Euskadik bigarren Memoria-Leku bat izango du datozen hilabeteetan. Gernika-Lumokoaz gain, orain Espainiako Gobernuak Irungo Abenida Zubia Memoria-Leku izendatuko du, mugako pasabidean Errepublika Garaiko Erbesteratuen egunaren ospakizunean Marisol Garmendia Moncloak EAEn duen ordezkariak asteazken honetan iragarri zuenez. Euskadiko bigarren Memoria-Lekua izango da Gernika-Lumorekin bat eginez; badira, halaber, aztertzen ari diren beste gune batzuk ere, esate baterako, Gasteizko San Frantzisko Asiskoaren eliza, non Martxoaren 3ko Oroimenezkoa izango den, eta II. Errepublika aldarrikatu zen Untzaga plaza eta Eibarko Udaletxea.
Askatasun ikurra
Memoria Demokratikoaren Legeak jasotzen duen baliabideetako bat da adierazpen hori, askatasunen aldeko borrokari lotutako garrantzi historiko berezia duten espazioak nabarmentzeko, betiere, “oroimenerako, omenentzeko, heziketarako eta erreparaziorako helburuarekin”.
“Iaz eskatu zion Irungo Udalak Espainiako Gobernuari zubia memoria-leku izendatzeko, eta gaur iragarri dezaket hala izango dela, nahiz eta iragarpen ofizialerako oraindik hilabete batzuk falta diren”, baieztatu zuen Garmendiak asteazken honetan. “Inolaz ere, erabakia hartuta dago”, azpimarratu zuen.
Ospatzen ari ziren omenaldiaren jatorria gogora ekarri nahi izan zuen Gobernuaren ordezkariak, “1936ko irailaren 4an milaka irundarrek, ahal zituzten gauza guztiak hartu eta Frantziarako zubi hori zeharkatu baitzuten Gerra Zibiletik ihes egiteko eta, ondoren, Francoren diktaduratik ihesi”. Gaineratu zuenez, “Bidasoa ibaiaren gaineko pasabide honetan bertan, gero fusilatua izan zen Kataluniako presidente Lluis Companys entregatu zien Gestapok agintari frankistei”.
“Erbestea beti da lazgarria” esan zuen Garmendiak. “Une honetan bertan pertsona asko ari dira euren aberrietatik behartuta alde egiten, gosete, gerra eta indarkerietatik ihesi; eta horixe gertatu zitzaien diktadurak eta Gerra Zibilak jazarri zituzten espainiarrei, gure historiako orririk beltzena idatziz”, nabarmendu zuen.
“Etorkizuna eraikitzeko iragana argitzearen beharra” defendatu zuen, eta PPren eta Voxen politikak kritikatu zituen, elkarrekin koalizioan gobernatzen duten erkidego batzuetan, “Espainiaren 1931tik 1978ra bitarteko historiaren ikuspegi mistifikatzailean oinarritutako konkordiaren legea” asmatu dutela salatuz.
Bateratzeko gune Ekitaldian parte hartu zuten, halaber, Cristina Laborda Irungo alkateak, José Antonio Rodríguez Ranz Giza Eskubide, Memoria eta Lankidetzako sailburuordeak, Manuel Lezertua Arartekoak, Aintzane Ezenarro Gogora Institutuko zuzendariak eta Gipuzkoako Aldundiko, Irungo Udalbatzako eta oroimenaren aldeko elkartetako hainbat ordezkarik.
