Inflazioak eta, ondorioz, banku zentralen interes-tasen igoerek zor publikoaren jaulkipen berrien finantzaketa-kostuak handitzea eragin dute ELGAko herrialdeetan, 2021etik hona bikoiztu baino gehiago egin direlarik. Gainera, covidak eragindako gastu ikaragarriari aurre egiteko 2020ko gailur historikoaren ondoren murrizten ari ziren zorraren jaulkipen-beharrak, %6 haziko omen dira berriro 2023an, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundeak (ELGA) atzo argitaratutako txostenean kalkulatu duenez.
2021etik 2022ra bitartean, banku zentralen erreferentziazko interes-tasak, %0,8tik %5,3ra igo ziren batez beste, “mundu garatuaren kluba” izenekoan; bilakaera ez zen berdina izan, ordea, herrialde guztietan. Klub horretan “suspertzen” ari diren herrialdeetan eta eurogunekoak ez diren Europakoetan, diruaren garestitzea gainerakoetan baino askoz ere handiagoa izan zen.
Hori bereziki nabarmena izan zen Hungarian, %13raino igo baitzen 2022ko abenduan (2021-2022 aldian %0,6ko minimoa izan zenaren aldean), Kolonbian %12raino (%1,8ren aldean), Txilen % 11,2ra arte (% 0,5arekiko) eta Mexikon % 10,5era arte (% 4ren aldean). Banku zentralen tasen igoerak askoz apalagoak izan ziren, batez ere eurogunean (%2,5 2022ko abenduan, 2021eko %0arekin alderatuta), eta are txikiagoak Eskandinaviakoetan.
Tasa-igoera horiei tentsio geopolitikoak gehitu zaizkie, bereziki 2022ko otsailaren amaieran Errusiak Ukraina inbaditu zuenetik, eta hortik eratorritako ekonomia globalari buruzko ziurgabetasunak. Horrek guztiak eragin nabarmena izan du Estatuek zor-tituluen jaulkipen berrien trukean ordaindu behar duten interesean, ELGA osoa kontuan izanik, 2021eko %1,4ko batez bestekotik 2022ko %3,3ra pasa baitzen.
Tasa negatiboetan esleitutako titulu subiranoen bolumena 2021eko %17tik % 8ra jaitsi da hurrengo ekitaldian. Zorraren batez besteko epemuga ere luzatu egin da azken urteotan, zortzi urte eta bi hilabeteko errekor historikoraino iritsiz 2022an, luzapen hori 2012an baino bi urte gehiagokoa da. Hala eta guztiz ere, guztizkoaren %47 itzuli egin beharko da, edo, gutxienez, interes-tasa birnegoziatu, 2025. urtea amaitu aurretik.
Txostenaren egileek gogora ekarri dutenez, ELGAn 2020an covid-19 eragindako emisioen gailur historikoaren ondoren, tituluetan 15,4 bilioi dolar merkaturatu baitziren urte horretan koronabirusaren beharrak asetzeko, bolumen hori %21 jaitsi zen hurrengo bi urteetan. Inolaz ere, bolumen horrek, pandemia lehertu aurreko 2019koa baino %35 handiagoa izaten jarraitzen zuen 2022an.
Bilakaera, gainera, berriro iraultzen ari da, eta aurten %6ko igoera aurreikusten dute, 12,9 bilioi dolarrerainokoa, neurri handi batean Ukrainako gerrak gehien kaltetu dituen herrialdeen beharrizanak asetzeko. ELGAko zorraren kontingente osoa 40 bilioi dolar ingurukoa zen 2019an, eta 49 bilioi dolarrekoa 2020an; 2021ean apur bat igotzen jarraitu zuen 50 bilioiraino, maila horretan mantendu zen hurrengo urtean, eta 2023an 52 bilioi ingurura iritsiko da. Nahiz eta kopuru absolutuetan igoera hori deigarria iruditu, BPGarekin alderatuz gero, covid-19aren krisia hasi zen 2020an %90ekoa izatetik 2022an %83koa izatera jaitsi da.
En corto
52 billones
Deuda. El contingente total de deuda en la OCDE, que había sido de unos 40 billones de dólares en 2019 y 49 en 2020, siguió subiendo aunque ligeramente en 2021 a 50 billones, se mantuvo a ese nivel el año siguiente y va a alcanzar unos 52 billones en 2023. En cambio, si se pone en relación con el PIB, desde el comienzo de la crisis del covid ha pasado del 90% en 2020 al 83% en 2022. Ese porcentaje debería mantenerse sin cambios este año. Pero hay que recordar que es 10 puntos porcentuales superior al nivel prepandémico.
