langile klasearentzat zama direla".

Bere txostenean jasotako sindikatuaren azterketaren arabera, 2007ko Sozietateen gaineko Zerga EAEko BPGren %3 zen 2007an, eta ehuneko horri eutsiko balitzaio, gaur egun 1.145 milioi bilduko lirateke Euskadin, eta beste 305 milioi Nafarroan.

Puntu horretan, Lakuntzak hiru lurraldeetako ahaldun nagusiak kritikatu ditu, "erreformak enpresen lehiakortasunari kalte egin behar ez diola esaten dutenean, zergak ez dizkietela igoko esan nahi dute, irabaziak handitzen jarrai dezaten". "Gainera, politika fiskalaren lehentasuna aberastasunaren banaketa izan behar da, eta ez enpresen lehiakortasuna", azpimarratu du.

Ildo horretan, Aitor Murgiak ere azpimarratu du langile-klasea dela zerga-sistemari eusten diona; izan ere, sindikatuaren azterketaren arabera, "enpresek gero eta ekarpen gutxiago egiten duten bitartean, lan-errentek hamar eurotik zazpi biltzen dituzte zerga zuzenetatik".

EUROPA BAINO PRESIO FISKAL TXIKIAGOA

Murgiak ohartarazi du zerga-bilketak ekonomian duen pisua (zerga-presioa) Europako batez bestekoaren oso azpitik dagoela; izan ere, Euskadin urtero ekoitzitako aberastasunaren % 32,8 biltzen da, eta Nafarroan, % 33,7; Europako batez bestekoa, berriz, % 40,2 da.

Azpimarratu duenez, "Euskadin eta Nafarroan Europako presio fiskala aplikatuko balitz, diru-kutxa publikoek 6.417 milioi euro gehiago sartuko lituzkete urtean Euskadin eta 2.023 milioi gehiago Nafarroan".

Murgiak "soldata ez diren errenta guztiak behingoz ikuskatzeko" beharra defendatu du, "ikuskapen faltak iruzurra sustatzen duelako".

Izan ere, ELAk salatu duenez, enpresariek "soldatapekoek baino 9.400 euro gutxiago irabazten dutela aitortzen diete aldundiei", eta datu ofizialen arabera, "EAEko hamar enpresatatik seik 6.000 eurotik beherako galerak edo irabaziak dituztela aitortzen dute".

Zehazki, Murgiak, 2021eko ekitaldian, Euskadin eskuragarri dagoen azken datua azpimarratu du: "sozietateen gaineko zerga ordaindu zuten enpresa eta sozietate guztien % 46k galerak aitortu zituzten, eta % 17,9k, berriz, aipatutako 6.000 euroak baino gutxiago irabazi zituzten".

Txostenean zehazten duten bezala, "ez da iruzur edo elusio fiskala, baizik eta enpresek lortutako 10etik euro bakarra mozkin gisa ordaintzeko konfiguratuta dagoela", eta horrek "soldatapeko langileek baino askoz gutxiago ordaintzen dutela" esan nahi du.

ELA-REN PROPOSAMENAK

Argazki honekin, Leire Gallegok sindikatuak eskatzen dituen politika fiskaleko proposamenak helarazi ditu, lehenik eta behin, "politika fiskal horren erabateko aldaketa" eskatzen baitu.

Horretarako, PFEZa aldatu behar da errenta altuen zerga-tasak handitzeko, tarteak handitzeko eta aurrezki-errentei aplikatzen zaien tarifa kentzeko, askoz ere baxuagoa baita.

Era berean, proposatu du enpresek gutxienez beren kontabilitate-mozkinaren % 25 ordaintzea Sozietateen gaineko Zergagatik. Halaber, Ondarearen gaineko Zerga aldatzea proposatu du (besteak beste, tarifa bikoiztea eta % 1 eta % 10 arteko errekargu espezifikoa ezartzea).

Gallegok berretsi duenez, "EAEko foru aldundiek eta Nafarroako Gobernuak politika fiskal bidegabea, elkartasunik gabea eta permisiboa aplikatzen dute soldataz kanpoko errentek egiten duten iruzur fiskalarekin".

Horregatik guztiagatik, eta ELAren ustez "erreforma fiskalen aurreko une erabakigarria" dela ikusita, sindikatuak manifestazioa egitea erabaki du Bilbon (azaroaren 13an) eta Iruñean (abenduaren 13an), "aurrekontu sozialak eta bidezko erreforma fiskala eskatzeko".

ALDUNDIEI DEIALDIA

Bestalde, Lakuntzak hiru foru aldundiak lantzen ari diren erreforma fiskalak aipatu ditu, "kapitalari, aberastasunari eta enpresen onurei zerga gehiago ordaintzeko ustezko adostasuna lortu zenean pandemia bete-betean piztu zen eztabaida ixteko".

Hala ere, "Euskadiko eta Nafarroako arduradun politikoek ez dute zentzu horretan neurririk hartu, eta ikusteko dago zer proposatzen duten datozen asteetan", deitoratu du.

Puntu horretan, bereziki "kezkagarritzat" jo du "EAJren eta PSEren politika fiskal atzerakoitzat" jo izana orain "aldundietako txostenetan gertatutakoari buruzko kezka, bereziki Gipuzkoan, EH Bilduk bi alderdiekin akordioa lortu baitu".

Bere ustez, akordio horrekin "ontzat ematen da egungo zerga-politika, eta uko egiten zaio gutxi eta bidegabe biltzen duen eredu baten egitura aldatzeari".

Lakuntzaren ustez, "horrelako akordioekin, ezkerrak politika birbanatzailea bertan behera uzten du, sortutako aberastasuna lehiatzeari eta zerbitzu publikoak hobetzeko baliabide gehiago biltzeari uko egiten dio, zerga gehienak langile klasearen gain jartzeaz gain".

Hori dela eta, ELAk iragarri du bilerak eskatuko dituela Eusko Jaurlaritzako, hiru foru aldundietako eta alderdi politikoetako ordezkariekin.