Lurpeko urak azkar gutxitzen ari dira, baina ez da saihestezina, egoera hori konpontzeko neurriak har baitaitezke, Nature aldizkariaren azken zenbakian argitaratu den aditu estatubatuarren ikerketa baten arabera.
Kaliforniako Unibertsitateko (UC) ikertzaileek, Santa Barbaran, munduko lurpeko ur-mailen ebaluaziorik garrantzitsuena egin dute, ia milaka akuifero hartzen dituena.
Ikerketa lagungarria da zientzialarientzat, politikak formulatzen dituztenentzat eta lurpeko uren dinamika globala ulertzeko lan egiten duten baliabideen administratzaileentzat.
"Ikerketa hau jakin-minak bultzatu zuen. Lurpeko ur globalaren egoera hobeto ulertu nahi genuen, lurpeko uraren mailaren milioika neurketa aztertuz ", esan zuen Debra Perrone egile nagusiak, UC Santa Barbarako Ingurumen Ikerketen Programako irakasle elkartuak.
Adituen taldeak, erregistro nazionaletako datuak bildu zituenak, hiru urtez lan egin zuen analisi horretan, eta horietatik bik uraren mailaren 300 milioi neurketaren datuak sailkatu zituzten 1,5 milioi putzutan.
1.200 argitalpen baino gehiago ere ebaluatu zituzten, ikerketa-eskualdeetan akuiferoen mugak berreraikitzeko.
Agortze azeleratua
Lanak erakutsi zuen lurpeko ura murrizten ari dela akuiferoen % 71n, baina agortze hori azkartzen ari da leku askotan.
Zehazki, 1980ko eta 1990eko hamarkadetako lurpeko uren murrizketa-tasak azkartu egin ziren 2000. urtetik gaur egunera arte, eta horrek agerian uzten du nola okertu zen egoera.
Klima lehorragoa dagoen lekuetan, uren murrizketa ohikoagoa izan zen, baina zenbait lekutan mailak egonkortu edo berreskuratu egin dira, adituen arabera.
"Ikerketa honek erakusten du gizakiek gauzak alda ditzaketela nahita", adierazi zuen Scott Jasechkok, ikerketaren egilekideak.
Egileek Arizonako (AEB) Tucson-en adibidea jarri dute. Bertan, Colorado ibaiko ura akuiferoa Avra haranean birjartzeko erabiltzen da, eta horrek ura gordetzeko aukera ematen du.
"Akuiferoak nahita betetzeak aukera ematen digu ur hori behar den unera arte gordetzeko", gaineratu zuen Jasechkok.
Komunitateek diru asko gasta dezakete ura gainazalean mantentzeko azpiegitura eraikitzen, baina geologia egokia izanez gero, ur kantitate handiak biltegiratu daitezke lur azpian, eta hori askoz merkeagoa da, ez da hain kaltegarria eta ez da hain arriskutsua.
Testuak gaineratzen duenez, beste aukera bat eskaria murriztea da, eta horrek, oro har, erregulazioak, baimenak eta tarifak eskatzen ditu lurpeko ura erabiltzeagatik.
